بۇگىن توقتار اۋباكىروۆ جەتپىسكە تولدى

/uploads/thumbnail/20170709044724920_small.jpg

بۇگىن حالىق قاھارمانى، كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى، قازاقتان شىققان تۇڭعىش عارىشكەر، اسكەري ۇشقىش توقتار وڭعارباي ۇلى اۋباكىروۆتىڭ تۋعان كۇنى، - دەپ حابارلايدى Qamshy.kz.

ول 1946 جىلى 27 شىلدەدە قاراعاندى وبلىسى قارقارالى اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. ۇشقىشقا 1988 جىلى كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى اتاعى بەرىلگەن. تەحنيكا عىلىمىنىڭ دوكتورى (1998)، پروفەسسور (1997)، قورقىت اتا اتىنداعى قىزىلوردا مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قۇرمەتتى پروفەسسورى.

عارىشكەر-ۇشقىش 1969 جىلى رەسەيدەگى ارماۆير جوعارى اسكەري ۇشقىشتار ۋچيليششەسىن، 1979 جىلى اۆياسيا ينستيتۋتىن بىتىرگەن.

1988 جىلى كەڭەس وداعىندا تۇڭعىش رەت اۋەدە ۇشاققا 2 رەت جانارماي قۇيدىرۋ ارقىلى سولتۇستىك پوليۋسكە ۇشۋ ساپارىن ەرلىكپەن ورىندادى.

1989 جىلى العاشقى رەت اۆياتاسۋشى كرەيسەردىڭ الاڭقايشاسىنا «ميگ-29ك» رەاكتيۆتى ۇشاعىن ۇلكەن شەبەرلىكپەن قوندىردى. سونداي-اق، ول رەاكتيۆتى ۇشاقتىڭ 50-دەن اسا جاڭا ءتۇرىن سىناقتان وتكىزدى.

1990 جىلى عارىشكەرلەر قۇرامىنا الىنىپ، 1991 جىلى ءساۋىردىڭ 2-سىندە كەڭەس وداعى عارىشكەرلەر دايارلاۋ ورتالىعىندا عارىشقا ۇشۋ دايىندىعىنا كىرىسىپ، سول جىلى قازاننىڭ 2-سىندە بايقوڭىردان «سويۋزتم-13» كەمەسىمەن ۇشقان. 
عارىشقا الەكساندر الەكساندروۆيچ ۆولكوۆپەن جانە اۆستريالىق عارىشكەر فرانس فيبەكپەن بىرگە «سويۋز تم-13» عارىش كەمەسىنىڭ عارىشكەر-زەرتتەۋشىسى رەتىندە عارىشقا اتتاندى. قازاقستان مەن اۆسترياعا عارىشقا جول اشقان بۇل تاريحي وقيعانى قازاق كسر-نىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ پەن اۆستريا رەسپۋبليكاسىنىڭ كانسلەرى فرانس ۆرانيسكيي باقىلادى.

وسى كۇنى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ بايقوڭىر عارىش ايلاعىندا رەسپۋبليكانىڭ ۇلتتىق عارىش اگەنتتىگى قۇرىلاتىندىعى تۋرالى ءمالىم ەتتى.

عارىشتا ول وزگە سەرىكتەستەرىمىن بىرگە بيوتەحنولوگيا، مەتاللۋرگيا، مەديسينا سالالارى جانە ارال ايماعى بويىنشا عىلىمي-زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزگەن. زەرتتەۋ ناتيجەسىندە ارال ۇستىندەگى تۇزدى شاڭ بوراماسىنىڭ پايدا بولۋ پروسەسى، سول زياندى اەروزولداردىڭ قازاقستان مەن رەسەي ايماقتارىنا تارالۋىنىڭ عارىشتىق سۋرەتتەرى الىنعان. سونىمەن قاتار قازاقستان اۋماعىنداعى اتموسفەرانى جانە جەر بەتىن زەرتتەۋ، جۇلدىزدى، اسپاندى استروفيزيكالىق باقىلاۋ جۇمىستارى دا ويداعىداي وتكەن. ول قازاقستانداعى عارىشتىق زەرتتەۋلەردىڭ نەگىزىن قالاۋعا، وتاندىق قارۋلى كۇشتەردىڭ اسكەري دايارلىعىن جەتىلدىرۋگە، اسكەري پارتريوتتىق تاربيە جۇمىستارىن جولعا قويۋعا بەلسەنە ارالاستى.

1992-1993 جىلدارى – قازاقستان رەسپۋبليكاسى قورعانىس ءمينيسترىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى. 1993-1994 جىلدارى – قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق اەروعارىشتىق اگەنتتىگىنىڭ باس ديرەكتورى، عىلىم جانە جاڭا تەحنولوگيا ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى.

1994-1995 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى جوعارعى كەڭەسىنىڭ دەپۋتاتى، قورعانىس جانە قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى.

1996-2000 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ كومەكشىسى، كەڭەسشىسى. 2000-2001 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى قاۋىپسىزدىك كەڭەسى حاتشىسىنىڭ ورىنباسارى.

2002-2003 جىلدارى - «يسپات-قارمەت» ااق-ىنىڭ كورپوراتيۆتىك ىستەر جونىندەگى ورىنباسارى. 2004-2007 جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى، حالىقارالىق ءىس، قورعانىس جانە قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ مۇشەسى.

«پاراسات» وردەنىمەن، مەدالدارمەن، قازاق كسر جوعارعى كەڭەسىنىڭ قۇرمەت گراموتاسىمەن «قۇرمەت بەلگىسى»، لەنين، قازان ريەۆوليۋسياسى، «التىن كرەست» وردەندەرىمەن ماراپاتتالعان.

قاتىستى ماقالالار