Shıe baqtaryna oranǵan Saıtama qalasynda Ichıro men Tomoko kezdesip, otbasyn qurdy dep jazady inforesist.org. Úılerin kepildikke qoıyp, kishigirim meıramhana ashty. Jumystary alǵa basty. Alaıda bir mezette naryq quldyrap, jas otbasy qaryzǵa belshesinen batty. Sol kezde Ichıro men Tomoko úılerin satyp, zattaryn jınastyryp, joq bolyp ketti....Máńgilikke...
«Adamdar ómir súrýden qorqady. Sondyqtan aq týdy kóterip, olardy eshkim bilmeıtin jaqqa qaraı betteıdi....Biraq qashý ońaıǵa soqpaıdy, ólim saǵaty da jaqyndap keledi» deıdi Ichıro.
Japonıa tek ozyq tehnologıalarymen ǵana emes, birtúrli túsinikterimen de tań qaldyra alady. Máselen onda mysyqtarǵa arnalǵan kafe men «Ólim ormany» bar. Atalmysh ormanda jylyna 100 shaqty adam ózine qol jumsaıdy. Sonymen qatar, Japonıada adamdar joq bolyp ketedi eken. Barlyq elde adamdar joǵalyp ketedi ǵoı, onda turǵan ne bar dersizder. Alaıda, másele adamdardyń ony ózderi arnaıy uıymdastyrýynda.
1990 jyldardyń ortasynda jyl saıyn 100 000 japondyq ózdiginen joq bolyp ketken. Olar ózbetinshe joǵalý josparyn qurady. Ajyrasý, qaryz, jumystan shyǵarylýy, tapsyra almaı qalǵan emtıhannyń saldarynan olardy eshkim bilmeıtin aımaqqa eshkimge, eshteńe aıtpastan ketip qalady.
«Japonıanyń joq bolyp ketken azamattary tarıh pen fotosýret túrinde» . Fransýzdyq jýrnalıs Lena Maýger 2008 jyldan beri óziniń áriptesi Stefan Remalmen birge bes jyl boıy Japonıadaǵy túsiniksiz úrdisti zerttep keledi.
«Bul týraly aıtýǵa bolmaıdy. Adamdar basqa qoǵamda qaıta paıda bolý úshin joq bolyp ketedi» deıdi Maýger.
Joǵalǵan rýhtar ózderi quryp alǵan qalada turady
Saná qalasyn birde-bir kartadan taba almaısyń. Ol tipti múlde jer betinde bolmaǵandaı. Qala shalǵaıda ornalasqan. Onyń ataýy bılik tarapynan qupıa saqtalyp keledi. Atalmysh eldi mekende jumysqa ornalasý úshin ıakýzdalarmen- japondyq mafıa nemese arzan, resmı emes jumys kúshi qajet jumys berýshilerge barý kerek. Qoǵamnan boı tasalap, joq bolyp ketkender kishkentaı, nashar qonaq úılerde turady. Onda kóbine ǵalamtor men jeke jýynatyn bólme joq. Kóp qonaq úıde 6-dan keıin sóılesýge tyıym salynǵan.
Saná qalasynda Maýger 50 jasar Norıhıromen tanysty. Ol 10 jyl buryn kenetten joq bolyp ketýdi sheshken. Ol úshin ınjener qyzmetinen bosatylýy naǵyz masqara boldy. Otbasyna bul týraly aıtýǵa uıalǵan. Alǵashqy kezde Norıhıro shyndyqty jasyryp keldi. Tań erteń erte turyp, kostúmin kıip, burynǵy jumysyna baryp, kúni boıy kólikte ash, jalǵyz kúndi ótkizgen. Osylaı bir apta ótti. Onyń jaǵdaıy basqalarǵa málim bolýy múmkin ekenin oılaǵanda ózine oryn tappaı ketetin.
«Men bylaı ómir súre almaımyn. Keshki jetiden keıin de, taǵy kidirýime týra keldi. Sebebi men de dostarymmen birge barǵa baratyn ádetim bolǵan. Sondyqtan qalany aralap, úıge qaıtatynmyn. Áıelim men balam birdeńeden kúdiktengendeı kórindi. Olardy endi qamtamasyz ete almaǵandyǵyma qatty uıaldym. Árıne men osylaı ómir súre berýshi edim. Alaıda, otbasym meniń aıanyshty halimdi kórmegenin qaladym. Men naǵyz beısharamyn» deıdi ol.
Norıhıro ózin retke keltirip, Saná qalasyna attandy. Otbasyna eshteńe aıtpaı, bir hat qaldyrmastan ketip qaldy. Onyń otbasy áli kúnge deıin Norıhırony ólimder ormanyna baryp, ózine qol jumsady dep esepteıdi.
Qazir ol basqa esimmen turyp jatyr. Onyń bólmesinde tereze joq. Ol kóp iship, temekini kóp shegedi. Sondyqtan ómiriniń sońyna deıin osyndaı beıshara kúıde ómir súrýge bel býǵan.
Japonıadaǵy «Joq bolyp ketý mádenıeti» qıyn sátte jandanady. Tipti ózin joq bolyp ketken adam retinde emes, bireý urlap áketkendeı jasap beretin arnaıy qyzmet paıda bolǵan.
Sondyqtan japon qoǵamynda joq bolyp ketken týysynyń bolýy uıat bolyp esepteledi. Olar polısıaǵa kóbine barmaıdy.
İzdeý salǵysy keletin otbasy «Joǵalyp ketkenderdiń otbasyna qoldaý» tobynyń kómegine júginedi. Olar óz tutynýshylarynyń esimderin qupıa saqtaıdy.
Uıym detektıvterden turady. Olar jylyna 300 isti tekseredi eken. Japonıada joǵalyp ketkenderdiń ulttyq bazasy joq.
Sakae 20 jasynda joǵalyp ketken jigitti taýyp alǵan. Ol emtıhanyn tapsyra almaǵandyqtan, úıine qaıtyp oralmaǵan. Alaıda tanystary Tokıodan ony kórip qalǵan. Sakae sol kóshemen kúni boıy júrip, uıattan jerge kirerdeı bolyp, ózine qol jumsamaqqa bekinip, alaıda oǵan bara alamaǵan jigitti taýyp alǵan.
Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń esebine sáıkes, 2014 jyly Japonıada ózine qol jumsaǵandardyń sany álemdik ortasha deńgeıden 60% -ǵa joǵary bolǵan. Kúnine 60 tan 90–ǵa deıin adam ózine qol jumsaıdy.
Al otbasy, dostarymen baılanysyn úzgisi kelmeıtin jas japondyqtar, súıikti keıipkerleri sekildi kıinip, shynaıy ómirden barynsha qashýǵa tyrysady.
