Fınlándıa bıliginiń maqsaty - bastapqy shıkizatty paıdalanýdy barynsha azaıtatyn dóńgelek ekonomıkanyń tıimdi júıesin qurý, turmystyq qaldyqtardy ekinshi ret paıdalaný nemese birneshe ret paıdalaný. Osy jolda memleket álemdik rekord ornatqan edi.

Fınlándıa memleketti qoqystardan tazartýǵa jáne ony laıyqty paıdalanýǵa tyrysady. Búgingi tańda el osy baǵytta óz ekonomıkasyn jańa shıkizat satyp alýǵa táýeldi bolmaýy úshin  qoqysty qaıta óńdeýden nemese qaıta paıdalanýǵa kúsh salyp jatyr.

Qoqys qaldyqtaryn, ásirese plasıkti qaıta óńdeý jekelegen elder men jalpy órkenıettiń damýyna tap bolatyn eń mańyzdy máselelerdiń biri. Qoqystardyń qaldyqtary muhıtty ýlandyratyn barlyq jerlerdi qurtyp jatyr, al qańyltyrlar jerdiń kóp bóligin alyp, tirshilik ıesi olardan ýlanyp, olardan zardap shegedi. Sonymen qatar, planetanyń barlyq jańa resýrstary jańa ónimderdi shyǵarýǵa jumsalady, al olar kóbinese erteń qoqys polıgonǵa jetkizeledi. Sonymen, jaqyn arada jerdiń barlyq baılyǵyn qoqysqa aınaldyrý qaýpi bar.

2017-shi jyly Fınlándıada qoqystyń tek 1 paıyzy ǵana qoqys polıgonyna jetkizeldi. Qalǵan barlyq qaldyqtar qaıta óńdelip, jańa ómir aldy nemese energıany shyǵarý úshin jiberildi.

Jergilikti bılik ókilderiniń pikirinshe, el shıkizatty satyp alýdyń mańyzdylyǵy tómendeıtin sırkýlárly nemese dóńgelek ekonomıkaǵa belsendi túrde aýysyp jatyr, biraq qaıta óńdeý eń joǵarǵy deńgeıge deıin qaıta óńdeledi. Atap aıtqanda, adamzattyń úlken problemasyna aınalǵan plasıkalyq qaldyqtardyń kóbeıýi týraly aıtyp otyrmyz.

Álemde tuńǵysh fın mamandary halyq úshin «jol kartasy» baǵdarlamasyn ázirledi, bul dóńgelek ekonomıkaǵa ótýdiń bir bóligi retinde plasıkalyq qoqyspen kúresýdi azamattarǵa osy baǵdarlama arqyly naqty túsindiredi.

Kerimsal Jubatqanov,

tarıh ǵylymnyń kandıdaty, Qazaq-Orys Halyqaralyq Ýnıversıtetiniń dosenti