جۇڭگو قازاقتارىنىڭ اراسىندا اتى تانىلىپ قالعان قولونەر سەرىكتەستىگىنىڭ ءبىرى - «مۇراعات» سەرىكتەستىگى. مۇندا قازاقتىڭ ۇلتتىق كيىمىنەن باستاپ، وزگە دە بۇيىمدارى ۇلتتىق ناقىشپەن كومكەرىلىپ، كوپكە جول تارتادى. سەرىكتەستىكتىڭ ونىمدەرى دە سۇرانىسقا يە. ارعى بەتتە قازاق قولونەرىن ناسيحاتتاپ جۇرگەن سول سەرىكتەستىكتىڭ باس مەڭگەرۋشىسى گۇلميرا تۇرعىنقىزىن از-ماز اڭگىمەگە تارتقان ەدىك.

- ءسىزدى ەلدىڭ ءبارى "ون ساۋساعىنان ونەر تامعان" دەپ جاتادى، ويۋ-ورنەككە، ۇلتتىق ناقىشتاعى تىگىنشىلىككە قالاي كەلدىڭىز؟

- مەن وسى ونەردى بالا كەزىمنەن انامنىڭ تىنىم تاپپاي ءبىزدىڭ تۇرمىسىمىزدىڭ قاجەتى ءۇشىن ەڭبەك ەتكەنىنەن كورىپ ءوستىم، سول كىسىدەن كوپ نارسە ۇيرەندىم. سول كەزدە ويلاۋشى ەم، "انامنىڭ وسى كاسىبىن دامىتىپ جۇرتقا تانىتامىن، جەتىلدىرەمىن" دەپ. 2012 جىلدان باستاپ شىنايى قولعا الدىم، جاي عانا كاسىپ ءۇشىن ەمەس، اقشاسى ءۇشىن ەمەس، وزىمە شارت قويىپ، "قازاقتىڭ ۇرپاقتان-ۇرپاققا جەتكەن ويۋى مەن ورنەگىن نارىق ارقىلى كەلەشەككە اماناتتاۋعا ۇلەس قوسامىن" دەدىم.

قولعا العان كاسىبىمنەن حالىقتىڭ كوڭىلى مەن قاجەتىنەن شىعاتىن، قازاقي ۇلتتىق ويۋ-ورنەكتەگى كيىم-كەشەكتەر، قولونەر بۇيىمدارى، كەستەلەنگەن بۇيىمدار، توقىلعان بۇيىمدار سياقتى كۇندەلىكتى تۇرمىستا، مەيلى ويىن-ساۋىقتا بولسىن، قولدانىلىمى جوعارى ونىمدەردى ءوندىرۋدى ماقسات تۇتتىم. ونىمدەرىم تۇتاس ەلگە تارالسا، قاجەتىنە جاراسا دەدىم.

- قازاقى ناقىشتاعى قانداي بۇيىمداردى وندىرەسىز؟

سەرىكتەستىكتىڭ نەگىزگى وندىرەتىن ونىمدەرى - ۇلتتىق كيىم-كەشەكتەر، قولونەر بۇيىمدارى، كەستەلىك بۇيىمدار، مارجاننان جاسالعان بۇيىمدار جانە توقىماشىلىق بۇيىمدار. سونىمەن بىرگە ونىمدەردى ينتەرنەتتە جارنامالاپ جانە ينتەرنەتتە ساتۋ جۇمىستارىن قولعا الىپ جاتىرمىز.

- سەرىكتەستىك قاشان، قالاي قۇرىلدى؟ سول تۋرالى دا ايتا وتىرساڭىز.

- "مۇراعات" قولونەر بۇيىمدار شەكتەۋلى سەرىكتەستىگىنىڭ ىرگەسى 2014 جىلى ناۋرىزدىڭ 23ء-ى كۇنى قالاندى. مەنىڭ جوعارى مەكتەپتە وقىپ جاتقان ءىنىم نۇردىن تۇرعىن ۇلى قىسقى دەمالىسقا كەلىپ وتباسىمىزبەن اقىلداسىپ، انامنىڭ تىككەن كيىمدەرىنىڭ اتىنا ماركا الۋدى ايتتى. بۇل باستاما وتباسىنداعى جانداردىڭ بىردەن قولداۋىنا يە بولىپ، نۇردىن كيىم-كەشەك ماركاسىن ءوتىنىش ەتىپ الدى. وسىلايشا اللانىڭ قولداۋىمەن، وتباسىنداعى اتا-انامنىڭ زەينەتاقىسىن الىپ جۇمىس باستادىق. مەن جانە انام زاتتىڭ وندىرىسىنە جاۋاپتى بولدى، اكەم قازىنانى باسقاردى. نۇردىن قىتايداعى بارلىق قازاق ۇلتى ءجيى باراتىن ورىنداردى ارالاپ ءجۇرىپ، زاتتاردى ساتتى. 2013 جىلى نۇردىن جوعارى مەكتەپتەگى وقۋىن اياقتاپ قايتىپ كەلدى. سول ۋاقىتتا مەن نۇردىنعا ءوزىمنىڭ ۇلكەن جۇمىس ىستەگىم كەلەتىنىن ايتتىم، ول كەلىسىپ، مەنىمەن بىرىگىپ، سەرىكتەستىك قۇرىپ جۇمىس ىستەۋگە قوسىلدى. جۇمىسىمىز العا باسىپ، ماقساتتارىمىز ورىندالىپ جاتىر.

