فەيسبۋك الەۋمەتتىك جەلىسىندە مۇستافا شوقاي دەگەن اتپەن تىركەلگەن جەلى قولدانۋشىسى ەلىمىزدە قىزۋ تالقىعا ءتۇسىپ وتىرعان ءدىني احۋالعا قاتىستى ەرەكشە پىكىر ءبىلدىرىپ وتىر، - دەپ حابارلايدى Qamshy.kz.

قازاقستان مۇسىلماندارى ۇستاناتىن ءابۋ حانيفا مازھابىن سالافيتتەر عالىمنىڭ شييت قاۋىمىنان بولۋىنا بايلانىستى جاقتىرمايدى دەگەن وي ايتالى ول. تومەندە جەلى قولدانۋشىسىنىڭ اتالعان پوستىنىڭ تولىق ءماتىنىن ۇسىنىپ وتىرمىز.

«ءابۋ حانيفا – شييتتىك عالىم!

تۇرمە، كولونيالاردا ءدىني راسىمدەرگە شەكتەۋ قويعاننان گورى، اعارتۋ-ناسيحات جۇمىستارىن جۇرگىزۋ قاجەت دەپ بىلەمىن.تەك تەولوگتار مەن ءدىنتانۋشىلار ەمەس، سونىمەن قاتار زايىرلى ۇستانىمى بار، بيىك ينتەللەكتۋالدى ويشىل- فيلوسوفتار سوتتالۋشىلارمەن قويان-قولتىق جۇمىس جاساسا دۇرىس بولادى.

قازاقستانداعى كۇردەلى ءدىني احۋالدىڭ بىردەن ءبىر سەبەبى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جاعدايدىڭ، اسىرەسە، جاستاردىڭ اراسىندا قيىندىعىندا. تاعى ءبىر سەبەپ الەمدەگى دىندەردىڭ نەمەسە ءدىني اعىمداردىڭ ارتىندا مۇددەلى توپتاردىڭ تۇرعانى ەشكىمگە جاسىرىن ەمەس. مىسالى، ءسۇننيت باعىتىن ۇستاناتىن «مۇسىلمان» مەملەكەتتەرىمەن اقش وداقتاس بولسا، شييزم باعىتىن ۇستاناتىن ەلدەردى رەسەي قولدايدى. سۋننيزمدەگى ەڭ ءىرى مازحاب بولىپ سانالاتىن ءابۋ حانيفانىڭ ءوزى احل-بەيىتتىڭ ەرۋشىسى بولعان. ول پايعامبارىمىزدىڭ (س.ع.س.) كۇيەۋ بالاسى ءاليدىڭ (ر.ا.) شوبەرەسى زايدتى قولداپ، قاراجات بەرىپ ۋماييا اۋلەتىنە قارسى شىققان يمام ەدى.

ءابۋ حانيفا سەنىمدە (اقيدا) شييتتىك ۇستانىمدا ەكەنى بەلگىلى، ۇستازدارى زەيد يبن الي مەن دجافار ال-ساديك (شيعالار). سوندىقتان دا، ءابۋ حانيفانى ونىڭ مازھابىن سالافيتتەردىڭ ۇناتپاي قارسىلىق كورسەتۋى اينالىپ كەلگەندە ورتاعاسىرداعى ساياسي-بيلىك قاقتىعىستىڭ زاماناۋي كورىنىسى دەپ بىلەمىن. ۋماييا اۋلەتىنىڭ مۇراگەرلەرى – قازىرگى ساۋد مەملەكەتى. سالافيتتەردىڭ ءابۋ حانيفانى جەك كورۋىنە تاعى ءبىر سەبەپ ول پارسى ۇلتىنان بولعان. ناماز تاعى دا باسقا ءدىني جورالعىلاردى ءار ۇلت ءوز تىلىندە وقۋ كەرەك دەگەن تۇجىرىمدا بولعان. سوندىقتان دا اراب شوۆينيستەرى – سالافيتتەر ءابۋ حانيفا شيعا بولعاندىقتان جەك كورەتىنىن بىرەۋلەر بىلسە دە بىرەۋلەر بىلمەيدى. ءابۋ حانيفا وتە ويشىل، ءپالسافانى ءوزىنىڭ ءدىني مەتوديكاسىندا كەڭ قولدانعان عالىم ەكەنى بارىنە ايان. ءاحل-حاديستىڭ (سالافيتتەردىڭ ) ءابۋ حانيفانى احل راي (اقىلعا سالاتىندار) دەپ ۇناتپاۋى تاعى ءبىر دالەل».