Búgingi kúnniń qamshysy – ǵylym-tehnıka men óner-bilim, sińiri myqty ekonomıka. Bulardy der shaǵynda qolǵa alyp, kádege jaratsańyz, ulttyń uly bolasyz da,  qapy qalyp jatsańyz, ózgeniń quly bolasyz. Shyndyǵy osy. Qamshynyń qasıeti – ul bolsań qolyńda oınaıdy, qul bolsań tóbeńde oınaıdy degenimiz sol.

"Túrki jurty túgel emes, qazaq tarydaı shashylǵan" dep taýsyla berýge bolmaıdy. Qazaq qaı jerde bolsa da qazaq. Onyń bilim-biligi, óneri qazaqtiki. Tek sony Alty Alashtyń jalǵyz otany – Qazaqstannyń damyp-órkendeýine paıdalana bilý – utqandyq. Qazaqtyń mundaı múmkindigi dúnıedegi kez-kelgen halyqta bar dep aıta almaımyz. Eń ókinishtisi – shekaranyń arǵy jaǵynda jatqan qazaq ǵalymynyń bilimi túgil áldeqashan elge oralǵan biliktilerdi de óz ornyna qoıa almadyq. Shyndyǵynda, biz olardyń tıisti maman bolýyna bir tıyn qarajat jumsaǵan joqpyz. Qudaıdyń bere salǵan baǵy.

Tájirıbe bolsyn dep, alyp kórshimiz Qytaıdyń tarıhyn qaradyq. Jer sharynyń besten bir halqyn ǵylym men bilimniń arqasynda asyrap otyrypty. San ǵasyr quldyqtyń buǵaýynda bolǵan jurtta qaıdaǵy bilim dep oıladyq. Sóıtsek áý basta ár salanyń basyna sheteldiń eń ozyq tehnıkasyn meńgergen kádimgi «oralman» hanzýlardy otyrǵyzypty. «Mıllıard halyqpyz, óz ishimizde de yǵaılar men syǵaılar kóp» dep kúpirlik etpegen eken. Endeshe 10 mıllıon qazaqtyń on oralmandy kópsinýiniń syry nede?

«Qamshy» oralmandardyń saıty emes, bar qazaqtyń múmkindigin bir otannyń gúldenýine qyzmet ettiretin saıt. Úsh jazýda úkileýimiz de sondyqtan. Sheteldegi 5 mıllıon qazaq atajurttaǵy aǵaıynnyń yqylas-peıilin bilsin, qalam qýatyn tanysyn degende nıetimiz bar. Ony ýaqyt kórseter. Qazirge biren-saran shyn janashyr áriptesterimiz botasyn bermese de, batasyn berip qoldaý bildirip otyr. Oǵan da shúkir!

Elimiz táýelsizdik ala sala qazaq kóshi kók týǵa qarap boı túzedi. Mundaı «uly kóshtiń» bastalýyna muryndyq bolǵany úshin Elbasy Nursultan Ábishulyna sheteldegi 5 mıllıon qazaqtyń yqylasy aıryqsha bolǵanyn aıta ketkenimiz jón. Eger osy kóshtiń aınalasynda azdy-kópti qıturqylyqtar bolyp jatsa da, qandastarymyz ony mysyqtileýlerdiń isi dep biledi. Qazaqsha aıtsaq, Elbasyna «shań jýytpaıdy». Endeshe olardyń arman-tilegin, maqsat-muratyn «Kóshbasshynyń» nazaryna iliktirý – saıttyń basty maqsattarynyń biri.

Al elimizdegi, sheteldegi ulttyq ónerdi damytqan qazaq kásipkerleri týraly málimetterdi kórseńiz, bul bizdiń saıttyń olardy qoldaýy dep bilińiz. Atalmysh kásipkerlerden jarty jarmaq almaǵanymyzdy da eskertemiz.

«Ol – qazaq», «Kózaıym» aıdarlary arqyly júregimizdiń jartysyndaı bolyp jat jurtta qalǵan er men jerdi tanystyrýdy maqsat ettik.

Qazaq kóbeıse, túrki týysqanymen bir aýyzdy bolsa ǵana qazaq máselesi ózdiginen sheshiledi. Bul – buljymas shyndyq. Endeshe qazaq kóshine, namysyna, ǵylymy men bilimine, óner men óresine qamshy basaıyq aǵaıyn!

Kóshti toqtatpaıyq, kóshten qalmaıyq!

Bilál QÝANYSH, "Qamshy" portalynyń bas redaktory