اسا قامقور، ەرەكشە مەيىرىمدى اللانىڭ اتىمەن باستايمىن!

اللا بۇيىرسا، ساناۋلى كۇندەردەن كەيىن 2500 وتانداسىمىز قاسيەتتى قاجىلىق ساپارىنا اتتانادى. جەرلەستەرىمىز وسى جىلى دا استانا، الماتى جانە شىمكەنت شاھارىنان تىكەلەي رەيسپەن مەككە مەن ءمادينا قالالارىنا ۇشادى. بيىلعى جىلدىڭ باستى جاڭالىعى – قازاقستان قاجىلارىنىڭ وتاندىق «SKAT» اۋەكومپانياسىمەن تاسىمالدانۋى.

چارتەرلىك رەيس، اللانىڭ قالاۋىمەن، مەككە مەن ءمادينانى نەبارى 4-5 ساعاتتا باعىندىرادى. بۇل – بۇگىنگى زاماننىڭ زور جەتىستىگى. وسىعان دەيىن قاجىلارىمىز تۇركيا، بىرىككەن اراب امىرلىكتەرى ارقىلى ۇشاتىن. ونداعى اۋەجايلاردا 18-20 ساعات ايالداپ، ءبىر تاۋلىككە جۋىق ۋاقىتىن شىعىندايتىن. ەندى، مىنە، اللا تاعالا وتانداستارىمىزدىڭ جولىن ودان سايىن جەڭىلدەتىپ قويدى. تاڭەرتەڭ ەلدەن ۇشقان قانداسىمىز تۇسكە تاياۋ، اللانىڭ قالاۋىمەن قاسيەتتى قاعبانى كورۋ باقىتىنا يە بولادى. ادامزاتتىڭ ايشىلىق الىس جەردى اپ-ساتتە باعىندىرۋى – راببىمىزدىڭ بىزگە بەرگەن شەكسىز مەيىرىمى ءھام مۇمكىندىگى دەپ ايتار ەدىك.

كەشەگى تىلەۋكە قۇلەكە ۇلى (شال اقىن) بابامىزدىڭ:

«مەككە مەنەن ءمادينا جولدىڭ ۇشى،

الىس ساپار دەيدى عوي بارعان كىسى»، – دەپ جىرلاعانى ەسىمىزدە. ال بۇگىنگى ءححى عاسىردىڭ تەحنولوگيالىق جەتىستىگى مەككە مەن ءمادينانى جاقىنداتا ءتۇستى. اللاعا شۇكىر دەيمىز.

قاجىلىق ءھام رۋحاني دايىندىق

پايعامبارىمىز مۇحاممەد (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن) ءوزىنىڭ حاديس-شاريفىندە: «كىمدە-كىم اللا تاعالا ريزاشىلىعى ءۇشىن قاجىلىق جاساسا، جامان سوزدەن، جامان قىلىقتاردان، كۇنالاردان ساقتانسا، اناسىنان تۋىلعانداي پاك بولىپ قايتادى»، – دەگەن.

قاجىلىققا بارماس بۇرىن ۇلى قۇلشىلىقتىڭ پارىزدارى مەن شارتتارىن، مىندەتتەرى مەن ادەپتەرىن ءبىلۋ، قاجەتتى دۇعالاردى مۇمكىندىك بولسا جاتتاپ الۋ، سوعان امال ەتۋ – وتە ماڭىزدى. بۇگىندە وبلىستىق مەشىتتەر جانىنان ارنايى قاجىلىققا دايىندىق كۋرستارى اشىلىپ، وسى سالاعا ماشىقتانعان ءدىن ماماندارىنىڭ ءدارىسى جۇيەلى وتكىزىلىپ كەلەدى. بۇدان بولەك، الماتىداعى «ءال-مادينا» مەشىتى جانىنان اشىلعان ارنايى قاجىلىق ورتالىعى تۇراقتى جۇمىس ىستەۋدە. ورتالىقتا بولاشاق قاجىلارعا تەوريالىق ءارى تاجىريبەلىك تۇرعىدا ءدارىس ۇيىمداستىرىلىپ، قاجىلىق امالدارى جان-جاقتى تۇسىندىرىلەدى. قاعبانى قالاي تاۋاپ جاساۋ قاجەت، يحرامدى (اق ماتانى) قالاي ورانۋ كەرەك، ت.ب. سۇراقتارعا پراكتيكا تۇرعىسىنان جاۋاپ بەرىلەدى. مۇمكىندىگى بار كىسىلەرگە وسى ورتالىقتان ارنايى ءدارىس تىڭداۋعا كەڭەس بەرەمىز.

قاجىلىق الدىندا رۋحاني دايىندىقپەن قوسا، دەنساۋلىعىمىزعا دا ءمان بەرىپ، مەديسينالىق تەكسەرۋدەن ءوتىپ، الدىن-الا قاجەتتى ەم-دوم العانىمىز ابزال. ويتكەنى، كليمات اۋىستىرعان ادام ناۋقاستانىپ قالۋى مۇمكىن.

