Memleket basshysynyń «Qazaqstannyń úshinshi jańǵyrýy: jahandyq básekege qabilettilik» atty 2017 jylǵy 31 qańtardaǵy Qazaqstan halqyna Joldaýynda qoıylǵan tapsyrmalarǵa, sondaı-aq strategıalyq, memlekettik jáne salalyq baǵdarlamalarǵa sáıkes Mańǵystaý oblysyn damytýdyń 2016-2020 jyldarǵa arnalǵan baǵdarlamasyn iske asyrý jalǵasýda, dep jazady Qamshy.kz Mańǵystaý oblysy ákiminiń baspasóz qyzmetine silteme jasap.
Búgin Mańǵystaý oblysynyń ákimi Eraly Toǵjanov aımaq turǵyndary aldynda esep berip, 2017 jyldy qortyndylady.
Munaı-gaz óndirýshi jáne servıstik kompanıalardyń turaqty qyzmetteriniń nátıjesinde ónerkásiptik óndiris kólemi jyl basyndaǵy 96,9%-dan 100,1%-ǵadeıin ósti (bul respýblıkadaǵy óndiris kóleminiń 10%-y nemese óńirler arasynda 2-kórsetkish, óndirilgen ónim kólemi 2,3 trln. teńge). Negizgi kapıtalǵa salynǵan ınvestısıa kólemi 82,2%-dan 101%-ǵa deıin ósti. Qurylys jumystarynyń kólemi 98,8%-dan 100,1%-ǵa deıin artty.
2016 jylǵa qaraǵanda 17,6% ósimmen 833 myń sharshy metr turǵyn úı paıdalanýǵa berildi. Orta jáne shaǵyn bıznes sýbektileriniń sany 3 myń birlikke artyp, 47 myńǵa jetti.
2017 jyly Prezıdent ákimshiligi tuńǵysh ret óńirler arasynda bıznesti júrgizý jeńildigi reıtıńisin ótkizdi. Reıtıń qorytyndysy boıynsha Mańǵystaý oblysy 12-orynnan 2-orynǵa shyqty.
Aýyl sharýashylyǵy sektorynda 14 mlrd. teńgeniń ónimi óndirilip, salanyń naqty kólem ındeksi 108,2% qurady. Bul respýblıka óńirleri arasynda damý qarqyny boıynsha birinshi kórsetkish.
Azyq-túlik taýarlarynyń tutyný baǵa ındeksi josparlanǵan mejede saqtaldy – 106,4% (RK 106,5%. Áleýmettik mańyzy bar azyq-túlik taýarlarynyń tutyný baǵa ındeksi 106,7% (RK 107,4%).
Jyl basynan beri 31 myńǵa jýyq jańa jumys oryndary quryldy. Nátıjesinde jalpy jumyssyzdyq deńgeıi 5,0%-dan 4,9%-ǵa, jastar arasyndaǵy jumyssyzdyq 5,1%-dan 3,5%-ǵa deıin tómendedi.
2017 jyly 833 myń sharshy metr turǵyn úı paıdalanýǵa berildi. Bul 2016 jylmen salystyrǵanda 18%-ǵa artyq (respýblıka boıynsha 3-oryn).
Ótken jyly 7000 otbasy jańa qonystanýshylar boldy. Turǵyn úı alýǵa18 myń adam, jer alýǵa 166 myń adam kezekte tur.
Jalpy alǵanda barlyq makrokórsetkishterdiń oń dınamıkasy óńirlik ekonomıka ósimin 100% deńgeıinde qamtamasyz etýge múmkindik berdi.
«Aqtaý teńiz porty» arnaıy ekonomıkalyq aımaǵynda júzege asyrylatyn arnaıy jobalar erekshe baqylaýda. Jańa óndiristerdi ornalastyrý úshin barlyq qajetti jaǵdaılar jasalǵan. AEA aýmaǵy boıynsha respýblıkada úshinshi orynda. Infraqurylymdy qurý úshin salynǵan 7 mlrd. teńge kóleminde búdjettik qarajat óz tıimdiligin kórsetti: 19 joba iske asyryldy, 95 mlrd. teńge ınvestısıa tartyldy, 260 mlrd. teńgege ónim óndirildi, búdjetke 23 mlrd. teńge mólsherde salyq tólendi. 1 323 jumys orny quryldy. Ótken jyly áleýetti ınvestorlarmen 20-dan astam kezdesý ótkizildi.
Oblysta bir jyldyń ishinde jańa 12 jylyjaı iske qosylyp, jalpy sany 27-ge jetti.
