بۇگىن استانادا «رۋحاني جاڭعىرۋ جانە جاستار» اتتى قازاق جاستارىنىڭ ءى حالىقارالىق فورۋمى ءوتتى. دۇنيەجۇزى قازاقتارىنىڭ V قۇرىلتايى اياسىندا ۇيىمداستىرىلعان بۇل شاراعا «نۇر وتان» پارتياسى مەن دۇنيەجۇزى قازاقتارى قاۋىمداستىعى مۇرىندىق بولدى. فورۋمعا «نۇر وتان» پارتياسى ءتوراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى مۇحتار قۇل-مۇحاممەد، دۇنيەجۇزى قازاقتارى قاۋىمداستىعى ءتورالقا ءتوراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى زاۋىتبەك تۇرىسبەكوۆ جانە الەمنىڭ 20-دان استام ەلىنەن كەلگەن قازاق جاستارى قاتىستى.
بيىلعى دۇنيەجۇزى قازاقتارىنىڭ V قۇرىلتايىنا قاتىسۋشىلاردىڭ باسىم بولىگى جاستار وكىلدەرى بولعانىن ەرەكشە اتاپ وتكەن ءجون. ءتىپتى دەلەگاتتاردىڭ 60 پايىزدان استامى 35 جاسقا دەيىنگىلەر. ولاردىڭ اراسىندا شەت ەلدەردە جەتىستىككە جەتىپ جۇرگەن عالىم، ينجەنەر، دارىگەر، ءمۇعالىم جانە تاعى باسقا ماماندىق يەلەرى بار. ۇيىمداستىرۋشىلىق قابىلەتىمەن كوزگە تۇسكەن جانە كاسىپكەرلىك سالاسىندا تاسى ورگە دومالاعان شەتتەگى قازاق جاستارى دا استاناداعى قۇرىلتايعا ارنايى كەلدى.
فورۋمدى اشقان مۇحتار قۇل-مۇحاممەد الەمنىڭ ءار تۇكپىرىندە جۇرگەن جاستارىمىزدىڭ العاش رەت استانا تورىندە باس قوسۋى تاريحي وقيعا ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
«بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى دۇنيە جۇزىندەگى 193 مەملەكەتتىڭ باسىن قوسادى. سولاردىڭ ىشىندە كەزىندە بۇكىل الەمدى وتارلىق بولىسكە سالىپ، جەر جاھانعا تاراعان اعىلشىن، يسپان، فرانسۋز، پورتۋگال، نەمىس جانە ورىس سياقتى الپاۋىت حالىقتار بار. ءبىراق وسى ەلدەردىڭ ەشقايسىسى ارنايى باعدارلاما جاساپ، قانداستارىن شەتەلدەن الدىرتىپ جاتقان جوق. بىزبەن تاعدىرلاس ورتالىق ازيا ەلدەرىندە دە مۇنداي ءۇردىس كەزدەسپەيدى. تەك قازاقستان عانا تاۋەلسىزدىك جىلدارى تاعدىر تاۋقىمەتىمەن جەر بەتىنە تارىداي شاشىراعان 1 ميلليونعا جۋىق قانداستارىمىزدى اتامەكەنگە الدىردى. بۇل قازاقتىڭ باقىتى ءۇشىن تۋعان ەلباسىمىزدىڭ ءوز حالقى الدىندا سىڭىرگەن ەرەن ەڭبەگى. وسىنى ءاربىر قازاق ەشقاشان ۇمىتپاۋى كەرەك»، – دەدى مۇحتار قۇل-مۇحاممەد.
سونداي-اق، پارتيا ءتوراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ەلباسىنىڭ قازاق جاستارىنا جان-جاقتى قولداۋ كورسەتىپ كەلە جاتقانىنا ەرەكشە نازار اۋداردى. مۇحتار قۇل-مۇحاممەد مەملەكەت باسشىسىنىڭ ۇكىمەتكە وتانداستارىمىزدىڭ جوعارى ءبىلىم الۋىن قولجەتىمدى ەتۋ ءۇشىن ولارعا بولىنگەن كۆوتانى 2 ەسەگە كوبەيتۋدى جانە شەتەلدەگى قانداستارىمىزدىڭ انا تىلىندە ءبىلىم الۋ مۇمكىندىكتەرىن قاراستىرۋدى تاپسىرعانىن ايرىقشا اتاپ ءوتتى.
فورۋمعا قاتىسقان جاستاردىڭ بارلىعى دا ءوز سالاسىندا بەلگىلى ءبىر بيىكتىكتى باعىندىرعان جاندار. ولار مۇنداي جەتىستىكتىڭ باستى قۇپياسى ساپالى بىلىمدە ەكەنىن ايتادى. سونداي تالانتتى جاستارىمىزدىڭ ءبىرى، شۆەسياداعى قازاق دياسپوراسىنىڭ وكىلى، وسى ەلدەگى «اباي» قازاق مادەني ورتالىعىنىڭ جەتەكشىسى گۇلميرا اسىلبەكوۆا. ول ەۋروپالىقتارعا اباي شىعارمالارىن ناسيحاتتاپ، ۇلتتىق قۇندىلىعىمىزدىڭ ۇلىقتالۋىنا ۇلكەن ۇلەس قوسىپ ءجۇر.
