رەسەيدىڭ ەڭ ۇلكەن ساياسي قايراتكەرلەرىنىڭ ءبىرى بوريس نەمسوۆ بولسا، قازاقستاننىڭ دا تاريحتا اتى التىن ارىپپەن قالعان ۇلدارىنىڭ ءبىرى التىنبەك سارسەنباي ۇلى. بىلتىر عانا قاستاندىقپەن ولتىرىلگەن نەمسوۆ مەن قايناردىڭ تۋماسى مارقۇم ساياساتكەر التىنبەك سارسەنبايدىڭ تاعدىرىن ۇقساتاتىندار بار.  

كرەملدىڭ سۋقانىن ۇشىرعان نەمسوۆ پەن ءومىرىنىڭ سوڭعى جىلدارى اقورداعا وپپوزيسيا بولعان سارسەنباي ۇلىنىڭ قانداي ۇقساستىقتارى بار؟ كوزىلدىرىكتى قوس ساياساتكەردىڭ ۇقساستىقتارىن تىزبەلەپ كوردىك.   

 1. تانىمال رەسەيلىك ساياساتكەر، «حالىق ەركىندىگى» پارتياسىنىڭ ءتوراعالارىنىڭ ءبىرى، ياروسلاۆ وبلىستىق دۋماسىنىڭ دەپۋتاتى بوريس نەمسوۆ 1959 جىلى قازاننىڭ 9-ى كۇنى رەسەيدىڭ سوچي قالاسىندا تۋعان. بوريس نەمسوۆتى 2015 جىلى اقپاننىڭ 27ء-سى كۇنى كەشتە بەلگىسىز بىرەۋلەر قىز دوسىمەن سەرۋەندەپ جۇرگەن ساتىندە ماسكەۋدەگى ۇلكەن موسكۆورەسك كوپىرىندە تاپانشامەن اتىپ كەتتى.

التىنبەك سارسەنباي ۇلى 1962 جىلى 12 قىركۇيەكتە رايىمبەك اۋدانى قايناردا دۇنيەگە كەلگەن. 2006 جىلى 2 اقپان كۇنى تالعار اۋدانىندا بەلگىسىز بىرەۋلەر جاعىنان قاستاندىققا ۇشىرادى. جەندەت التىنبەك سارسەنبايەۆپەن بىرگە ونىڭ كومەكشىسى باۋىرجان بايبوسىن جانە جۇرگىزۋشى ۆاسيليي جۋراۆليەۆ ۇشەۋىن بايلاپ، جەلكەسىنەن اتقان. قازاقستاننىڭ مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى، ديپلومات، جۋرناليست بولعان سارسەنباي ۇلى قازاقستاننىڭ رەسەي فەدەراسياسىنداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى، اقپارات جانە قوعامدىق كەلىسىم ءمينيسترى سياقتى قىزمەتتەردى اتقارعان بولاتىن.  «اق جول» پارتياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشىلارىنىڭ دا ءبىرى ەدى.

2. بوريس نەمسوۆ 32 جاسىندا نيجەگورود وبلىسى گۋبەرناتورى اتانادى.

 سارسەنباي ۇلى دا 32 جاسىندا مينيستر بولىپ جوعارى بيلىككە كەلدى. 

3. 2003 جىلدان باستاپ التىنبەك سارسەنباي ۇلى ءوز ەركىمەن پرەزيدەنتكە قىزمەتىنەن كەتۋگە ارىز بەرىپ، قوعامدىق-ساياسي قىزمەتپەن اينالىستى. رەسمي تۇردە وپپوزيسيا قۇرامىنا ءوتتى. 2003 جىلدىڭ قاراشا ايىندا «اق جول» پارتياسىنىڭ سەزىندە ءبىراۋىزدان تەڭ ءتوراعا بولىپ سايلاندى. 2005 جىلدىڭ ساۋىرىنەن باستاپ شىن مانىندەگى «ناعىز اقجول» پارتياسىنىڭ ءتوراعالىعىنا كوتەرىلدى.  

