Astananyń 20 jyldyǵyn atap ótýge baǵyttalǵan merekelik sharalar týraly tolyqqandy málimet beretin resmı saıt iske qosyldy, dep habarlaıdy Qamshy.kz aqparat agenttigi.

«Búginnen bastap elordamyzdyń 20 jyldyǵyna arnaıy ótkiziletin is-sharalardyń resmı saıty iske qosyldy. Barshańyzdy www.astanaday.kz resmı paraqshasyna shaqyramyz! Jospar jasap, elordamyzdyń mereıtoıyn birge atap óteıik», - dep jazdy qala ákiminiń baspasóz hatshysy Elvıra Júrgenbaeva Feısbýktegi paraqshasynda.

Jańa saıtta 2018 jyldyń maýsym aıynan qyrkúıegine deıingi merekelik sharalardyń kestesi berilgen. Olardyń arasynda konsertter, teatrlyq qoıylymdar, jármeńkeler men resmı, mádenı-buqaralyq, sporttyq sharalar bar.

Buǵan deıin habarlanǵanyndaı, portalda Astananyń 20 jyldyǵyna arnalǵan sharalardyń ýaqyty, ótetin orny, bıletter baǵasy, BAQ-qa arnalǵan baspasóz paraqtary, joldyń jabylýy men kólik turaqtary týraly barlyq málimetter jarıalanady.

Aıta keterligi, qala qonaqtary men turǵyndary úshin sonymen birge Astananyń 20 jyldyǵyna arnalǵan merekelik sharalar týraly aqparatty qazaq jáne orys tilderinde qalalyq «iKomek» jedel áreket etý jáne monıtorıń ortalyǵynan (ol jerde táýlik boıy «109» nómiri jumys istemek) alýǵa bolady.

Eske sala ketsek, Astananyń 20 jyldyǵyna oraı elordada jyl boıy 630 shara ótkizý kózdelýde.

Elordany Almatydan Aqmolaǵa aýystyrý týraly sheshimdi Qazaqstan Respýblıkasy Joǵarǵy Keńesi 1994 jyly 6 shildede qabyldady. Astanany resmı kóshirý 1997 jylǵy 10 jeltoqsanda júzege asty. Prezıdenttiń 1998 jylǵy 6 mamyrdaǵy Jarlyǵymen Aqmolanyń ataýy Astana bolyp ózgertildi. Jańa astananyń halyqaralyq tusaýkeseri 1998 jylǵy 10 maýsymda ótti. Al 1999 jyly Astana IýNESKO sheshimimen «Álem qalasy» ataǵyn aldy. Qazaqstannyń bas qalasy 2000 jyldan bastap Astanalar men iri qalalardyń halyqaralyq assambleıasynyń múshesi.

Astana — Azıanyń eń soltústiginde ornalasqan elorda. Qazirgi ýaqytta Astananyń aýmaǵy 722 sharshy shaqyrymnan asady, turǵyndar sany 1 mıllıon asady. Qala úsh aýdannan — «Almaty», «Saryarqa» jáne «Esil» aýdanynan turady.

Astana Qazaqstannyń ortalyǵynan soltústikke qaraı qurǵaq dalalyq ólkede, qurǵaq bozdy-betegeli dala aımaǵynda ornalasqan. Qala aýmaǵy alasa terasa — jaıylma jer bederi túrinde keledi.  Esil ózeni elordanyń basty sý kózi sanalady. Aýa raıy kúrt kontınentaldy — qysy sýyq ári uzaq, jaz mezgili ystyq jáne birqalypty qýań.

Eýrazıa qurlyǵynyń ortasynda qolaıly ornalasýy Astanany ekonomıkalyq turǵydan tıimdi kólik, qatynas jáne logıstıka ortalyǵyna, Eýropa men Azıa arasyndaǵy ózindik tranzıttik kópirge aınaldyrdy.

El astanasyn aýystyrý Astananyń ekonomıkalyq damýyna qýatty serpin berdi. Qala ekonomıkasynyń qarqyndy damýy kóptegen ınvestorlar úshin tartymdy bolyp otyr.  Astananyń elge tartylǵan ınvestısıalardyń respýblıkalyq kólemindegi úlesi 10 paıyzǵa, al respýblıka ekonomıkasyndaǵy óńirlik jalpy óniminiń úlesi 10,2 paıyzǵa teń.

Qala ekonomıkasynyń negizi — saýda, ónerkásip óndirisi, kólik, baılanys jáne qurylys salalary.

Shahardyń ónerkásip óndirisi negizinen qurylys zattaryn, azyq-túlik ónimderin shyǵarý men mashına jasaý isi tóńiregine shoǵyrlandyrylǵan. Astana Qazaqstanda qurylys metal buıymdaryn, paıdalanýǵa daıyn beton jáne betonnan jasalǵan qurylys zattaryn shyǵarý jóninen aldyńǵy oryndy ıelenedi.

Qalanyń iri kásiporyndary qatarynda Selınograd vagon jóndeý zaýytyn, «Sesna-Astyq» konsernin,  «Tulpar-Talgo» JSHS jolaýshylar vagonyn qurastyrý zaýytyn, «Evrokopter Kazahstan ınjınırıń» JSHS tikushaq qurastyrý zaýytyn aıtýǵa bolady.

