Bir top zıaly qaýym ókili 2011 jyly «ekstremızm» baby boıynsha 12 jylǵa sottalǵan profesor Saıat Ybyraevty merziminen buryn bosatý týraly joǵarǵy sot tóraǵasy Jaqyp Asanovtyń atyna ashyq hat jazǵan. Qamshy.kz aqparat agenttigi sol hatty oqyrman nazaryna usynady.

Qazaqstan Respýblıkasynyń

Joǵarǵy Sotynyń tóraǵasy

J.Q.Asanov myrzaǵa 

A Sh Y Q     H A T

Qurmetti Jaqyp Qajmanuly!

Qazaqstanda álemdik deńgeıde moıyndalǵan, Batystyń irgeli ınstıtýttary sanasatyn ǵalymdar saýsaqpen sanarlyq. Solardyń biri Saıat Muratuly Ybyraev. Mehanıka men mashına jasaý salasynda halyqaralyq 5 patenttiń ıegeri, 5 ǵylymı monografıanyń, 60-tan astam ǵylymı zertteýlerdiń avtory.

Alaıda osyndaı aıaýly ǵalymnyń 12 jylǵa sottalyp, 7 jyldan beri qamaýda otyrǵany bizdiń janymyzǵa batady.

M.Lomonosov atyndaǵy Máskeý memlekettik ýnıversıtetiniń úzdik túlegi, Aleksandr fon Gýmboldt syılyǵynyń laýreaty, alys-jaqyn shet eldiń túrli iri jobalarynda jumys jasap, tájirıbe jınaqtaǵan ǵalymdy  otandyq ǵylymǵa eńbek sińiretin shaǵynda, ǵylymmen aınalysý múmkindiginen aıyrylyp otyr.

Saıat Ybyraev tulǵa retinde «men Qazaqstan ǵylymyna úles qosamyn» degen prınsıppen ómir súretin adam ekenine biz kepilmiz. Óz kezinde Saıatty Germanıa, Kanada, AQSH, Belgıa, Reseı syndy irgeli elder óz qataryna shaqyrǵan bolatyn, alaıda onyń bar arman-maqsaty Qazaqstandy álemdegi ilim-ǵylymy damyǵan elderdiń qatarynan kórý jáne soǵan qolynan kelgenshe úles qosý edi. Tipti qazir qamaýda otyrsa da, sol prınsıpinen aınymaı eńbektenip jatyr.

Saıat Ybyraev túrmede ótkizgen  alty jyl  ishinde úsh birdeı kitap jazdy. Onyń ekeýi ǵylymı monografıa: «Appoksımasıonnyı sıntez rychajnyh mehanızmov: Metody ı chıslennaıa realızasıa» (Almaty.2014– 304 bet),  «Dınamıcheskıı sıntez ı optımızasıa prıvoda rychajnyh mehanızmov» (Almaty.2014– 356 bet). Úshinshisi qazaq balalarynyń ǵylymǵa kózqarasyn shyńdaý maqsatyndaǵy «Aqylsyz bolsa ǵylym tul» kitaby. Sonymen qatar   júk kóterý qurylǵysyn qurastyryp, Qazaqstan Respýblıkasynyń №94992 patentin ıelendi. Ibraev Saıat Muratulynyń tikeleı jetekshilik etýimen qashyqtyqtan basqarylatyn ISM-101 júk kóterý qurylǵysynyń úlgisi jasaldy. 2017 jyldyń ekinshi jartysynda atalǵan qurylǵynyń bir úlgisi tájirıbelik synaqtan sátti ótip, aldaǵy ýaqytta ony óndiriske engizý jumystary josparlanǵan. Syzba kúıinde jatqan talaı dúnıe taǵy bar.

Munyń bári qaǵaz ben qalamdy ǵana qajet etetin qatardaǵy memýarlyq eńbektiń biri emes. Fızıka ǵylymyndaǵy qarapaıym keste, matematıka ǵylymyndaǵy qarapaıym teńeýdiń ózi qazir kompúterdiń kómegimen jazylatyn zamanda, asa joǵarǵy dáldikti qajet etetin ǵylymı eńbekti qalam men qaryndashpen jazyp shyǵý, akademık Asqar Jumadildaevtyń sózimen aıtqanda: bizdiń ǵasyrdaǵy ǵylymda jasalǵan erlik.

