جۇڭگو شىڭجاڭ ءتاڭىر تاۋى سايتىنىڭ  ءتىلشىسى ما شاۋبين مەن ەرىكتى ءتىلشى لۋ يىڭليدىڭ «قىزىن 8 جىلدان بەرى ارقالاپ وقىتىپ كەلە جاتقان قايسار اكە» دەگەن اتپەن 2017 جىلى ماۋسىمنىڭ 27 كۇنى ءتاڭىر تاۋى سايتىندا ماقالا جاريالاندى. ونى شىڭجاڭ، سامۇرىق، شينلاڭ (Sina) سايتى، جەر شارى ۋاقىت، جۇڭگو گازەتى  سياقتى شىڭجاڭنىڭ  ىقپالدى اقپارات قۇرالدارى كوشىرىپ جاريالادى. وسىلايشا قاتىناس شىرعالاڭى سەبەبىنەن ەكى اياعىنان بىردەي سالدانىپ قالعان شىڭجاڭ ىلە توعىزتاراۋ اۋداندىق 2 ورتا مەكتەپتىڭ 8 سىنىپ  وقۋشىسى باعجان توقتاۋ قىزىنىڭ جان ازابىن جەڭىپ، ءوز كەلەشەگى ءۇشىن جانە اتا – انانىڭ، ۇستازداردىڭ ءۇمىتىن اقتاۋ جولىندا قۇلشىنا ۇيرەنۋى، قىزدىڭ اكەسى توقتاۋ قادىر ۇلىنىڭ پەرزەنتىنىڭ ەمدەلۋى، وقۋى جولىندا ەشنارسەدەن ايانباي، ىستىق – سۋىقتى ەلەڭ قۇرلى كورمەي ونى 8 جىلدان بەرى ارقالاپ وقىتىپ كەلە جاتقانى ميلليونداعان وقىرماننىڭ نازارىنا ءىلىندى. اكە مەن بالا ورتاسىنداعى تىلمەن بەينەلەپ بەرۋگە بولمايتىن مەيىرىم، ماحاببات، اسقاق ارمان قانشاما وقىرماندى تەبىرەنتتى ەكەن دەسەڭىزشى؟!  

جۇڭگو سايتىنا شىققان  ماقالانى نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز: 

ماۋسىمنىڭ 23 كۇنى شىڭجاڭ توعىزتاراۋ اۋداندىق №2 ورتا مەكتەبىندە توقتاۋ قادىر ۇلىنىڭ قىزىن تاماقتاندىرىپ وتىرعان جەرىندە كەزدەستىردىك. ونىڭ جانارىنان قىزىن شەكسىز جاقسى كورەتىنىن اڭعاردىق. ول قىزىن تاماقتاندىرىپ بولعان سوڭ عانا مەكتەپتەن الاڭسىز قايتىپ كەتتى. 

توقتاۋ قادىر ۇلى بۇل كۇندە ەلۋدى ەڭسەردى، ونىڭ 15 جاستاعى قىزى باعجان 3 جاسىندا كولىك اپاتىنا ۇشىراپ ەكى اياعىنان سالدانىپ قالعان.

باعجان باستاۋىشقا وقۋعا تۇسكەننەن باستاپ، اكەسى ونى مەكتەپكە ارقالاپ اپارىپ، ارقالاپ قايتىپ كەلەدى، سودان بەرى اكەسى جاپا – ماشاقاتقا تولى 8 جىلدى ارتقا تاستاپ، قىزىنىڭ وقۋ ارمانى ءۇشىن اسقار تاۋداي سۇيەنىش بولدى. 

كولىك اپاتى ءبىر ءۇيلى جاننىڭ تاعدىرىن وزگەرتتى 

توقتاۋ قادىر ۇلى توعىزتاراۋ اۋداندىق كوشپەندىلەر مەكەمەسىنىڭ قىزمەتكەرى. ونىڭ مەيىرىمدى كەلىنشەگى، سۇيكىمدى ەكى قىزى بار ەدى. ءبىر ءۇيلى جان شات - شادىمان تۇرمىس كەشىرىپ جاتقان ەدى. ويلاماعان جەردەن 2004 جىلى ءبىر رەتكى كولىك اپاتى وسى ءبىر ءۇيلى جاننىڭ تاعدىرىن وزگەرتىپ جىبەردى. شىرعالاڭدا توقتاۋ قادىر ۇلى ۇلكەن ميى زاقىمدالىپ، ءبىر اي دەگەندە ەسىن جينادى، ەكىنشى قىزى باعجان ەكى اياعىنان سالدانىپ قالدى. 

