قازاقستان حالقى ءالى دە اقش دوللارىنا سەنىم ارتۋدا، - دەپ حابارلايدى «قامشى» پورتالى «كاپيتال» ىسكەر اقپارات ورتالىعىنا سىلتەمە جاساپ.
مۇنى 2016 جىلدىڭ قاڭتارىندا ەلدەگى دەپوزيتتىك پورتفەلدىڭ 80،3 پايىزىن شەتەلدىك ۆاليۋتامەن اشىلعان دەپوزيتتەر قۇراعانىنان-اق كورۋگە بولادى. ءبىر جىل ىشىندە جەكە تۇلعالاردىڭ دەپوزيتتەرىندەگى دوللارلىق سالىمداردىڭ ۇلەسى 12،2 پايىزعا ارتقان. 2015 جىلى بۇل كورسەتكىش 68،1 پايىزدى قۇراعان بولاتىن.
2016 جىلدىڭ قاڭتارىندا بانكتەردەگى دەپوزيت كولەمى 4،4 پايىزعا ارتىپ، 7،1 ترلن تەڭگەنى قۇراعان ەدى. قاڭتاردىڭ سوڭىنا قاراي جەكە تۇلعالار دەپوزيتتەرىندەگى ۆاليۋتالىق جيناقتار كولەمى 84 پايىزعا ارتقان.
سوعان قاراماستان، سوڭعى اپتادا ۇلتتىق ۆاليۋتا باعامىنىڭ ءبىرشاما نىعايا تۇسكەنى بايقالادى. ۇلتتىق بانك سوڭعى ءبىر اي ىشىندە تەڭگە باعامى 0،6 پايىزعا نىعايعانىن ايتىپ وتىر. مىسالى، قاڭتار ايىندا دوللاردىڭ ورتاشا باعامى 361،53 تەڭگە بولسا، اقپاندا بۇل كورسەتكىش 359،19 تەڭگەنى قۇرادى.
بۇگىنگى قور نارىعىنداعى كۇندىزگى ساۋدادا اقش ۆاليۋتاسىنىڭ ورتاشا باعامى 347،77 تەڭگەگە تومەندەدى. ۆاليۋتا نارىعىنداعى بۇل قۇبىلىستاردى رەسمي ورگاندار مەن ساراپشىلاردىڭ ءبىرازى مۇناي باعاسىمەن، ناقتىراق ايتقاندا، الەمدىك نارىقتا مۇناي ءوندىرۋ كولەمىنىڭ كەمۋىمەن بايلانىستىرۋدا. ءبىراق، سوڭعى اپتاداعى دوللار باعامىنىڭ كۇرت تومەندەۋىنىڭ ناقتى سەبەبىن ۇلتتىق بانك ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى الپىسباي احمەتوۆ ايتقان ەدى.
وتكەن جىلدىڭ تامىز ايىندا ۆاليۋتا نارىعىنا ارالاسپايمىز، تەڭگەنى ەركىن اينالىمعا جىبەرەمىز دەگەن ۇلتتىق بانك ول رايىنان قايتىپ، اقپاننىڭ سوڭىندا التىن-ۆاليۋتا قورى ەسەبىنەن ۆاليۋتا نارىعىنا ينتەرۆەنسيا جاساۋدى قايتادان قولعا الدى. احمەتوۆتىڭ ايتۋىنشا، بۇگىندە ۆاليۋتالىق ينتەرۆەنسيا جالپى ساۋدا كولەمىنىڭ 20 پايىزىن قۇراپ وتىر. مۇنى ۇلتتىق بانك ۆاليۋتا باعامىنىڭ كۇرت كوتەرىلىپ كەتۋىنە جول بەرمەۋ ماقساتىمەن ءتۇسىندىردى. ەل اراسىندا قارجى ۇيلەستىرۋشى ورگاننىڭ «ەركىن جۇزۋگە» جىبەرىلگەن تەڭگەگە اياق استىنان بۇلاي «قامقورلىق» تانىتا قالۋىنا كۇدىكپەن قاراۋشىلار كوبەيدى. بىرەۋلەر مۇنى 20 ناۋرىزدا وتەتىن ءماجىلىس سايلاۋىمەن بايلانىستىرىپ، بيلىك ۇلكەن ساياسي ناۋقان قارساڭىندا ديەۆالۆاسيالىق پروسەستەردى كىدىرتە تۇرۋدى، سول ارقىلى ەل ىشىندەگى نارازىلىق كوڭىل-كۇي تۋدىرماۋدى كوزدەپ وتىر، سايلاۋ وتكەن سوڭ دوللار باعامى قايتادان شارىقتايدى دەپ سانايدى.
ءبىراق، الپىسباي احمەتوۆ بۇل كۇدىكتىڭ نەگىزسىز ەكەنىن، الاڭداۋعا نەگىز جوقتىعىن ايتادى.
«ول مالىمەتتەر (سايلاۋدان كەيىن ۆاليۋتا باعامىنىڭ كوتەرىلەتىنى – رەد.) نەگىزسىز. ءقازىر تەڭگە باعامىنىڭ تومەندەۋىنە نەمەسە وسۋىنە ەشقانداي ەكونوميكالىق سەبەپ جوق. بۇگىندە ۇلتتىق بانك ۆاليۋتا نارىعىنا ارالاسۋىن ازايتىپ وتىر. ول اي سايىن كەمىپ كەلەدى. سوماسىن ناقتى ايتا المايمىن. ءبىراق، قايتالاپ ايتامىن، ۇلتتىق بانك (ۆاليۋتا نارىعىنا) ءىرى سپەكۋلياتيۆتى اۋىتقۋلاردى بولدىرماۋ ءۇشىن قاتىسۋدا. وسى ءۇشىن عانا»، - دەپ جانۇشىرا اقتالعان احمەتوۆتىڭ ءۋاجى ەلدىڭ كوڭىلىندەگى كۇدىكتى سەيىلتە الا ما؟ ۇلتتىق بانك تەڭگە باعامىنا ىقپال ەتەتىن ەكونوميكالىق سەبەپتەر جوق ەكەنىنە سەنىمدى بولسا، ۆاليۋتالىق ساياساتقا قاتىستى ءاۋباستاعى ۇستانىمىنان نەگە باس تارتادى؟ سپەكۋلياتيۆتى اۋىتقۋلار ءقاۋپى بۇعان دەيىن بولمادى ما؟ قارجى نارىعىندا ول كۇندەلىكتى كەزدەسەتىن ءقاۋىپ ەمەس پە؟ سپەكۋليانتتاردانسەزىكتەنسە بىلتىر نەگە ۆاليۋتا نارىعىنان سىرت بەردى؟
بۇل سۇراقتاردىڭ ناقتى جاۋابىن سول ءماجىلىس سايلاۋىنا دەيىن ءبىلۋ مۇمكىن ەمەس سياقتى.
جومارت ابدوللا ۇلى
پىكىر قالدىرۋ