جىلداعى ءداستۇر بويىنشا، وسى جىلى دا قازاقستان قاجىلىق ميسسياسىنىڭ قۇرامىمەن 4-5 دارىگەر قاجىلىق ساپارعا اتتانادى. بۇدان بولەك، ءاربىر قاجىلىق كومپانياسىنىڭ جەكە دارىگەرى بولادى. ولار مەككە مەن ءمادينادا قانداستارىمىزدىڭ دەنساۋلىعىن باقىلاپ، قاجەتتى العاشقى مەديسينالىق كومەك كورسەتەدى. قاسيەتتى ەكى قالاداعى قازاقستان قاجىلىق ميسسياسى جانىنان ستاسيونارلىق پۋنكت اشىلىپ، ورتالىق وتاندىق دارى-دارمەكپەن قامتاماسىز ەتىلەدى. بۇل – جىل سايىنعى قاجىلىق ماۋسىمىنداعى ءداستۇرلى جۇمىستارىمىزدىڭ ءبىر پاراسى.         

قاجىلىقتان كەيىنگى جاۋاپكەرشىلىك

قاجىلىق – يسلامداعى ۇلى قۇلشىلىق، بەس پارىزدىڭ ءبىرى. قاجىلىققا بارعان ادام قۇدايدىڭ قوناعى بولىپ سانالادى. اللا قالاعان پەندەسىنە قاجىلىقتى ءناسىپ ەتەدى. حالقىمىز قاجىلىق پارىزىن وتەپ كەلگەن كىسىگە ەرەكشە قۇرمەت كورسەتكەن. ونى قادىرلەپ، تورىنە شىعارعان. بۇل يگى ءداستۇر ءقازىر دە جالعاسىن تابۋدا.

ۇلىق ساپار مۇسىلمان بالاسىنان رۋحاني ءھام ماتەريالدىق، جالپى جان-جاقتى دايىندىقتى تالاپ ەتسە، قاجىلىقتان كەيىنگى ءومىر دە ادامعا ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەيدى. قاجىلىقتان كەيىن مۇسىلماننىڭ ومىرىندە جاقسى جاعىنان ۇلكەن وزگەرىستەر ورىن الۋى كەرەك. قاجىلىققا بارعان ادام اينالاسىنداعى ادامدارعا ۇلگى كورسەتەتىندەي دارەجەگە جەتۋى ءتيىس. ءدىنىمىز مۇسىلماننان وسىنى تالاپ ەتەدى. ال حالقىمىز قاجىنىڭ اۋزىنان ساليقالى ءسوز ەستىپ، بويىنان كوركەم امالداردى كورگىسى كەلەدى. ەگەر پەندە وسى دارەجەدەن كورىنىپ جاتسا قۇبا-قۇپ. بۇل وزگە ادامنىڭ يسلامعا دەگەن كوزقاراسىن تۇزەپ، يماندىلىق جولىنا دەگەن ىنتى-ىقىلاسىن، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرادى.

مۇسىلمان بۇل دارەجەدەن كورىنە الماسا – بۇل ءدىننىڭ كەمىستىگى ەمەس، كەمەل ءدىندى ۇستانا الماعان پەندەنىڭ كەمشىلىگى دەپ ۇعۋ كەرەك. سوندىقتان مۇسىلمان كەز كەلگەن ورتادا ءسوزى مەن ىس-ارەكەتى ارقىلى ءوزىنىڭ اسىل ءدىنى تۋرالى جاعىمسىز وي قالىپتاستىرىپ الماۋعا وتە-موتە ساق بولۋى ءتيىس. سول سەكىلدى قاجىلار دا ۇلىق ساپاردان ورالعان سوڭ «قاجى» دەگەن اتقا ساي ءومىر سۇرۋگە تىرىسۋى ءلازىم. ءبىز وتانداستارىمىزدى وسى نارسەگە اسا ءمان بەرۋگە ۇندەيمىز.

ءبىر ىزگى عۇلامانىڭ: «يسلامعا پايدالارىڭ تيمەسە دە، زيان كەلتىرمەڭدەر!»  – دەگەن ءسوزىن ءارقاشان قاپەردە ۇستاساق كوپ جاقسىلىققا جول اشامىز. 