«تاۋەلسىزدىك جىلدارى ىشىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ قازاقستاندى وزىق ەلگە اينالدىردى. ونى بۇگىندە بۇكىل الەم بىلەدى جانە جوعارى باعالايدى. قازاقستان – تابىستى، گۇلدەنگەن مەملەكەت. ونىڭ باستى جارقىن كورىنىسى مىناۋ ەرتەگىدەي عاجايىپ قالا استانا ەمەس پە؟! ءوز باسىم استانانى قازاقستان جەتىستىكتەرىنىڭ بيىك شىڭى دەپ بىلەمىن»، – دەيدى گ.اسىلبەكوۆا.
تۇركيادان كەلگەن قانداسىمىز، تاەكۆوندودان وسى ەلدىڭ چەمپيونى، مۇستافا وزتۇرىكتىڭ لايىقتى ءىزباسارى ءىلياس كارىم ەلباسىنىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى باعدارلامالىق ماقالاسى بۇكىل تۇركى دۇنيەسىن ەلەڭ ەتكىزگەنىن ايتتى. ول ءوز سوزىندە: «مەن ءۇشىن بۇل ماقالادا ايرىقشا اتاپ وتەرلىك دۇنيە – لاتىن الىپبيىنە كوشۋ ماسەلەسىنىڭ قوزعالۋى. بۇل شەتەل قازاقتارىنىڭ كوپتەن كۇتكەن جاڭالىعى ەدى. ويتكەنى شەتەلدەردەگى اعايىنداردىڭ ءبىراز بولىگى، دالىرەك ايتقاندا، تۇركيا مەن ەۋروپانىڭ بۇكىل قازاقتارى لاتىن جازۋىن قولدانادى. ەلباسىمىز كەشەگى قۇرىلتايدا «قازاق ءتىلىنىڭ لاتىن الىپبيىنە ءوتۋى ءبىزدى بىرىكتىرە تۇسەدى. جولداۋىمدا مەرزىمدى 2025 جىل دەپ بەلگىلەدىم، ءبىراق، مۇنى سوزبالاۋعا نەگىز جوق»، – دەدى. قازاقستان ءالىپبيدى وزگەرتۋ كەزىندە تۇركيانىڭ تاجىريبەسىن جاقسى پايدالانىپ، ولاردىڭ ارتىقشىلىق جانە كەمشىلىكتەرىن سالىستىرىپ، تۇركى ەلدەرى ىشىندەگى ەڭ مىقتى لاتىن ءالىپبيدى جاساۋىنا بولادى»، – دەدى.
سونداي-اق، ءى.كارىم جاقىندا عانا استانا حالىقارالىق اۋەجايىنا ەلباسى ەسىمىنىڭ بەرىلۋىن زور قۋانىشپەن قابىلداعانىن تىلگە تيەك ەتىپ: «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتى تۇركيا رەسپۋبليكاسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى جانە ونىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى بولعان مۇستافا كەمال اتاتۇرىكپەن سالىستىرار ەدىم. اتاتۇرىك تۇرىك حالقىنىڭ وركەنيەتى ەۋروپا ەلدەرىنىڭ ۇلگىسىمەن دامۋىنىڭ جاڭا ساتىسىنا الىپ شىعۋ ءۇشىن اراب ءالىپبيىن لاتىن الىپبيىنە اۋىستىرعان بولاتىن. اتاتۇرىكتىڭ بۇل شەشىمى ءوز جەمىسىن بەردى. ىستامبۇلداعى اتاتۇرىك اتىنداعى اۋەجايدان استاناداعى حالىقارالىق اۋەجايعا ۇشىپ كەلگەن ەدىم. ەندى كەرى ىستامبۇلعا قايتاردا، استاناداعى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ حالىقارالىق اۋەجايىنان ۇشاتىنىما قۋانىشتىمىن»، – دەدى.
سونىمەن قاتار فورۋمدا يتاليا، گەرمانيا، جۇڭگو، موڭعوليا، رەسەي جانە تاعى باسقا ەلدەردەن كەلگەن قازاق جاستارى ءسوز الىپ، اتاجۇرتقا قىزمەت ەتۋدى ازاماتتىق پارىز سانايتىندارىن جانە بۇل جولدا شەتەلدە العان بىلىمدەرى مەن جيناعان تاجىريبەلەرىن قازاقستاننىڭ يگىلىگىنە جۇمساۋعا دايىن ەكەندەرىن جەتكىزدى. ودان بولەك، فورۋمعا قاتىسۋشىلار ەلباسىنىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى باعدارلامالىق ماقالاسىنىڭ ماڭىزى تۋرالى ايتىپ، استانا قالاسىندا ءوتىپ جاتقان ەكسپو-2017 حالىقارالىق كورمەسى ەلىمىزدىڭ مارتەبەسىن ودان ءارى اسقاقتاتىپ، ابىروي-بەدەلىمىزدى ارتتىرعان ايتۋلى شارا ەكەنىنە ەرەكشە نازار اۋداردى.
شارا سوڭىندا مۇحتار قۇل-مۇحاممەد كەشەگى قۇرىلتايدا قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ مەملەكەتىمىز بەن قوعام تاراپىنان قانداستارىمىزدى قولداۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن ايتىپ، «وتانداستار» قورىن قۇرۋدى تاپسىرعانىنا نازار اۋداردى. سونداي-اق، پارتيانىڭ دا وسى باعىتتاعى جۇمىستاردى قولعا الاتىنىن جەتكىزدى. وسىعان وراي مۇحتار قۇل-مۇحاممەد پارتيانىڭ «Nurintech» جوباسىنا شەتەلدەگى قازاق جاستارىن دا قاتىستىرۋ كەرەكتىگىن جانە ولارعا «نۇر ارمان» جوباسى بويىنشا ءبىر گرانت ءبولۋدى تاپسىردى.
پىكىر قالدىرۋ