Birneshe ınvestorlar elimizdegi qarqyndy damyp kele jatqan, ekonomıkalyq damý jaǵynan alda turǵan qalaǵa qyzyǵýshylyq tanytýda dep jazady Qamshy.kz aqparat agenttigi.  Elbasy óz joldaýynda, ınvestısıa tartý úshin barynsha qolaıly jaǵdaı jasaý kerektigin tilge tıek etken bolatyn. Sebebi ózge elderdiń tabysty nátıjege jetip, alǵa shyǵýynyń negizgi ınvestısıamen baılanysty. Al bizdiń eldiń tabysty basymdyqtarynyń biri de biregeıi agroónerkásiptik keshendi odan ári damytý. Biz solaı ǵana tabysty nátıjege qol jetkize alamyz.

Batys Qazaqstan oblysynda bıylǵy on aıda negizgi kapıtalǵa qosylǵan ınvestısıa kólemi 127 mlrd. teńgeni qurady. Oblystyq statısıka departamentinen túsken málimetke qaraǵanda, ınvestısıanyń basym kópshiligi nemese 69,9 paıyzy ónerkásipke baǵyttalyp otyr. Sondaı-aq 10,7 paıyzy - jyljymaıtyn múliktermen jasalatyn operasıalarǵa, 5,6 paıyzy - kólik jáne qoımalaýǵa, 3,9 paıyzy - bilim berýge, 2,4 paıyzy kásibı, ǵylymı jáne tehnıkalyq qyzmetke jumsaldy. Investısıanyń qomaqty kólemi  Bórli (49,1 mlrd.teńge), Zelenov (32,6 mlrd. teńge) aýdandaryna jáne Oral qalasyna (28,9 mlrd. teńge) tıesili.

Aıta ketetin bir jaıt bar. Sońǵy 3 jylda, ıaǵnı 2015-2018 jyldar aralyǵynda BQO-da negizgi kapıtalǵa salynǵan ınvestısıa kólemi 47 paıyzǵa artqan. Bul kórsetkish 1 trln 163 mlrd teńgeni quraıdy. Al ındýstrıadaǵy ınvestısıa kólemine keler bolsaq ol 10 paıyzǵa artyp, 911 mlrd teńgeni qurady.

Atalmysh jumystardyń aıasynda Oral qalasynda Óńirlik Keńestiń jıyny ótti. Bul jıynnyń negizgi maqsaty Batys Qazaqstan oblysyna tartylatyn ınvestısıany ulǵaıtý bolyp tabylady. Jıynda 32 mlrd teńgeden astam jobalar qarastyrylyp, taldaý jasaldy.

Óńirlik keńestiń jıynynda «Kazakh Invest» Ulttyq kompanıasynyń AQ basqarma tóraǵasynyń orynbasary Birjan Kaneshev te tóbe kórsetti. Ol óz sózinde BQO-nyń sheteldik ınvestsıalardy tartýda deńgeıi men bedeli, áleýet-qarqyny joǵary ekenin atap ótti. Sonymen birge ol BQO-nyń strategıalyq maqsattarna, geografıalyq turǵysynan qaraǵanda yńǵaılylyǵyna ári qolaılyǵyna baılanysty, sonymen birge tabıǵı qorlardyń mol bolýy da erekshe nazarǵa iligýine sebep bolatynyn aıtty.

- Usynylǵan jobalar bizdiń oblysymyz úshin mańyzdy. Prezıdenttiń agroónerkásiptik keshendi, elimizdiń týrısik klasterin damytý jónindegi tapsyrmasyn oryndaý úshin jerdi, ınvestısıalyq sýbsıdıalardy, kedendik bajdardy, salyq mindettemelerin qamtamasyz etý turǵysynda ınvestorlarǵa kópjaqty qoldaý kórsetemiz. Investorlar jerge jáne múlikke salynatyn salyqtan bosatý úshin on jyldyq kezeńniń artyqshylyqtarymen qamtamasyz etiledi jáne 20% ınvestısıalyq  depozıtteri qaıtarylady. Kásipkerler úshin bul memleket tarapynan aıtarlyqtaı qoldaý. Jalpy alǵanda, SHOB- tiń damýy, aımaqqa ınvestısıa tartý máselesi basymdyqtardyń biri bolyp tabylady, - dedi  Kólginov.

Jıynda aıtylǵan barlyq jobalardy «Kazakh Invest» Ulttyq kompanıasynyń tóraǵasy, Qazaqstannyń Premer-mınıstri basqaratyn dırektorlar keńesi tarapynan qoldaý aldy.

Qandaı jobalar usynyldy?