Qala Qazaqstandaǵy iri bıznes ortalyǵynyń birine aınaldy. Kásipkerlik mádenıeti qaryshtap damyp keledi — Astanada 128 myńnan astam shaǵyn jáne orta kásipkerlik nysandary jumys isteıdi. Astanalyq turǵyndardyń ortasha nomınaldy aılyq jalaqysy 154 myń teńge shamasynda.

Elorda qurylys aýqymy jóninen de kósh bastap tur. Astana mártebesin alǵaly beri qalada 10 mıllıon sharshy metr turǵyn úı salyndy.  Astana qurylysyna júzdegen otandyq jáne sheteldik qurylys kompanıalary qatysty.

Astananyń sáýletkerlik tujyrymdamasyn jasaý barysynda Nursultan Nazarbaevtyń elordada Batys pen Shyǵystyń mádenı dástúrleri  úılesim tapqan erekshe eýrazıalyq stıl qalyptastyrý ıdeıasy negizge alyndy. Astanalyq bas jospardyń avtory belgili japon sáýletkeri Kıse Kýrokava boldy.

«Báıterek» kesheni jańa elordanyń basty sımvolyna, onyń ózindik boıtumaryna aınaldy. Ózge de biregeı sáýletkerlik ǵımarattar qatarynda belgili brıtandyq arhıtektor Norman Fosterdiń jobasy boıynsha pıramıda úlgisinde salynǵan «Beıbitshilik jáne kelisim» saraıyn, álemdegi eń bıik shatyr úlgisindegi ǵımarat —«Han Shatyr» saýda-oıyn-saýyq ortalyǵyn, teńizden alys ornalasqan okeanarıým —  «Dýman» ortalyǵyn, «Astana opera» memlekettik opera jáne balet teatryn, Ortalyq Azıadaǵy iri meshit — «Áziret Sultan» meshitin, Áýlıe Ýspen Bogorodısa kafedraldyq soboryn, Áýlıe Marıa Arhıeparhıasy rım-katolıktik  kafedraldyq soboryn, «Beıt Rahel Habad Lúbavıch» sınagogasyn, «Qazaqstan» ortalyq konsert zalyn, «Qazaq Eli» monýmentin, Qazirgi zamanǵy óner mýzeıi men Prezıdenttik mádenı ortalyq ǵımarattaryn ataýǵa bolady.

Qazaqstan men Ortalyq Azıadaǵy eń bıik ǵımarat — «Ábý-Dabı Plaza» kesheni de bar.

Jańa sporttyq nysandar arasynda 30 myń kórermenge arnalǵan «Astana-Arena» jabyq stadıony, 2011 jyly álemde úzdik dep tanylǵan, 10 myń orynǵa arnalǵan «Saryarqa» biregeı velotregi bar. Taǵy bir mańyzdy sporttyq keshen — eń joǵary halyqaralyq standarttarǵa saı keletin «Alaý» muz aıdyny.

Qazaqstannyń elordasy eldiń barlyq óńirlerindegi talapkerler úshin tartymdy ortalyqqa aınaldy. Munda otandyq bilim berý isiniń jetekshileri — Nazarbaev ýnıversıteti, L.Gýmılev atyndaǵy Eýrazıa ulttyq ýnıversıteti, Qazaq ulttyq óner ýnıversıteti, S.Seıfýllın atyndaǵy Qazaq agrotehnıkalyq ýnıversıteti, M.Lomonosov atyndaǵy Máskeý memlekettik ýnıversıtetiniń fılıaly, Astana medısınalyq ýnıversıteti ornalasqan.

Astananyń aınalasynda biregeı «jasyl beldeý» jasalyp, qala ulan-ǵaıyr dalalyq ólkeniń ortasyndaǵy shuratqa (oazıs) aınalyp keledi.

Búginde Astana halyqaralyq mańyzy bar túrli forýmdar, kongrester men ózge de is-sharalar ótetin Eýrazıa keńistiginiń ortalyǵyna aınaldy. Elordada Álemdik jáne dástúrli dinder lıderleriniń sıezeri, Astana ekonomıkalyq forýmy jáne ózge de mańyzdy halyqaralyq oqıǵalar turaqty túrde ótip keledi. Astanada EQYU-nyń tarıhı samıti, SHYU men IYU-nyń mereıtoılyq samıtteri bolyp ótti. 2011 jyldyń basynda respýblıkanyń elordasy VII Qysqy Azıa oıyndarynyń qatysýshylary men qonaqtaryn qabyldady. Ótken jyly Astanada «Expo-2017» halyqaralyq kórmesi ótti.

Qazaqstannyń Tuńǵysh Prezıdentiniń ıdeıasymen irgesi qalanǵan jańa elorda qysqa merzim ishinde jalpyulttyq ıdeıa mártebesine ıe bolyp, jas memlekettiń Táýelsizdiginiń sımvolyna jáne jahandyq tabysyna aınaldy.