توقتاۋ سول كەزدى ەسىنە الىپ:  «ەسىمدى جيعاندا عانا قىزىمنىڭ وسىنداي كۇيگە دۋشار بولعانىن ءبىلدىم، سول جولى ونى ۇيدە قالدىرىپ كەتپەگەنىمە قاتتى وكىنەمىن، بۇل مەنىڭ ومىرلىك وكىنىشىمە اينالدى» دەدى ساي-سۇيەگى سىرقىراپ. 

توقتاۋ كەيىنگى كۇندەردە قىزىن ءۇرىمجى، بەيجيڭ، شاڭحاي سياقتى جەرلەردىڭ كوپتەگەن ءىرى شيپاحاناسىنا الىپ بارىپ، كوپتەگەن ماماننان كەڭەس سۇراعان، ون نەشە جىل بويى كۇدەر ۇزبەگەن، قىزىم تىك تۇرا السا بولدى، ەشتەڭەدەن ايانبايمىن دەگەن نيەتتە بولعان. دەسە دە، ول ەڭ سوڭىندا ايانىشتى تاعدىرعا مويىنسىندى.  

قىزىن ارقالاپ وقىتۋ 

كوزدى اشىپ-جۇمعانشا باعجان وقۋ جاسىنا تولادى. وقۋداعى  العاشقى كۇننەن باستاپ توقتاۋ قىزىن مەكتەپكە ارقالاپ جەتكىزىپ، ارقالاپ قايتىپ جۇرەدى. 

ءار جولى توقتاۋ قىزىن مەكتەپكە كەشىكتىرىپ اپارعان ەمەس. 

ءتۇس كەزىندە توقتاۋ تاماقتى مەكتەپكە جەتكىزىپ تۇرادى، ءار جولى قىزى تاماقتانىپ بولعاندا عانا مەكتەپتەن الاڭسىز قايتادى. تۇستەن كەيىن بالالار تاراعاندا ول مەكتەپكە تاعى دا ۋاقىتىندا بارىپ، قىزىن الىپ قايتادى. كوزدى اشىپ-جۇمعانشا 8 جىل وتە شىقتى. 

 بۇل كۇندە توقتاۋ ەلۋدى ەڭسەردى، قىزى دا 8 جىلدىق مەكتەپكە ءتۇستى. توقتاۋ ءالى دە اۋەلگىدەي جاۋىن – شاشىندى ەلەڭ قۇرلى كورمەي قىزىن ارقالاپ وقىتۋمەن كەلەدى. 

ولار 3 قاباتتا تۇرادى، قىزىن عيماراتقا ارقالاپ شىعۋ وعان ۋاقىت ۇزارعان سايىن قيىن سەزىلەدى. بۇرىن ول قىزىن ارقالاپ دەمالماي شىعا بەرەتىن، ءقازىر بىرنەشە رەت دەمالۋىنا تۋرا كەلەدى. 

توقتاۋ بۇل كۇندە 3 قاباتتاعى ءۇيىن ساتىپ، 1 قاباتتان ءۇي الۋدى كوكەيىنە ءتۇيىپ وتىر. 

ول ەجەلدەن شارشاپ-شالدىقتىم دەگەن ەمەس 

توقتاۋدىڭ كەلىنشەگى گۇلزيرا يمانالى قىزى سول جەرە بانكتە قىزمەت ىستەيدى، قىزمەتى وتە قاربالاس. توقتاۋ دەن قويا ماپالەپ كەلگەندىكتەن گۇلزيرا قىزمەتىن الاڭسىز ىستەپ وتىر. بۇل جونىندە گۇلزيرا:  «وسى جىلداردا كۇيەۋىم بالامىزدىڭ وقۋى ءۇشىن زىر جۇگىردى، ونىڭ ىستەگەندەرىن بارلىق اكە ىستەي المايدى، ول ەجەلدەن شارشاپ – شالدىقتىم دەپ ايتىپ كورگەن جوق، انا رەتىندە قىزىما جەتكىلىكتى مەيىر باعىشتاي المادىم، بۇعان ىشتەي قاتتى مازاسىزدانامىن» دەدى. 