Óńirlik keńestiń jıyny barysynda aýyl sharýashylyq salasyna qatysty 4 joba, usynylǵan. Olardyń qataryndaǵy 3 joba óńirdegi mal sharýashylyǵyna qatysty bolatyn. Al qalǵan bireýi jylyjaı kesheniniń jobasy bolap tabylady.

«Central Feedlot» kompanıasy Zelenov aýdanyndaǵy Ianaıkıno aýylyndaǵy bordaqylaý kesheni úshin 5 myń ga jem-shóp bazasyn qurýdy josparlap otyr. Óndiris kólemin joba aıasynda 1 jyl ishinde 4 myń bastan 10 myń mal basyna deıin kóbeıtý josparlanyp otyr.

«WorldGreenCompany» JSHS jylyjaı keshenin salý jobasyn usyndy. Golandıalyq kompanıanyń ınvestısıa kólemi 13 mlrd.tg quraıdy. Joba kólemi – 4,400 t qıar jáne 3,450 t qyzanaqty quraıdy. Jylyjaı kesheniniń negizgi jetkizýshi kompanıasy – aýyl sharýashylyǵy ónimin óndirý salasynyń jetekshi golandıalyq kompanıa bolyp tabylady.

Aımaqtaǵy týrısik klasterdi damytýdaǵy eki ınvestısıalyq joba usynyldy. Bul Bórli aýdany Aqsaı qalasyndaǵy 108 nómirge arnalǵan 4 juldyzdy «Holiday Inn» qonaq úı kesheniniń qurylysy, joba quny 3,6 mlrd. teńgeden astam quraıdy, onyń 85%-y «PSP «Serik» JSHS kompanıasy esebinen salynatyn bolady.

Sonymen birge Oral qalasynda mádenıet jáne demalys saıabaǵyn jańǵyrtýǵa 570 mln teǵge qajet. Taǵy bir aıta keterligi kórnekilik maqsatynda saıabaqta bıiktigi 45 metr bolatyn kórý dóńgelegi salynatyn bolady.

Taǵy bir aıta keterligi kezdesý kezinde otandyq jáne sheteldik ınvestorlarǵa arnalǵan óńirlik ınvestısıalyq portaly iske qosyldy. Bul portaldy iske qosýdaǵy negizgi maqsat ınvestısıalardy tartý arqyly oblystyń áleýetin ashyp, kórkeıip, gúldenýine úles qosý.

Aıta ketsek, 2018 jyly tikeleı kapıtalǵa salynǵan ınvestısıa kólemi 21,6% artqan.

QR ınvestısıalar jáne damý mınıstri Jeńis Qasymbektiń málimdeýinshe 2018 jyldyń 9 aıynda tartylǵan ınvestısıa kólemi 7,5 trln teńgeni quraǵan, al 2017 jyly bul kórsetkish 5,7 trln teńge kóleminde boldy. Onyń aıtýynsha negizgi ósim taý- ken ónerkásibinde (41,4%-ǵa), qurylysta(37,1%-ǵa) jáne óńdeý ónerkásibinde (26,4%) baıqalyp otyr.

- Respýblıkalyq deńgeıde ınvestısıalardyń basym bóligi Atyraý (35,8%), Astana (9,2%), Almaty (6,5%) sıaqty óńirlerge tıesili. Investısıalardyń ósimi kóptegen óńirlerde baıqalady. Solardyń ishindegi úsh kóshbasshy óńirge Shymkent qalasy– 2,8 ese, Atyraý - 35,6% jáne Qaraǵandy oblysy - 28,5% jatady. Almaty men Jambyl oblystarynda ınvestısıa ósimi azaıǵan, al, Túrkistan oblysynda tómendeý baıqaldy. Alaıda, búgingi kúni Túrkistan aımaǵyna obektıvti baǵa berý qıyn. Óıtkeni, ótken jyly bazada Shymkent qalasy qamtylǵan bolatyn. Negizgi kapıtalǵa salynǵan ınvestısıalar kólemindegi jeke qorlardyń úlesi 2018 jyldyń 9 aıynda 73,1%-dy (5,5 trln. teńge) qurady. Bıylǵy jeke menshik qarajatty 2017 jyldyń 9 aıymen salystyrǵanda aımaqtarda aıtarlyqtaı ósim baıqaldy. Olardyń basynda Jambyl, Mańǵystaý, Aqmola oblystary tursa, keıingi tizimdi Almaty, Shyǵys Qazaqstan, Qaraǵandy, Túrkistan, Pavlodar, Batys Qazaqstan, Qostanaı oblystary jalǵastyrady-deıdi mınıstr.