Biz biletin Saıat Ybraev esh ýaqytta Qazaqstannyń saıası turaqtylyǵyna nuqsan keltiretin áreket jasaǵan emes, ol eshqashan konstıtýsıalyq bılikke qarsy shyqqan emes, ekonomıkalyq shyǵyn keltirgen emes.  Sot barysynda da eshbir adam odan qıanat kórdim dep aıtqan joq.

Saıat Ybyraevtyń ǵylymda jańalyq ashar der shaǵy.  Ol el ıgiligine jarar talaı ǵylymı jańalyqtarǵa muryndyq bolar edi, ınovasıalyq baǵytta kóshimizdiń túzelýine at salysar edi,  ustazdyń dárisine zárý jastarǵa tálim berer edi.

2017 jyldyń sońynda Qamshy.kz aqparat agenttigi ótkizgen halyqtyq saýalnama nátıjesinde Saıat Ybraev Táýelsizdiktiń nyǵaıýy men damyp-órkendeýine qosqan úlesi úshin halyqtyq «Alash arystarynyń izbasary» qurmetti ataǵymen marapattaldy. Buǵan deıin Alash arysy Álıhan Bókeıhanov atyndaǵy táýelsiz qoǵamdyq tós belgimen marapattalǵan edi. Munyń bári profesorǵa degen halyqtyń ystyq yqylasyn bildiredi.
Biz, Qazaqstandyq ǵylym jáne qoǵam ókilderi, Sizderden Saıat Ybyraevtyń merziminen buryn shartty túrde bosatý týraly ótinishiniń sotpen oń sheshim tabýyn suraımyz.

Qurmetpen:

1.Smaǵul Elýbaı, T.Júrgenov atyndaǵy Óner akademıasynyń profesory, jazýshy, kınodramatýrg

2.Mekemtas Myrzahmetuly, fılologıa ǵylymdarynyń doktory, profesor

3.Áselhan Qalybekova, Qazaqstannyń halyq aqyny

4.Tursyn Jurtbaı, jazýshy, f.ǵ.d, profesor

5.Sherhan Murtaza, Qazaqstannyń halyq jazýshysy

6.Asqar Jumadildaev, matematıka ǵylymdarynyń doktory, QR UǴA akademıgi

7.Tórehojaev Abıbýlla Nazaruly, Nú-Iorkskoı Akademıasynyń múshesi, fızıka-matematıka ǵylymdarynyń doktory, Q.I.Sátpaev atyndaǵy QazUTÝ profesory

8.Moldabekov Meıirbek Moldabekuly UǴA akademıgi, Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq ınjenerlik akademıasynyń akademıgi, K.E. Sıolkovskıı atyndaǵy Halyqaralyq kosmonavtıka akademıasynyń akademıgi, tehnıka ǵylymdarynyń doktory profesor.

9.BaıgýnchekovJumadil Jańabaıuly, QR UǴA akademıgi, QR Ulttyq ınjenerlik akademıasynyń akademıgi, Halyqaralyq Tehnıkalyq IFToMM komıtetiniń múshesi, tehnıka ǵylymdarynyń doktory,  Q.I.Sátpaev atyndaǵy QazUTÝ profesory

10.Sherázdanov ǴalymBekenuly, fızıka matematıka ǵylymdarynyń doktory, ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ profesory

11.Ýálıev Zaır Gahıpuly, tehnıka ǵylymdarynyń doktory, Abaı atyndaǵy KazUPÝ profesory

12.Ýálıev GahıpÝálıuly, QR UǴA akademıgi, tehnıka ǵylymdarynyń doktory, Ó.Joldasbekov atyndaǵy mehanıka jáne mashınajasaý ınstıtýtynyń profesory

13.Ahmedov DáýletSHafıǵuly, tehnıka ǵylymdarynyń doktory, ǵaryshtyq tehnıka jáne tehnologıa ınstıtýtynyń dırektory

14.Imanqul Tóleýhan Shoıbasuly, fızıka-matematıka ǵylymdarynyń doktory, Reseı Jaratylystaný akademıasynyń akademıgi, ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ dosenti

15.Aqylbaı N, ál-Farabı atyndaǵy QazUÝprofessory

16.Aıdarhan Qaltaev, fızıka-matematıka ǵylymdarynyń doktory

17.Tólegenova Quralaı Baqytqyzy, fızıko-matematıka ǵylymdarynyń doktory, Q.I.Sátpaev atyndaǵy QazUTÝ dosenti

