Taldyqorǵandaǵy Tilder saraıynda etnosaralyq toleranttylyq jáne qoǵamdyq kelisim máseleleri jóninde «Ortalyq Azıa óńiri azamattyq birtektilikti qalyptastyrý men damytý tájirıbesi» degen taqyrypta ǵylymı-saraptamalyq keńes bolyp ótti. Oǵan Qazaqstan halqy Assambleıasynyń músheleri, Parlament depýtattary, sheteldik jáne otandyq sarapshylar, memlekettik organdar men etnomádenı birlestikter ókilderi, qoǵam qaıratkerleri qatysty.
«Qazaqstan halqy Assambleıasynyń bastamasymen úshinshi ret ótkizilip otyrǵan ǵylymı-saraptamalyq keńestiń kózdegen maqsaty memleketaralyq dostyq qana emes, ıntegrasıalyq úderisterdi de damytý bolyp tabylady. Óıtkeni, bizdiń aramyzda ekonomıkalyq, mádenı jáne taǵy basqa san-salaly yntymaqtastyq bolǵanda ǵana tyń qarqynmen alǵa jyljıtynymyz anyq. Negizi dál osy bastamany Elbasy óte erterekte kótergen-tin. Oıymsha, mundaı úderisterge áýelgi kezekte sarapshylar qatysyp, túrli qıyndyqtardy, sheshimin kútken máselelerdi anyqtaýy qajet. Ras, Ortalyq Azıa elderi baýyrlas bolǵanymen, keı jaǵdaılarda ıntegrasıalyq úderister qarqyn ala almaıdy. Sol túıtkildi der kezinde taratý úshin osyndaı kezdesýler kerek», – dedi Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti janyndaǵy «Qoǵamdyq kelisim» respýblıkalyq memlekettik mekemesi dırektorynyń orynbasary Ǵazız Telebaev.
Bul keńeske kórshiles túrki tektes halyqtarmen birge Iran, Pákistan, Reseı, Ońtústik Koreıa, Italıa memleketteriniń de ókilderi qatysyp, ózindik pikirlerin ortaǵa saldy. Sol sarapshylar men ǵalymdardyń birtektilikti qalyptastyrý qadamdaryn jasaýǵa umtylýy kóńil toltyrdy. Negizi taqyryp aıasyndaǵy ortaq múdde memlekettik tilde sóıleý bolsa, shúkir, ol bizde bar. Taǵy bir basa aıtar jaıt – sarapshylar keńese otyryp syrttan kómek kútpeı óz máselemizdi, ıaǵnı «ózenderdi paıdalanyp elektr qýatyn óndirý sekildi ómirlik qajettilikterdi ózimiz sheshýimiz qajet» degen tujyrymǵa toqtalǵandyǵy boldy. Bul rette, kóptegen máselelerdiń túıini bizdiń elimizde sheshilip jatqandyǵy jasyryn emes. Aıtalyq, túrki tektes halyqtar arasyndaǵy yntymaqtastyq, túsinistik, ortaq múddege jumyla kirisý sekildi jumystarǵa astanalyqtar uıytqy bolyp, kóptegen keleli ister atqaryp jatqany málim.
«Keńes qorytyndysynda sarapshylardyń usynystaryn tıisti oryndar nazaryna usynatyn bolamyz. Árıne, ol usynystar talqylanyp, tekserilip, suryptalady. Óıtkeni, negizgi ádispen ushtasýy kerek. Maqsatymyz – osy elderden kelgen sarapshylar men ǵalymdardyń yntymaǵyn nyǵaıtý. Biz qatar jatqan ári órkenıetke umtylǵan elder bolyp sanalatyndyqtan, seıilip bara jatqan ǵylymı ortalyq jumysyn qaıta jańǵyrtýymyzdy ýaqyt qajetsinip otyr. Álemdik turǵydan alsaq, Qytaı, Ońtústik Koreıa jáne búgin ókilderi qatysyp otyrǵan Iran, Pákistan elderi bizdiń elimizdi óte tereń zerttep jatyr. Bizdiń elge degen qyzyǵýshylyq pen aıtar oı-pikirler ishki damýymyzǵa ózindik yqpalyn tıgizedi dep te oılaımyz. Almaty oblysy polıetnosty qoǵam dep aıtamyz. Bir qyrynan qarasańyz, jeriniń ornalasý yńǵaılylyǵy da soǵan sáıkes tárizdi. Mekendegen etnostar da Ortalyq Azıa elderiniń barlyǵyna tán. Ekinshiden, shekaralas. Sonymen qatar, Almaty oblystyq Qazaqstan halqy Assambleıasy hatshylyǵynyń da jaqsy bastamalary bar. Túrlengen Taldyqorǵan arqyly elimizde jasalyp jatqan jumystardy da qonaqtarǵa pash ettik», – dedi Ortalyq Azıa óńirindegi etnosaralyq jáne konfessıaaralyq qatynastardy zertteý ortalyǵynyń jetekshisi Aıgúl Sádýaqasova.
Ǵylymı-saraptamalyq keńeste Almaty oblysy ákiminiń orynbasary Baqtıar Ónerbaev sóz sóıledi.
Qoryta aıtqanda, İ.Jansúgirov atyndaǵy Jetisý memlekettik ýnıversıtetinde jalǵasqan ǵylymı keńes Dostyq úıinde túıindeldi.
Derekkóz: Egemen Qazaqstan
