Oljas Súleımenov: Táýelsizdik jyldarynda bir teńge de qalamaqy alyp kórmeppin

/uploads/thumbnail/20170709133645671_small.png

Búgin Almaty qalasynda QR Ulttyq kitaphanasynda «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine mádenıet máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» Zań jobasyna depýtattar bergen túzetýlerdi qaraý boıynsha jumys tobynyń otyrysy ótkizildi, - dep habarlaıdy Qamshy.kz portaly.

Otyrysqa elimizdiń mádenıet jáne qoǵam belsendileriniń birazy qatysty. Solardyń ishinde saıasattanýshy Dos Kóshim, Ázimbaı Ǵalı, teatr óneri salasynan Esmuhan Obaev, Asanáli Áshimov, jazýshylardan Nurlan Orazalın, Oljas Súleımenov syndy  qazaqtyń birtýar azamattary oı bólisip, jańa zańǵa qatysty óz pikirlerin ashyq bildirdi. Jıynda talqylanǵan eń úlken máselelerdiń biri jazýshylar qalamaqysynyń kólemi jaıynda boldy.  Jıynǵa arnaıy daıyndalǵan vıdesújette sóz sóılegen jas aqyn Oljas Qasym  biraz adamdy mazalap júrgen qalamaqy máselesi týraly oı bildirip, bylaı dedi:


Oljas Qasym: Meniń kitabym 2012 jyly «Jalyn» baspasynda «Jas Tolqyn» serıasymen 2000 danamen shyqty. Kitaptyń qalamaqysy máselen meniki bes baspa tabaq bolsa, ár baspa tabaqqa 25 myń aldym. Onyń ózinde kitaptyń bir danasyn ǵana qolǵa tegin beredi, qalǵanyn ózim satyp alýǵa májbúr boldym.

Osy pikirden keıin óz oıyn bildirýge sóz alǵan aqyn Oljas Súleımenov óz usynysyn aıtyp, jas Oljastardyń qalamaqysy jóninde ótkir oı bildirdi:

 «Kitap  memlekettiń qorǵaýynda bolýy tıis!  Jańa jas aqyn Oljas  suhbat berdi, meniń attasym. Biz myna jas Oljasqa ádebıette qandaı mura qaldyrdyq?! 25 myń teńge ol shyǵarmasyna aldy, bes tabaq baspa, 100-den asa bet, jas aqynnyń osy ýaqytqa deıin jazǵan týyndysy, shyǵarmashylyǵy. Osy alǵan 25 myń teńgeniń bárin de ol óz kitabyn alýǵa jumsady. Ary qaraı sháı-tuzyna ne qaldyrdy?! Bizdiń naryq alyp-satýdan ǵana turady, basqa eshteńe joq. Mynandaı jaǵdaıda birinshi zardapty kitap shegedi. Halyq qymbat kitap ala almaıdy, al arzan kitap joq. Keńes Odaǵy kezindegi kitap  taratý júıesi , jazýshylardy qamtamasyz etý jaǵdaıy, jazýshylar odaǵynyń qory baspanamen, qalamaqymen qamtamasyz etti, al qazir onyń biri de joq. Men 25 jyl ishindegi jańa bılik kezinde birde-bir ret bir teńge  qalamaqy alǵan emespin, osy ýaqyttar ishinde meniń biraz kitaptarym shyqty. Endi, oılanyńyz jetekshi jazýshylardyń biri sanalatyn men  bir teńgede ala almadym, al myna endi bastap kele jatqan Oljastar jaıly ne aıtýǵa bolady?!  Men basqa da memlekettik qyzmetterdi atqaryp, basqa jalaqylar aldym. Biraq, men kásibı jazýshy retine óz eńbekaqymdy alǵym keldi. Biraq, qazir jazýshy mamany syzylyp tastady. Qazir tipti olar joq. Kásibı mamandar joq, tek súıikti is retinde aınalysatyndar ǵana bar. Olardyń ózi shyǵarmalarynyń basylǵanyn kórip, týǵan-týys, tanystaryna maqtan úshin taratsa, soǵan da máz.  Jáne budan 20-shy ǵasyrda  ǵana hatqa túsken qazaq ádebıeti qatty zardap shegip otyr, endi qaıta fólklorǵa aınalyp barady. Bul ne degen sumdyq?! 25 jyldaǵy jetistigimiz osy ma, meniń she bul úlken orny tolmas joǵaltý. Biz jáne osyndaǵy zańdy tulǵalar  «Qazaq ádebıetin túbirimen qalaı joımaý kerek» degen nársege alańdaý kerekpiz.  Orys ádebıeti ólmeıdi. Al, endi ǵana jazýdy bastaǵan qazaq ádebıeti úlken soqqy aldy.

Men jaqynda Eýropada Fransıa, Italá elderinde boldym. Olardyń tájirbıesin qarap otyrsaq,  «Champı zańy»boıynsha Italányń barlyq jeke  menshik bankteri tabystarynyń belgili bir paıyzyn Rımde ornalasqan qoǵamdyq  mádenı uıymdarǵa bólýge mindetti.  Olardyń jalpy sany 80-ge jetedi. Ár kishkentaı qalanyń óz bólimshesi bar. Sondyqtan júz myńdyq Pordenone jyl saıyn mádenıet mınıstriniń kómeginsiz-aq aksıalar men festıválder ótkize alady. Osynyń arqasynda olar ádebıet pen mádenıette, klasıkalyq mádenıette biraz jetistikterge jetti»- dep túıindedi sózin Oljas myrza.  Sóz arasynda jumys tobyna jetekshilik etip otyrǵan Bekbolat Tileýhan 25 myń teńge qalamaqyǵa  bir báteńkeniń qunyna da turmaıtyn aqsha bólinip jatqanynyń múldem uıat jaǵdaı ekenin jáne osy týraly zańǵa ózgeristiń kerek ekenin aıtty

Qortyndy sóz kezegin alǵan  Parlament Májilisi Tóraǵasynyń orynbasary Gúlmıra Isataıbekqyzy bylaı dedi: «Qazaqtyń aryq aıtyp, semiz shyq» degen sózi bar, sizderge tarqatyp aıtsaq budan bylaı memleket qandaı da bir redaksıaǵa kelip otyrǵan jazýshynyń shyǵarmasyn qoǵamǵa, rýhanıatqa kerek dep tanysa, avtordan satyp alyp, sol shyǵarmasyna qalamaqy tóleıdi. Búgingi úkimettiń jasaǵan jobasy boıynsha gonorar quny bir baspa tabaqqa 150 myń teńge bolady. 

Qatysty Maqalalar