İske qosylǵan iri jobalar:
- Túpqaraǵan aýdanynda jylyna 650 myń tonna bótelkedegi túıe sútin óndeý «Aǵarǵan» zaýyty (2018 jyly jobalyq qýatyna tolyqtaı enedi);
- Mańǵystaý aýdanynda «Nakhan» jáne Qaraqıa aýdanynda «Senek» sharýa qojalyqtarynyń qymyz óndeý sehtary (jalpy qýaty jylyna 46 myń tonna);
- Aqtaý qalasynda golandıalyq tehnologıamen jasaqtalǵan qýaty 1500 tonna kókónis qoımasynyń 1-kezeńi (jalpy qýatty 3000 tonna, qazirgi tańda jabdyqtardy ornatý jumystary júrgizilýde).
Bıyl taǵy da 4 jobany iske asyrý josparlandy:
- Aqtaý qalasynda salynatyn qýaty 4250 tonna kókónis qoımasy (MJÁ arqyly);
- Qaraqıa (Senek), Túpqaraǵan (Aqshukyr) jáne Munaıly (Basqudyq) aýdandarynda 2 myń tonna kókónis ónimderin ósirýge arnalǵan 3 jylyjaı.Qazirgi tańda óńirdi óz kókónis taýarymen qamtý 10% bolsa, kórsetilgen jobalar iske qosylǵan kezde bul kórsetkishti 20%-ǵa deıin jetkizý múmkindigi bar. 2017 jyly Mańǵystaý oblysynda 20 kooperatıv quryldy.
Transporttyq ınfraqurylymnyń damýyna «Nurly jol» baǵdarlamasy oń serpin berdi. Mańǵystaý oblysynda jańa kóliktik-logıstıkalyq júıe quryldy. Quryq portynda parom kesheniniń birinshi kezeńi iske qosyldy. 2017 jyly temirjol paromdarymen 540 myń tonna josparmen 1,5 mıllıon tonna júk port arqyly jóneltildi. Avtokólik kesheni tolyq qýatqa ıe boldy. Bul júk jóneltýdi 2,5 mln. tonnaǵa deıin arttyrady.Qazaqstan alǵash ret Azıa men Qytaıdan Eýropaǵa tikeleı shyǵatyn jol saldy. Memleket basshysynyń tapsyrmasyna sáıkes jyl saıyn búdjetten 150 mlrd. teńge bólinbek. Eń aldymen olar jergilikti magıstraldar jelisin jóndeýge jáne qaıta jańartýǵa baǵyttalady. Osy maqsatqa bıylǵy jyldyń búdjetinde 5 mlrd. teńgeden astam qarjy bólindi. Oblys boıynsha jaqsy jáne qanaǵattanarlyq jaı-kúıdegi oblystyq jáne aýdandyq mańyzy bar avtomobıl joldarynyń úlesi 92% quraıdy.
«Bıznestiń jol kartasy 2020» bıznesti qoldaý men damytýdyń biryńǵaı baǵdarlamasy aıasynda Mańǵystaý oblysy úshin 2017 jylǵa 1 110,3 mln. teńge jalpy somasynda qarajat bólindi. Jyl ishinde osy baǵdarlama sheńberinde 15,2 mlrd. teńge jalpy somasyna 208 joba qoldaý tapty. Onyń ishinde, paıyzdyq mólsherlemeni sýbsıdıalaý boıynsha – 15,1 mlrd. teńge somasyna 152 joba, kepildendirý boıynsha 101,8 mln. teńge somasyna 56 joba maquldandy. Nátıjesinde 4036 jumys orny saqtalyp, oblys boıynsha qosymsha 1403 jańa jumys orny quryldy.
«Aýyldyq kásipkerlerdi qoldaýdyń taǵy bir quraly – shaǵyn nesıeler berý. Jyl basynda osy maqsatqa búdjetten 490 mln. teńge qarjy qarastyryldy. Shaǵyn nesıege kásipkerler tarapynan suranystyń kóptigi eskerile otyryp, respýblıkalyq búdjetke qosymsha taǵy da 1,5 mlrd.teńgege ótinim berilip, qoldaý tabyldy. Bul ótken jylǵy kórsetkishten 4 ese kóp. Aýyldyq jerde shaǵyn jáne orta bıznesti damytý, eńbek naryǵyn transformasıalaý maqsatynda biz ishki rezervter esebinen «DAMÝ» qorymen birlesip qarjylandyrý kólemi 2,7 mlrd. teńge bolatyn «Nur kapıtal» jobasyn iske qostyq. Jańa joba boıynsha aýyl kásipkerleri 1% mólsherlememen nesıe alýǵa múmkindigi bar», - dedi oblys ákimi Eraly Toǵjanov.
