Búginde ǵalymdar adam aǵzasyn janýar boıynda ósirip, jetildirý jumystary úshin kóptegen jyl eńbek etti. Al sonyń nátıjesinde josparlar birqalypty júzege asyp jatyr. Deı turǵanmen , bul jaǵdaıdyń sońy nemen aıaqtalatyny kópshilikti alańdatyp otyr.
Osydan 120 jyl buryn Gerbert Ýellstiń «Ostrov doktora Moro» romanynda dárigerdiń janýarlardan adam jasap shyǵaratyny aıtylǵan.
Al 2016 jyly brıtanıalyq Daily Mail basylymy «Ǵalymdar adam men janýardyń aǵzasyn aralastyryp, beıtanys tirshilik ıesin jasap shyǵarmaq» dep habarlanǵan bolatyn.
«Ǵylymdar adam men janýar arasyndaǵy tosqaýyldy buzbaqshy» dep jazdy birneshe aı buryn Washington Times. Maqala avtory jaqyn arada esi bar janýarlar zerthanalardan bosap shyǵady dep jazǵan.
Dárigerler adam aǵzasyn transplantasıalaýdy qajet etetin pasıentter úshin jeke adam aǵzalaryn janýarlardyń embrıondarynda ósirýdi josparlaǵan. Bul tásil operasıa jasaý úshin uzyn sonar kezekti azaıtýǵa septigin tıgizedi dep qaralyp otyr.
Atalǵan josparǵa 30 jyldan astam ýaqyt ǵylymı izdenis júrgizildi. Ǵalymdar tájirıbe arqyly keıbir jumbaqtyń jaýabyn tapty. Ártúrli tirshilik ıeleriniń aǵzalary arasyndaǵy aıyrmashylyq pen baılanysty anyqtap, janýardyń qursaǵynda tiri aǵzanyń jetilýin anyqtady.
«Búgingi tańda búırek aýystyrý úshin keminde 3 jyl kezekte turý qajet. Al shoshqa denesinde bul aǵzany 5 aı ishinde ósirip shyǵýǵa bolady», dep málimdep otyr aǵylshyn ǵalymdary.
Sonymen qatar, «basqa janýarlarmen salystyrǵanda kez kelgen aǵza shoshqada tez jetiledi» dep kórsetip otyr ǵalymdar.
«Dárilerdi shyǵarǵan kezde eń birinshi janýarlarǵa synap kóredi. Ol kezde janýarlardyń aǵzasy dárini qabyldaıdy, al adamǵa kelgende keıde kútpegen jaǵdaı oryn alyp jatady. Nátıjesinde dári de, ýaqyt ta, aqsha da bosqa ketken bolyp esepteledi» dep atap ótti Ispýsýa Belmonte esimdi ǵalym.
Al eger adam aǵzasyna paıdaly, jaramdy dárini adam aǵzaly shoshqaǵa tekserip kórer bolsaq, tıimdi bolmaq dep kórsetip otyr.
AQSH-tyń Densaýlyq saqtaý uıymy atalmysh tájirıbege 2,5 mln dollar kóleminde qarjy bólip otyr. Qarjylaı qoldaý bildirgender, hımerler jasap shyǵarýda adam jasýshasy emes maımyldyń jasýshasy qoldanylý kerek degen shart qoıǵan.