18.ÁbdraımovaGúlnar Amanjolqyzy, tehnıka ǵylymdarynyń kandıdaty, Q.I.Sátpaev atyndaǵy QazUTÝ dosenti

19.BekenovErulan Tursynuly, tehnıka ǵylymdarynyń kandıdaty, Q.I.Sátpaev atyndaǵy QazUTÝ dosenti

20.Qosbolov Serikbaı Baıtikuly, tehnıka ǵylymdarynyń doktory, Q.I.Sátpaev atyndaǵy QazUTÝ kafedra jetekshisi

21.JapaevSádýaqas Qalıuly, tehnıka ǵylymdarynyń kandıdaty, Q.I.Sátpaev atyndaǵy QazUTÝ dosenti

22.Omarov Saǵyntaı, Q.I.Sátpaev atyndaǵy QazUTÝ laboratorıa jetekshisi

23.İzmambetov Myrzabaı Bazarbaıuly, tehnıka ǵylymdarynyń kandıdaty, Q.I.Sátpaev atyndaǵy QazUTÝ dosenti

24.Jaýyt Algazy, Q.I.Sátpaev atyndaǵy QazUTÝ  fılosofıa PhD doktory

25.Ýsmadıar Makanov, hımıa ǵylymdarynyń doktory, Q.I.Sátpaev atyndaǵy QazUTÝ profesory, Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri

26.Mamatova Gúlnar Ógizbaıqyzy, tehnıka ǵylymdarynyń kandıdaty, Q.I.Sátpaev atyndaǵy QazUTÝ dosenti

27.Saǵyndykov Bımurat, tehnıka ǵylymdarynyń kandıdaty, Q.I.Sátpaev atyndaǵy QazUTÝ dosenti

28.Nurpeısova Roza Ábdrahmanqyzy, Q.I.Sátpaev atyndaǵy QazUTÝ ustazy

29.Naýryshev Batyr Kabıruly, Q.I.Sátpaev atyndaǵy QazUTÝ ustazy

30.Imanbaeva Nurbúbi Saıramqyzy, tehnıka ǵylymdarynyń kandıdaty, dosent

31.Jolshara Álimbaı, tehnıka ǵylymdarynyń kandıdaty, Q.I.Sátpaev atyndaǵy QazUTÝ dosenti

32.Júnisbekov Seıtbek, tehnıka ǵylymdarynyń kandıdaty, Q.I.Sátpaev atyndaǵy QazUTÝ dosenti

33.Jandybaev Qaırat Sergazyuly, Q.I.Sátpaev atyndaǵy QazUTÝ ınjeneri

34.Ótegenov Muratýlla, tehnıka ǵylymdarynyń doktory, ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ profesory

35.Seıdahmet Asqar Júnisuly, tehnıka ǵylymdarynyń kandıdaty, ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ dosenti

36.EspaevBolat Ábikenuly, tehnıka ǵylymdarynyń kandıdaty, ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ dosenti

37.Djamalov Nýtpýlla Kamaluly, tehnıka ǵylymdarynyń kandıdaty,
Joldasbekov atyndaǵy Mehanıka jáne mashınajasaý ınstıtýtynyń bólim bastyǵy

38.Madalıev Tursyn Bımendınuly, tehnıka ǵylymdarynyń kandıdaty, Ó.Joldasbekov atyndaǵy MMI ǵylymı hatshysy

38.Qonaqbaev Tólegen Ospanuly, ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ dosenti

39.JamenkeevErbolat Kenjaqanuly, tehnıka ǵylymdarynyń kandıdaty, Abaı atyndaǵy QazUTÝ dosenti

40.Erálıev Abylaı Kabekuly, ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ dosenti

41.Aıman Nurmaǵanbetova, tehnıka ǵylymdarynyń kandıdaty

42.Jomartov Asylbek Ábdirazaquly,tehnıka ǵylymdarynyń doktory, QR Injenerlik akademıasynyń múshesi

43.Ómirjanova Jadyra Myrzabekqyzy, tehnıka ǵylymdarynyń kandıdaty, ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ dosenti

44.Rakısheva Záýre Baıanqyzy, fızıka matematıka ǵylymdarynyń kandıdaty, ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ kafedra jetekshisi

45.BaımuhametovAbaı Ábishuly, tehnıka ǵylymdarynyń doktory, profesor. Ó.Joldasbekov atyndaǵy mehanıka jáne mashınajasaý ınstıtýtynyń zerthana jetekshisi