Medeý aýdandyq bilim bóliminiń uıymdastyrýymen «Taǵdyr talqysyna ushyraǵan kámelettik jasqa tolmaǵan balalardyń  máselelerin sheshý joldary» atty semınar-keńes bolyp ótti.

Keńeske Almaty qalasy Bilim bas­qarmasy  Rýhanı-adamgershilik tárbıe jáne ózin-ózi taný bólimi basshysy Nurgúl Taý, Almaty qalalyq jumyspen qamtý jáne áleýmettik baǵdarlamalar basqar­masy «Krızıstik ortalyǵynyń» dırek­tory, «Krızıstik ortalyqtar odaǵy» bas­qarmasynyń tóraǵasy Zúlfıa Baısaqova, psıhologıa ǵylymynyń doktory, Aqmaral Dáýletova,  Almaty qalalyq ıývenaldy polısıa bóliminiń basshysy, polısıa polkovnıgi Leıla Álipbaeva,  Medeý aý­dany ıývenaldy polısıa bóliminiń bas­shysy, polısıa maıory Erbol Raqysbaev, «Januıa» otbasyn qoldaý ortalyǵy» qoǵamdyq qorynyń dırektory Aıgúl Esimbekova,   «Grınnet» JSHS-niń dırek­tory Abylaıhan Jaqanov, dáriger Madına Razaqberlına qatysyp, kóterilgen máselelerdi taldady.

Sonymen qatar, semınar-keńeske aýdan mektepteriniń  dırektorlary, tárbıe jumysy boıynsha orynbasarlary, áleý­mettik pedagogtar, mektep psıhologtary, ata-analar qaýymy qatysty. Semınarda balalar arasyndaǵy qańǵybastyq, olardyń qaraýsyz ketkendigi, ózine qol jumsaýǵa árekettený syndy ózekti máseleler talqylandy. Semı­nar jumysyn Medeý aýdandyq Bilim bó­liminiń basshysy Aǵaısha Saparova júrgizip otyrdy. Óz sózinde ıývenaldy polısıa bóliminde esepte turǵan oqýshylardyń kópshiligi  jaz aılarynda úılerinen iz-túzsiz ketip qalatyny týraly aıtty. Sonymen birge, kámeletke tolma­ǵandardyń minez-qulyqtary jáne olardy tárbıeleý jóninde de toqtaldy:

– Birinshiden, devıantty minez-qulyq – balalardyń minez-qulyqtarynyń jalpyǵa ortaq erejelerden  aýytqıtyn áleýmettik is-áreket, qabyldanǵan quqyqtyq nemese moraldyq normalardy buzǵan adamnyń minez-qulqy. Ekinshiden,  devıantty minez-qulyq – ol agressıvti kúı kórsetetin, muǵalimge qarsy shyǵatyn, óz betimen ár nársege kóńili túsip jylaı beretin balalar. Al krımınaldy minez-qulyqqa – urlyq, adam óltirý, tonaý, sýısıd, t.b. jatady. Osy minez-qulyqqa toqtala otyryp: «Balanyń psıho-áleý­mettik damýyndaǵy aýytqýshy­lyqtardyń negizgi faktorlarynyń biri – ata-ana ekendigi daýsyz», – dep  Aǵaısha Ámirqyzy oıyn ortaǵa saldy.

Ata-analardyń óz balalaryna óte az ýaqyt bóletindiginen, meıirim men súıis­penshiliktiń azdyǵynan bala men ata-ana arasynda túsinispeýshilik týyndaıdy. Ár­bir maman – ustaz, balanyń keıbir minezdik kemshilikterin túzetip qana qoımaı, olardy qoǵamǵa beıimdeı  ómir súrýine tárbıeleı bilý kerek, – dep oıyn túıindedi.

Almaty qalalyq ıývenaldy polısıa bóliminiń basshysy, polısıa polkovnıgi Leıla Álipbaeva:  – Qazirgi tańda oryn alyp jatqan urlyq-qarlyq, ishimdik, bopsalaý men álimjettik kórsetý, tóbeles uıymdastyrý, tipti onyń saldary kisi ólimine ulasýy jasóspirimder arasynan jıi kórinis tabýda. Kóbinese mundaı jaǵdaılardy ata-analar ózderiniń jumysbasty bolýymen túsindirip jatady. Qoǵamǵa zalalyn tıgizip otyrǵan osyndaı jaǵdaılarmen kúresý siz ben bizdiń basty mindetimiz, – dedi.

Sonymen qatar, psıhologıa ǵylymy­nyń doktory, Aqmaral Dáýletova: balalar ata-analarynyń nazarynan tys qalýynan, meıirim men yqylasqa bólenbeýinen jáne  ortaq áńgimelesýdiń jetispeýshiliginen sýısıdke ushyrap jatady. Mundaı balalardyń is-qımylynan psıhologıalyq ózgeristerdi baıqaýǵa bolady. Keıbireýleri ózderine ádeıi qol jumsaımyn dep ashyqtan-ashyq qorqytady» dese, «Grınnet» JSHS-niń dırektory  Abylaıhan Jaqanov «ata-analarǵa 1000 teńge kóleminde kámelettik jasqa tolmaǵan balalar úshin keshki saǵat 8.00-den  tańǵy saǵat 8.00-ge deıin baılanys telefon­daryna shekteý qoıýǵa bolatyndy­ǵynyń jáı-japsaryn» túsindirip berdi. Dáriger Madına Razaqberlına qyz bala­lardyń jynystyq damý jas erekshelikterine toqtalyp ótti.

«Januıa» otbasyn qoldaý ortalyǵy» qoǵamdyq qorynyń dırektory A.Esimbekova semınarǵa qatysýshylardyń qoıǵan suraqtaryna  jaýap berdi.  Maman pılottyq tártiptegi «Resýrs» dıagnostıkalyq taldaý ortalyǵynyń jumysyna toqtalyp, saýal­namaǵa qajetti mólsherde 11–18 jas araly­ǵyndaǵy jasóspirim balalar qatysqanyn, ol balalardyń jaýaptary qatań qupıada saqtalatynyn, qazir taldaý bolyp jatqanyn aıtyp, nátıjesi aldaǵy ýaqytta jarıa­lanatynyn aıtty. Qoǵamda qordalanǵan máseleler talqylanyp, aldaǵy ýaqytta osyndaı basqosýlardy jıi ótkizip turý jóninde sheshim qabyldandy.