Ortalyq komýnıkasıalar qyzmetinde ««2017 jyldyń birinshi jartyjyldyǵyndaǵy sot tóreligin júzege asyrýdyń qorytyndylaryna» arnalǵan baspasóz  konferensıa ótti dep habarlaıdy Qamshy.kz aqparat agenttigi Joǵarǵy Sottyń baspasóz qyzmetine silteme jasap. 

Baspasóz konferensıasyna Joǵarǵy Sottyń mamandandyrylǵan sot alqasynyń tóraǵasy Aıgúl Qydyrbaeva, Joǵarǵy Sottyń sýdıalary Erbol Rahymbekov, Elena Maksúta jáne Joǵarǵy Sottyń janyndaǵy Sottardyń qyzmetin qamtamasyz etý departamentiniń basshysy Nurserik Sháripov qatysty.

A.Qydyrbaeva baspasóz konferensıany asha kele, Ult Jospary sheńberinde kózdelgen sot reformalarynyń sátti iske asyrylǵanyn atap ótti. Sottar úsh deńgeıli sot tóreligine kóshti, sýdıa laýazymyna kandıdattar men jumys istep júrgen sýdıalarǵa talap aıtarlyqtaı qatańdatyldy. Statısıkalyq taldaýlar kórsetkendeı, ótkizilgen reformalar sot jumysyna oń áserin tıgizdi. Jańa quqyqtyq jaǵdaıdaǵy olardyń qyzmeti neǵurlym tıimdi bola tústi.

A.Qydyrbaeva konstıtýsıalyq túzetýlerdi iske asyrýda «Qazaqstan Respýblıkasynyń sot júıesi men sýdıalardyń mártebesi týraly» Konstıtýsıalyq zańǵa ózgertýler engizildi. Osyǵan sáıkes kandıdattardyń jasy 30-ǵa deıin ulǵaıtyldy. Sýdıalyq laýazymǵa arnalǵan konkýrsqa qatysýshylardyń jalpy otyrystyń qorytyndysyn alý tártibi naqtylandy. Sot alqasy shyǵaratyn sheshimderge qatysty ózgerister engizildi.

Apelásıalyq satydaǵy ınvestısıalyq daýlardy qaraýdyń merzimi bir aıdan eki aıǵa deıin ulǵaıtyldy. Prokýrorlardyń azamattyq proseske qatysýy aıtarlyqtaı qysqartyldy.

Aǵymdaǵy jyly keshendi ózgeriske ákeletin qylmystyq sot isin júrgizý men qylmystyq qýdalaý organdarynyń júıesin jetildirý kózdelip otyr.

«Jalpy jańa jaǵdaıdaǵy sottardyń jumysyn táýelsiz sarapshylar, proseske qatysýshylar men turǵyndar oń baǵalady», - dedi A.Qydyrbaeva. Máselen, Demokratıa ınstıtýtynyń derekterine sáıkes, sońǵy 6 jylda Joǵarǵy Sotqa senim deńgeıi 67,6 %-dan 75,4 %-ǵa deıin artqan. Jalpy bul kórsetkishter 2015 jyly BUUDB júrgizgen (senim – zertteý 71,4%) nátıjelerine sáıkes keledi.

Sot júrıi de jańa jaǵdaıda qyzmet atqarýda. Aǵymdaǵy jyly 140 sýdıanyń kásibı qyzmeti baǵalandy. Osy jyly Sot tóreligi akademıasynyń alǵashqy túlekteri qanat qaqty. 53 túlek quqyq magıstri dárejesine ıe boldy.

Ol sonymen qatar ınvestısıalyq daýlar boıynsha sot isin júrgizýdiń qorytyndylaryna toqtaldy. 2017 jyldyń birinshi jartyjyldyǵynda Joǵarǵy Sotqa jáne Astana qalalyq sotyna birinshi satydaǵy sot tártibi retinde ınvestısıalyq daýlar boıynsha barlyǵy 68, sonyń ishinde Joǵarǵy Sotqa – 2 talap aryz kelip tústi. Sheshimin shyǵara otyryp 20 is qaraldy, sonyń ishinde onyń altaýy ınvestordyń paıdasyna sheshildi.

Joǵarǵy Sot sýdıasy Erbol Rahymbekov qylmystyq ister boıynsha sot tóreligin júzege asyrýdyń qorytyndysy týraly aıtty. Onyń aıtýynsha, respýblıka sottaryna kelip túsken qylmystyq isterdiń sany 8,5 %-ǵa artqan. Qazirgi tańda daýlar jedel túrde sheshilýde, oǵan dálel 6 aıdan aspaıtyn ýaqytta qaralǵan isterdiń sany 1,7 esege qysqartylǵan. Aqtaý úkimderiniń sany 10,5 %-ǵa (436-dan 487 adamǵa) artty. Alqabılerdiń qatysýymen ótetin isterdiń sany 21,9 %-ǵa artty.

Joǵarǵy Sot sýdıasy Elena Maksúta azamattyq daýlar boıynsha sottardyń jumysy týraly aıtty. Birinshi jartyjyldyqta respýblıka sottarynda barlyǵy 409 myń azamattyq isti qaraý aıaqtaldy. Jeńildetilgen is júrgizý ınstıtýty iske qosyldy. 2017 jyldyń birinshi jartyjyldyǵynda jeńildetilgen is júrgizý tártibimen 255 myńnan astam is qaraldy, ol aıaqtalǵan azamattyq isterdiń jalpy sanynyń 62,5 %-yn quraıdy. 3 myńnan astam is bitimgershilik kelisimimen, 13,9 myń is medıasıamen, 283 is partısıpatıvtik rásimdi paıdalana otyryp aıaqtaldy. Barlyǵy balamaly tártippen 17 myń daý sheshildi. Aldyn ala sot otyrysy barysynda 9,5 myń is qaraldy, ol aıaqtalǵan isterdiń jalpy sanynyń 2,3%-yn quraıdy.

Departament basshysy Nurserik Sháripov baspasóz konferensıasyn respýblıka sottaryndaǵy negizgi elektrondy servıster týraly baıandamasymen jalǵastyrdy. Máselen, 2017 jyldyń birinshi jartyjyldyǵynda «Sot kabıneti» servısi arqyly elektrondy túrde 521 473 qujat berildi. Jalpy berilgen ótinishterdiń sany eki mıllıonnan asty. Jartyjyldyqta elektrondyq túrde barlyq berilgen ótinishterdiń úles sany 89,8%-dy qurady. Barlyq 1 418 sot zaly ABT júıesimen jabdyqtaldy. 2017 jyldyń 6 aıynda sot otyrystarynyń 98% ABT júıesin paıdalana otyryp ótkizildi.

N.Sháripov 2017 jyldyń tamyzynda Sot organdarynyń ahýaldyq ortalyǵy iske qosylady. Bul kez kelgen is boıynsha prosestik is-áreketterdi ótinishti tirkegennen bastap atqarý paraǵyn joldaǵanǵa deıin ortalyqtan baqylaý jasaýǵa múmkindik beredi. 

Jergilikti sottardyń ǵımarattaryn salý jumysyna erkeshe kóńil bólinýde. Aǵymdaǵy jyly respýblıkalyq búdjet esebinen 4 tıptik sot ǵımaratynyń qurylysy bastaldy. Bul Qaraǵandy oblystyq soty, sondaı-aq Almaty, Aqmola jáne Jambyl oblysy aýdandyq sottar ǵımarattary. 

Baspasóz konferensıanyń barysynda sot júıesiniń ókilderi jýrnalıserdiń suraqtaryna jaýap berdi.