قاجىلىققا بيزنەس كوزىمەن ەمەس، قۇلشىلىق تۇرعىسىنان قاراۋ قاجەت

ماعان قاجىلىققا بارىپ كەلگەن كىسىلەر تاراپىنان قاجىلىق كومپانيالارىنىڭ قىزمەتىنە قاتىستى شاعىمدار مەن ءوتىنىش حاتتار كەلىپ تۇسەدى. باس ءمۇفتي لاۋازىمىنا تاعايىندالعان ساتتە قاجىلىقپەن اينالىسىپ جۇرگەن فيرما جەتەكشىلەرىنەن قاجىلىقتى بيزنەس كوزىنە اينالدىرماۋدى تالاپ ەتتىم. حالىقتىڭ قاجىلىققا دەپ جيناعان قارجىسىن ونىڭ ءوز يگىلىگىنە تولىق جۇمساۋدى تاپسىردىم. الايدا وسى سالادا بىرنەشە جىلدان بەرى جۇمىس ىستەپ كەلە جاتقان كومپانيا باسشىلارىنىڭ قاجىلىق ماۋسىمىندا بارىنشا تابىسقا كەنەلىپ قالۋدى كوزدەيتىن ارەكەتتەرى بايقالادى. ارينە، ءبىز نارىقتىق قوعامدا ءومىر ءسۇرىپ وتىرمىز. ونى دا ەسكەرۋىمىز كەرەك. الايدا، اقشا تابۋ – باستى ماقساتىمىزعا اينالىپ كەتپەۋى ءتيىس. ءبىز فيرما وكىلدەرىنەن وسىنى تالاپ ەتەمىز. ولارعا قاجىلىققا بيزنەس كوزىمەن ەمەس، قۇلشىلىق تۇرعىسىنان قاراۋىمىز قاجەت ەكەنىن ءاربىر جينالىستا قاتاڭ ەسكەرتىپ وتىرامىز.

ءمۇفتياتتىڭ ءتول قاجىلىق كومپانياسىن اشتىق

قاجىلىق سالاسىنداعى قىزمەت ساپاسىن جوعارى دەڭگەيگە كوتەرۋ ماقساتىندا قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى جانىنان ارنايى «Tawaf travel» قاجىلىق كومپانياسىن اشتىق. تۇركيا، مالايزيا، يندونەزيا، ت.ب. مۇسىلمان مەملەكەتتەرىندەگى تاجىريبەگە نازار اۋدارساق، قاجىلارعا قىزمەت كورسەتۋ جۇمىسىمەن سول ەلدىڭ ءمۇفتياتى، ياعني مۇسىلماندار ءدىني باسقارمالارى اينالىسادى. ال بىزدە نەبارى 2500 قاجىعا 20-عا جۋىق كومپانيا قىزمەت كورسەتەدى. ولاردىڭ وتانداستىرىمىزعا قىزمەت كورسەتۋ دەڭگەيى دە ءارتۇرلى. ءبىرى ءبىزدىڭ تالابىمىزدى ورىنداسا، ءبىرى وزىنە جۇكتەلگەن مىندەتتەردى تولىق اتقارا الماي جاتادى. ءبىز ءمۇفتياتتىڭ تالابىن ورىنداي الماعان ونداي فيرمامەن كەلىسىم-شارتتى بۇزۋعا ءماجبۇر بولامىز. 

بيىل، اللا قالاسا قمدب-نىڭ «Tawaf travel» قاجىلىق كومپانياسىمەن 300 ادام قاجىلىق وتەيدى. بۇل كورسەتكىشتى جىل سايىن ارتتىرىپ وتىرۋ جوسپارىمىزدا بار. ماقساتىمىز – وزگە فيرمالارعا «Tawaf travel»ء-دىڭ قىزمەت ساپاسىن ۇلگى ەتۋ، سول ارقىلى قاجىلىقتىڭ ۇيىمداستىرۋ جۇمىستارىن جان-جاقتى جەتىلدىرۋ. 

قاجىلىقتىڭ سىيى...

حازىرەتى مۇحاممەد (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن) بىلاي دەيدى: «كۇمانسىز، اللا تاعالا سەندەرگە قاجىلىقتى پارىز ەتتى، قاجىلىقتى ورىنداڭىزدار جانە كىسى ءوز ۇيىنەن ۇلكەن نەمەسە كىشى قاجىلىق پارىزىن ورىنداۋ ءۇشىن ساپارعا شىقسا، اياعىن ادىمداپ جۇرگەن سايىن كۇنالارى دەنەسىنەن اعاشتان تۇسكەن جاپىراقتار سەكىلدى توگىلەدى. ال، ءمادينا قالاسىنا جەتىپ، مەنىمەن امانداسسا، ونىمەن پەرىشتەلەر دە قولىن الىپ امانداسادى...».

ال اللا ەلشىسىنىڭ تاعى ءبىر حادىسىندە: «قابىل بولعان قاجىلىقتىڭ سىيى – ءجاننات»، – دەلىنگەن.

اللا تاعالا كۇللى مۇسىلمان باۋىرلارىمىزدىڭ قاجىلىق پارىزىن تولىق ورىنداپ، وتانىنا امان-ەسەن ورالىپ، وتباسى، اعايىن-تۋىستارىمەن قاۋىشۋىن ءناسىپ ەتكەي! ءامين!  

ەرجان قاجى مالعاجى ۇلى،

قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني

باسقارماسىنىڭ ءتوراعاسى، باس ءمۇفتي