توقتاۋ بىلاي دەدى:  «قىزىمدى مەكتەپكە جەتكىزۋدە ەجەلدەن شارشاۋدى بىلمەدىم، وسى جولدان تانبايمىن، قىزىم جاقسى وقىسا بولدى، بارلىق قيىنشىلىقتى جەڭىپ، ونى مۇمكىندىگىنشە جوعارىلاپ وقۋىنا وراي جاراتامىن» . 

ماقالاسى ۇستازدارى مەن ساباقتاستارىن اسەرلەندىردى 

اۋەلدەن اكەسىنىڭ ارقالاۋىمەن مەكتەپكە كەلىپ وقىپ جۇرگەن باعجاننىڭ مىنەزى اشىق-جارقىن، ونىڭ ۇستىنە ن"تيجەسى دە وتە جاقسى. ول ەشقاشان باسقالاردى اشۋلاندىرىپ كورگەن ەمەس، وقۋدان باس تارتقان كەزى دە بولماعان. 

توقتاۋ مۇگەدەك قىزىن الاقانىنا سالىپ الپەشتەپ، ونىڭ الاڭسىز وقۋىنا، ەسەيىپ – ەرجەتۋىنە بار قايراتىن ارناپ، قىزىنىڭ كوڭىلىندەگى قاھارمانعا اينالدى. 

ناۋرىزدىڭ باسىندا مەكتەپتە «مەنىڭ كوكەيىمدەگى قاھارمان» دەگەن تاقىرىپتا ماقالا جازۋ جارىسىن ۇيىمداستىرىلدى. باعجان ا دەگەندە اكەسىن ەسىنە الىپ، بوياماسىز تىلمەن ءوز كوكەيىندەگى قاھارمان اكەسىن بەينەلەپ جازدى. ول ماقالاسىن بىلاي باستاپتى:  «ءارقانداي ادامنىڭ ءوز جۇرەگىندە ساقتالعان ناعىز قاھارمانى بار شىعار، ال مەنىڭ جۇرەگىمدەگى ناعىز قاھارمان - اكەم. اكە - اسقار تاۋ دەپ دانا حالقىمىز بەكەر ايتپاعان عوي، اكەدەن ۇلى جان بار ما？！  مەن اكەمدى دۇنيەدەگى ەڭ جاقسى اكە دەپ سانايمىن. . . » 

باعجاننىڭ سىنىپ جەتەكشىسى  بىلاي دەدى:  «باعجاننىڭ اكەسى 8 جىلدان بەرى قىزىن ارقالاپ وقىتىپ كەلەدى. ول قىزىن بىردە – ءبىر رەت كەشىكتىرىپ كورمەدى، ال باعجان ءوز ماقالاسىمەن اكەسىنىڭ مەيىرىن، اكەسىنىڭ ۇلىلىعىن بىزگە بەينەلەپ بەردى، ماقالانى وقىعان جان عيبراتتى ساباق الادى» دەدى. 

گۇلباقىت مۇعالىم ءسوز سوڭىندا "توقتاۋ قادىر ۇلى سوزگە شورقاق دەسە دە، ەكى يىعىمەن ءومىردىڭ اۋىر جۇگىن ارقالاپ، كۇش – قۋاتى قايتا باستاعان دەنەسىمەن قىزىنىڭ ارمانى جولىندا تىنباي تالپىنىپ كەلەدى، ول ناقتى ارەكەتىمەن «اكە» دەگەن سوزگە تولىق تۇسىنىك بەردى. 

2017 جىلى ناۋرىزدىڭ 29 كۇنى «شىڭجاڭ قازاق ورەندەرى» گازەتىندە باعجان توقتاۋ قىزىنىڭ «مەنىڭ جۇرەگىمدەگى قاھارمان» اتتى ماقالاسى جاريالاندى. 

ءارقانداي ادامنىڭ ءوز جۇرەگىندە ساقتالعان ناعىز قاھارمانى بار شىعار، ال مەنىڭ جۇرەگىمدەگى ناعىز قاھارمان اكەم. 