نەمسوۆ تە 2003 جىلى ءوزىنىڭ ۇكىمەتتەن كەتەتىنىن اشىق مالىمدەدى. «حالىق ەركىندىگى» پارتياسىنىڭ ءىس-شارالارىن دامىتۋعا كۇش سالدى، بيزنەسپەن اينالىستى.  ول 2000 جىلداردىڭ باسىنان ليبەرالدىق قوزعالىستار قۇرىپ، وپپوزيسيا جەتەكشىلەرىنىڭ بىرىنە اينالعان ەدى. نەمسوۆ كرەملدىڭ باتىس پەن ۋكرايناعا قاتىستى ساياساتىن سىنادى، ونىڭ الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى جازبالارى كەڭ تاراپ، قىزۋ تالقىلانا باستادى.

4. بوريس نەمسوۆ پۋتين رەجيمىنىڭ قاتاڭ سىنشىسى بولاتىن. رەسەي ارمياسىنىڭ ۋكرايناعا كىرىپ، وڭتۇستىكتەگى سەپەراتيستىك، رەسەيشىل جاساقتاردى قولداپ كەلە جاتقانىن اشكەرەلەگەن بولاتىن.   

التىنبەك كوزى تىرىسىندە ۋكرايناداعى «قىزعىلت سارى توڭكەرىسىن» جاقتادى، بۇرىنعى وپپوزيسيالىق قايراتكەر تيموشەنكومەن قويۋ ساياسي بايلانىستا بولدى.

5. تاڭقالارلىعى ەكەۋىنە قارسى جاسالعان قاستاندىق وپەراسياسى اقپان ايىندا جۇرگىزىلگەن. التىنبەك 2006 جىلى 11 اقپاندا جۇمباق جاعدايدا كوز جۇمسا، نەمسوۆ تە 27 اقپاندا وققا ۇشتى.  

سارسەنباي ۇلى قايتىس بولعان سوڭ بىرنەشە كۇننەن كەيىن حالىققا جولداۋىندا نازاربايەۆ بارلىق قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا تەز ارادا قىلمىستى تەرگەۋدى بۇيىردى.  

نەمسوۆتىڭ قازاسىنان كەيىن كوپ ۋاقىت وتپەي جاتىپ رەسەي فەدەراسياسىنىڭ پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين كىسى ءولىمىن ايىپتاپ، قۇزىرلى ورگانداردان قىلمىستى تەز ارادا اشۋىن تالاپ ەتتى.

6. نەمسوۆ قازا بولاردان ءبىر اپتا ىلگەرى جۋرناليستەرگە ءپۋتيننىڭ وزىنە قول سالاتىنىن اشىق مالىمدەگەن. «ەگەر الدە بىرەۋ مەنىڭ جانىمدى الاتىن بولسا، ول باسقا ادام ەمەس ول پۋتين» دەپ اشىق ايتقان بولاتىن.  

2006 جىلى بەلگىلى ساياساتكەر زامانبەك ءنۇرقادىلوۆ ۇيىندە بەلگىسىز جاعدايدا جان تاپسىردى. ونىڭ قارالى جيىنىنا قاتىسقان التەكەڭ دوستارىنا  وزىنە دە قارسى قاستاندىق جاسالىپ جاتقانىن ايتقان.

7. رەسەي فەدەراسياسىنىڭ العاشقى پرەزيدەنتى بوريس ەلسين بوريس نەمسوۆتى ءبىر سوزىندە تاق مۇراگەرى رەتىندە اتاعان.

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى ن.ءا. نازاربايەۆ تە التىنبەك سارسەنبايۇلىن ءوزىمنىڭ تاق مۇراگەرىم بولادى دەپ ايتقان.

ايبىن راحمەتوللا