Urpaq sezine bilse, surapyl soǵys jaraqaty kózi tiri kýágerlerdiń júreginen áli jazyla qoıǵan joq. Bombalar jarylysy da, tankter gúrili de, satyrlaǵanı myltyqtar da, aýyr jaralylardyń jan aıqaıy, ákesiz qalǵan sábıdiń shyryldaǵan úni de tarıhtyń qulaǵynda jańǵyryp tur. Al, gúldeı qulpyrǵan búgingi jastar úshin atys-shabystyń arasynda adasqan oqtyń qurbany bolyp, úıde kútip otyrǵan balasyn ákesinen aıyryp tastaı ma degen qorqynyshpen ómir súrýdiń de, kelmeske ketken adamnan zaryǵa bir habar, hat kútýdiń de qalaı ekenin túsiný qıyn.
Soǵys batyrlarynyń kóbi qýraǵan aǵashtaı kelmeske ketti. Áıtse de, aǵash qýrasa da, artynda máýeli ormanǵa aınalyp tirshilik tynysyn keńeıtetin óskinderin qaldyrady. Sol surapyldyń bir kýágeri - 1916 jyly Baıanaýyl aýdanyna qarasty Qyzyltaý óńirinde dúnıege kelgen Qundykól aýylynyń qurmetti azamaty, soǵys jáne eńbek ardageri – Óskenbaıuly Qanash Jankeldın aqsaqaldyń ózi ónege bolarlyq parasatty ǵumyr keshti.
Er Qanash 18 jasqa kelgende jylqyshy bolǵan ákesi dúnıeden ozady. 1929 jyldan bastap erte eseıgen ol áli de Keńes úkimeti tyrnaǵyna ilinbegen baılardyń buzaýy men qozysyn sýaryp, malyn baǵady. Qysqasy, basqa da barlyq sharýasyna quldaı jegiledi.
1928 jyly Lıkbezge oqýǵa alynyp, hat tanıtyn hálge jetedi. 1937 jyly Semeı qalasynda muǵalimder daıarlaıtyn ınstıtýtta matematıka páni boıynsha 2 jyl oqıdy. Alaıda, 1939 jyly oqýyn aıaqtaı almaı, qazan aıynda qyzyl ásker qataryna alynyp, Fın soǵysyna attanady.
Keıinnen Reseı Federasıasynyń Syzran qalasyndaǵy áskerı qalashyqta úsh jyl polktik mekepte oqyp, atqyshtar batalónynda bólimshe komandıri bolyp qyzmet atqarady. Soǵysta elimizdiń shyǵysyndaǵy avıasıalyq batalóndy basqardy. Soǵystyń aıaqtalalar tusynda komandovanıemen Manchjýrıaǵa attanǵan Qanash atamyz tek 1946 jyldyń maýsym aıynda ǵana týǵan eline aman-esen oralady. Bul kezde onyń tórt aǵasy birdeı maıdanda habarsyz ketken edi.
Jasynan zerek bolǵan Qanash Óskenbaıuly soǵystan qaıtqan soń birden beıbit eńbekpen aınalysyp, qyryq jyldaı Ekibastuz qalasynda, Baıanaýyl aýdanynda ustazdyq etedi. Urpaqqa sapaly bilim berip kelgen aǵamyzdyń aıtýy boıynsha, ákesi Jandildá úıdiń ardaqty azamaty, 1928 jylǵa deıin jylqy baqqan bilgir jylqyshy bolsa, anasy Biradarqyzy Zeınep aqyldy, qaıyrymy mol, el syılaǵan ardaqty báıbishe bolypty. Jeti er bala men tórt qyzdyń eń kenjesi bolyp dúnıege kelip, es bilgeli qara jumyspen aınalysqan aınalysqan Qanash balalarǵa ónegeli tárbıe berip, óziniń soǵysta kórgen qıynshylyqtary men erligi jaıly kóp áńgime aıtatyn. 90 jastan asqanda da shıraqtyǵynan tanbaı keýdesin tik ustaıtyn. Onyń erligi «Birinshi dárejeli Otan soǵysy» ordenin, «Fınlándıany jeńgeni úshin», «Marshal Jýkov», «Eńbek ardageri» jáne taǵy basqa medaldarmen marapattalǵan. Áıtse de, ómir máńgi emes... Jaqsy adamdar keledi, ketedi... Biraq, Uly jeńis pen beıbitshilikti ákelip, balalar sanasyna jyldar boıy bilim men patrıottyq tárbıeni uıalatqan batyr babamyzdy qalaı umytamyz?! Jyldar jyljyp ótkenimen, mundaı erlerimizdiń bolǵanyna degen maqtanysh kókiregimizde saırap tura beredi. Mundaı adam – naǵyz er, al, er esimi el esinde.
Aqerke Káripjan, Ahmet Iassaýı atyndaǵy №123-shi mektep-gımnazıasynyń oqýshysy, Almaty qalasy.