«اكە - اسقار تاۋ» دەپ دانا حالقىمىز بەكەر ايتپاعان عوي، اكەدەن ۇلى جان بار ما؟  !  مەن اكەمدى دۇنيەدەگى ەڭ جاقسى اكە دەپ سانايمىن. سەبەبى، اكەم ماعان اقشاعا ساتىپ الۋعا بولمايتىن سۇيىسپەنشىلىك پەن قان – تەرىن ارنادى. اكەم قاجىرلى دا قاراپايىم جان. ول ماعان مەيىر باعىشتاپ، قۋانىش سىيلاپ، ون ءبىر جىلدان بەرى ماعان ەكى اياق بولىپ وقىتىپ كەلەدى. ءبىر رەتكى قاتىناس اپاتى سەبەبىنەن ەكى اياعىمنان بىردەن جان كەتىپ سالدانىپ جۇرۋدەن قالدىم. مىنە، سودان بەرى اكەم مەنىڭ جانىما مەدەت بولىپ، بارعان جەردىڭ بارىنە كوتەرىپ اپارىپ – اكەلەتىن. ال مەن وقۋ جاسىنا تولعاندا، ساۋاتسىز بولىپ قالماسىن دەپ وقىتۋ بەكىمىنە كەلدى. سودان باستاپ ءار كۇنى مەكتەپكە ءوزى كوتەرىپ اكەلىپ – اكەتىپ كەلەدى. مەيلى قانشا شارشاسا دا، شارشادىم دەپ ايتىپ كورگەن ەمەس، ءار كەز جۇزىنەن كۇلكى ءۇيىرىلىپ تۇراتىن. 

مىنە، مەن دە باستاۋىشتى ءبىتىرىپ، ورتا مەكتەپ تابالدىرىعىن اتتادىم، سالماعىم دا ارتا ءتۇستى. مەنى كوتەرۋدىڭ ءوزى ۇلكەن ءبىر جۇمىس بولدى، ال اكەم بولسا جاسىنىڭ ۇلعايعانىنا قاراماي، باياعىسىنشا، بار مەيىرىممەن سىنىبىما كوتەرىپ اكەلىپ، كوتەرىپ اكەتىپ ءجۇردى. 

ءالى ەسىمدە، قاقاعان قىستىڭ ءبىر كۇنى، كۇن قاتتى سۋىق، جول وتە تايعاق ەدى، اكەم مەنى قۇلاتىپ المايىن دەپ، ەپپەن كوتەرىپ بارا جاتتى. مەن اكەمنىڭ ارقاسىندا كەلە جاتىپ، كەنەت، ول كىسىنىڭ شاشتارىنىڭ اعارىپ كەتكەنىن بايقادىم ءارى قاتتى كوڭىلسىزدەندىم، ءدال سول شاقتاردا مەن اكەمنىڭ راسىندا قارتايعانىن سەزىندىم. 

قانشا قيىندىق كورسە دە، ەشتەڭەنى بىلدىرتپەي، شارشاسا دا، شارشادىم دەپ ايتپايتىن، مەنىڭ اياعىما اياق بولىپ، كوڭىلىمە مەدەت بەرگەن جانىم اكەم مەنىڭ جۇرەگىمدەگى ەڭ قاھارمان ادام. مەن اكەمدى جاقسى كورەمىن!  مەنىڭ قاھارمانىم دا، اسقار تاۋىم دا اكەم!  

مەن شامامنىڭ كەلگەنىنشە اكەمنىڭ ەڭبەگىن اقتاۋعا قۇلشىنىپ كەلەمىن، اكەم مەن ءۇشىن كوپ جاپا تارتتى، اكەم ءار جولى مەنىڭ ناتيجەمدى كورگەندە شابىتتاندىرىپ وتىراتىن. وسى جولى شيرەكتىك ەمتيحاندا سىنىبىمىزداعى الدىڭعى 5 وزات وقۋشى قاتارىنا كىردىم. مەن ءسوزسىز جاقسى وقىپ، جۇرەگىمدەگى قاھارمان اكەمنىڭ ءۇمىتىن اقتاۋعا قۇلشىنامىن.

سەنبەك اۋەسقان ۇلى