M. Áýezov atyndaǵy Qazaq memlekettik akademıalyq drama teatrynda 7, 22 maýsym kúnderi Evrıpıdtiń "Medeıa" tragedıasynyń tusaýy kesilmek. Bılik úshin eshteńeden tartynbaıtyn Iason men mahabbaty kózsiz kekke aınalǵan Medeıanyń rolin oınaý ˗ ár óner adamynyń armandaǵan bıigi. Áıel adamnyń tabıǵatyna qaıshy qatigezdik pen taq úshin otbasyn tárk etken azamattyń jan-dúnıesine úńilýdiń qıyndyǵy nede? Óner shyńyna shyqqysy keletin ár artıs armandaıtyn rolderdiń mártebesi men mashaqaty qandaı? Suraýy ne bolmaq? Adam sanasyn san saqqa júgirtken osy saýaldardyń jaýabyn izdep, shyǵarmashylyq toppen tildesken edik.

Alena Qabdeshova, rejıser:

"Medeıa" tragedıasyn Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri Dárıa Júsipke arnap sahnalamaqpyn. Oǵan sebep T.Ýılámstyń "Shyny haıýanat" spektaklinde aktrısamen tez til tabysyp, selbesip jumys istegenim dep aıta alamyn. Spektáklge kelsek, bul ˗ kórermen qaýymnyń qabyldaýyna aýyrlaý, psıhologıalyq salmaq salatyn qoıylym. Medeıa ˗ óz súıgeni úshin bárin tárk etken áıel, mahabbattyń jolynda áke-sheshesin attap, aǵasyn óltirgen, joqshylyqtyń taýqymetine tózgen jan. "Atańa istegeniń aldyńnan shyǵady" demekshi, ata-anasynyń batasynsyz, týǵan baýyryn ólimge qıǵan Medeıany da súıgen jary ózge áıelge aıyrbastaıdy. Iaǵnı taqty ańsaǵan kúıeýi Iason patsha qyzynyń ózine kóńili jyǵylǵanyn paıdalanyp, Medeıa men eki balasyn tastap, bılikke umtylady. Iason rolin jas ta bolsa  boıyndaǵy jalyndy, qulshynysty sezip Qaırat Nábıollaǵa tapsyrdym. Jalpy, qozǵaıtyn máselesi ózekti qoıylym kórermenniń kóńilinen shyǵyp, oń baǵasyn alady dep úmittenemin. 

Dárıa Júsip, Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri:

Medeıa ˗ álem teatrlarynda kóp sahnalanǵan tanymal ári kúrdeli shyǵarma. Ony oınaıtyn árbir aktrısa óziniń shyǵarmashylyq qarymy men sheberligine baǵa berip, jan-dúnıesine úńiledi dep oılaımyn. Sebebi, bul beıneni sahnaǵa alyp shyǵýǵa kez kelgen óner adamynyń shama-sharqy kele bermeıdi.  Sondyqtan "Medeıany tolyq zerttep bilý múmkin emes, ol aktrısamen birge ósetin rol" degim keledi. Pesaǵa úńilsek, ananyń tas emshegin jibitip, tar qursaǵyn keńitken baýyr eti balalaryn óz qolymen óltirýi bir qaraǵanda adam jany túrshigerlikteı kóringenmen, búgingi qoǵamda oryn alyp otyrǵan oqıǵa. Soǵan qaramastan "osyndaı qatigezdikke barýǵa áıeldi kim ıtermeledi?", "qandaı jaǵdaı áser etti?", "onyń psıhologıasynda aýytqýlar bar ma?" degen dúnıelerdi qarastyrǵymyz kelmeıdi, onyń ornyna qorqaqtap, at tonymyzdy ala qashamyz. Bul bizdiń tabıǵatymyzǵa jat dúnıe sıaqty.  Mine, spektáklde osy saýaldarǵa jaýap izdeı otyryp, máseleniń sebebine kórermen qaýymmen birge úńilemiz. 

Qaırat Nábıolla, akter:

"Medeıa" tragedıasynda Iason rolin oınaý ˗ ár akterdiń armany. Bul ˗ úlken jaýapkershilik pen akterlik sheberlikti talap etetin beıne. Iasonnyń basyna túsken taýqymetti seziný men úshin óte qıyn boldy. Osy kúnge deıin janym túrshigedi, keıde jıirkene qaraımyn. Soǵan qaramastan spektákldiń premerasyna daıyndalyp jatyrmyz. Basty roldi oınaıtyn D.Júsippen áriptes bolý ˗ men úshin bir baqyt. Al rejıserimiz A.Qabdeshovamen basynda túsinise almaı, birimizdiń oıymyzdy ekinshimiz ilip áketip, órbite almaı jatqan tustarymyz boldy. Qazir kerisinshe oıymyz da, oınymyz da bir jerden shyǵady. Iasonǵa kelsek, ár akter óz keıipkerin aqtap alýǵa tyrysatyny haq. Bir qaraǵanda keıipkerim adamgershilikke jat isterge baratyn, taq pen mánsaptyń sońyna túsken adam retinde kórinedi. Shyn máninde ómiri kedeıshiliktiń qamytynda ótken, jastaıynan qýǵyn-súrgin kórgen adam bala-shaǵasynyń bolashaǵy úshin óziniń ómirin basqa arnaǵa túsirmekke májbúr bolady. Ony jary Medeıaǵa da túsindirýge tyrysyp baǵady. Al Iasonsyz ómir súre almaıtyn Medeıa adam aıtqysyz zulymdyqqa barady. Negizinen oınymyz tolyq pisip-jetildi dep aıta almaımyn, áli de izdenis ústindemiz.  

Daıyndaǵan: Móldir BEKJAN