Qytaıdaǵy qandastarymyz ultty qutqarýdyń bir tetigi joǵary tehnologıaly oqý quraldaryn jasap shyǵarý isin myqtap qolǵa alǵan syńaıly. Jaqynda Shyńjań ólkesiniń Sanjy qalasynda «Meńtaı» elektorndy JSHS balalarǵa arnalǵan jańa elektrondy oqý quraly «Aqyldy qoıandy» bazarǵa shyǵardy.
Qytaıda turatyn qandasymyz Qanatqan Ábilǵalıulynyń basqarýyndaǵy «Meńtaı» JSHS-nyń óndirgen 3-12 jas aralyǵyndaǵy óspirimderge arnalǵan «Aqyldy qoıan» dep atalatyn elektrondy oqý quraly myna mazmundardy qamtıdy:
Taqpaq: Kólemi 800 shýmaqtan turatyn 88 túrli «tilge jeńil, júrekke jyly tıer» taqpaq bar.
Ertegi: Qazaq halyq ertegileri men shetel halyqtarynyń ertegilerin qamtyǵan 130 ertegi bar.
Bilgenge marjan: Qazaq halqynyń ádet-ǵuryp, salt-dástúr, mádenıet, turmys-tirshiligi men ulttyq ónimder, taǵam mádenıetine qatysty 1500-ge jýyq ataýǵa túsinik berilgen. Sonymen qatar maqal-mátel, jańyltpash, yrymdar men tyıymdar, Abaı óleńderin qamtyǵan 500-ge jýyq mazmun bar.
Aǵylshynsha án úıreneıik: 200-den astam taǵy aǵylshynsha, qytaısha ánder qamtylǵan.
Esterińizge sala keteıik, «Meńtaı» JSHS buǵan deıin «Dana» qalamy arqyly oqytylatyn «Dybysty álippe», «Negizdik aǵylshyn tili», «Bastaýysh mektep oqýlyqtaryn oqytý quraly» syndy ónimder shyǵarǵan bolatyn.
Baı mazmunyna jarasa, qurylǵy da balalardyń estetıkalyq talǵamyna shaqtalyp jasalǵan. «Aqyldy qoıannyń» tústi shyraqtarynan shyqqan qubylmaly nur túngi aspandy elestetip, balalardy qıal kókjıegine bastasa, búktelip ustaýǵa ıkemdi qulaqtary balalardyń nazaryn ózine aýdaryp, birden baýrap áketerdeı ásem jobalanǵan.
Joba avtory – uzaq jyldary aǵartý salasynda ter tókken pedagog, belgili aqyn Qanatqan Ábilǵalıuly.
Aǵartý isiniń qyr-syryn qanyq bilgen joba avtory talmysh qurylǵynyń ishki sapasy da jan-jaqty oılastyryp, bilikti mamandardyń «súzgisinen» ótkizipti.
Dybys bergender de daýysy tyńdarmandardyń qulaq quryshyn qandyrǵan belgi dıktorlar, aktorlar men ánshi tulǵalar. Máselen; Janar Saılanbekqyzy (Qazaq radıosynyń beldi júrgizýshisi), Qaınıkamal Jolymbetqyzy(Shyńjańdaǵy Qazaq radıosynyń «kúmis kómeı» dıktorlary), Serǵazy Tóleýhanuly men Jaına Ǵınaıatqyzy(Shynjań telearnasynyń beldi dybys aktorlary), Ǵızat Sákenuly(Shynjań qazaǵyna tanymal kompozıtor, ánshi).
Redaktorlary belgili jas aqyn, jýrnalıs Orazbek Saparhan, aqyn Qabyken Zeınuralın.
Dybys sapasyna da asa joǵary tehnologıalyq áleýetpen jazylǵan. Basym kóp bóligi Qazaq radıosynda dybysqa jazylsa, qalǵandary Ǵızat Sákenuly jeke stýdıasy jáne Qalysbek Babanulynyń jeke stýdıasy syndy ozyq tehnologıasy bar stýdıalarda dybystalǵan.
Joǵary sapada, balalarǵa zalalsyz, baǵasy qoljetimdi. Joba avtory Q.Ábilǵalıulyna arnaıy qabarlasqanymyzda jas urpaqtyń boıyna qazaqy dúnıetanym qalyptastyryp, boılaryna qazaqy «qan júgirtýdi» kózdegen biregeı ónimimizdi qazaq eline shyǵarýdyń múmkindigi qarastyrylyp jatqanyn jetkizdi.
Najatbek NURSAPA