- سەرىكتەستىگىڭىزدىڭ اتاۋىن نەگە "مۇراعات" دەپ قويدىڭىز؟

سەرىكتەستىكتىڭ اتى بۇلاي تەكتەن تەك قويىلعان جوق. انام كىشكەنە كەزىنەن ۇلتتىق كيىم-كەشەك پەن كەستە تىگۋمەن بوي جەتكەن، كەيىن 1997 جىلدان باستاپ وتباسىندا وتىرىپ جۇمىس باستاپ ىستەگەن، انامنىڭ ەرەكشەلىگى قازاقتىڭ ويۋ-ورنەگىن ويدان شىعارىپ جاسامپازدىق ىستەۋگە تالپىنعان، ءبىراق ۇلكەيتىپ ىستەۋگە وتباسىلىق جاعدايىمەن شاراسى بولمادى. انامنىڭ وسى جۇمىسىن بالا كەزىمنەن ارماندادىم، انامنان مۇرا بوپ قالعان وسى كاسىپتى كەيىنگى ۇرپاقتارعا ماڭگى جالعاسا بەرسىن دەگەن نيەتپەن "مۇراعات" دەپ ات قويىپ، "مۇراعات" قولونەر بۇيىمدار شەكتەۋلى سەرىكتەستىگىن قۇردىم.

نەگىزگى ماماندىعىڭىز قانداي؟ تىگىنشىلىكتى ارنايى وقىعان با ەدىڭىز؟

مەن 2006 جىلى ورتا مەكتەپتى بىتىرگەننەن كەيىن مۋزىكانى وقىدىم، 2008 جىلى قازاقستانعا كەلىپ، قۇرمانعازى اتىنداعى ۇلتتىق كونسەرۆاتوريادا ءبىلىم الدىم.  ءبىراق، سول كەزدە سىرتتاي تۇرمىس-تىرشىلىك ءۇشىن اجارلاندىرۋ، شاش جاساۋ جۇمىستارىن قوسىمشا ىستەپ جۇرگەن كەزىم دە بولدى. 2012 جىلى كاسىپ اشىپ جۇمىس جاساۋ ويىما كەلدى. اۋىلعا قايتىپ كەلىپ شاش ساندەۋ ورتالىعىن اشتىم، ءبىراق اجارلاندىرۋدان گورى ۇيلەنگەن قىز-جىگىتتەرگە وزگە قاجەتتىلىكتەر كەرەك بولعان سوڭ، شاشتارازدى كيىم-كەشەك ورتالىعىنا وزگەرتتىم.

- بۇل ونىمدەرىڭىزگە قازاقستاننان تاپسىرىس بەرۋشىلەر بار ما؟

- ارينە، اشىق نارىق بولعان سوڭ، ساۋدا-ساتتىق بولعان سوڭ ءتۇرلى تاپسىرىستار ءتۇسىپ جاتادى. ونىمدەرىمىزگە سۇرانىس جوعارى. ەلگە تانىمال، ونەر، مادەنيەت قايراتكەرلەرى ءۇشىن دە كيىم تىكسەك پە دەگەن دە جوسپارىمىز بار. جاقىندا عانا 65 جاسىن دۇركىرەتىپ اتاپ وتكەن اقىن، ايتىس ونەرىنىڭ جاناشىرى ءجۇرسىن ەرمان اعامىزدىڭ ۇيىندە ارنايى قوناق بولىپ، ءوزىمىز تىككەن شاپاندى سىيعا تارتۋ ۇلكەن مارتەبە بولدى ءبىز ءۇشىن. ۇلتتىڭ ءسوزىن ۇستاعان اعالارىمىز ۇلتتىق ناقىشتا تىگىلگەن ونىمدەرىمىزگە ءوز باعاسىن بەرىپ جاتسا، قالاي قۋانبايمىز؟

كورمەلەرگە قاتىسىپ تۇراسىز با؟

قازاقستاندا كورمەلەر ءجيى بولىپ تۇرادى. شامامىز كەلگەنشە قاتىسىپ تۇرامىز. قىتايدا وتكىزىلەتىن حالىقارالىق ازيا-ەۋروپا كورمەلەرىنە دە قاتىستىق. العا قويعان ماقسات، جوسپارلارىمىز – ءوندىرىستى كەڭەيتۋ، ۇلتتىق برەندتى ناسيحاتتاۋ. ۇلتتىق ونەردى ارقاۋ ەتكەننەن كەيىن ۇلتتىڭ رۋحانياتىنا، سول سالادا ەڭبەك ەتىپ جۇرگەن ازاماتتارعا دا قول ۇشىن سوزساق، دەمەۋ بولساق دەگەن دە ءۇمىتىمىز بار.

سۇحباتتاسقانىڭىزعا راقمەت.

سۇحباتتاسقان: ەرلان تولەۋباي