الماتى قالاسىندا ق ر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى بەكبولات تىلەۋحاننىڭ ءتوراعالىق ەتۋىمەن «نۇر وتان» پارتياسى جانىنداعى «ميراس» رەسپۋبليكالىق كەڭەسىنىڭ كوشپەلى وتىرىسى بولىپ ءوتتى. وندا كۇن تارتىبىنە شىعارىلعان «جاستاردىڭ جوعارى بىلىمگە قولجەتىمدىلىگى مەن ساپاسىن ارتتىرۋ» تاقىرىبى تالقىعا سالىندى.
الدىمەن اتالمىش كەڭەس مۇشەلەرى ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى، ق.ساتبايەۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق تەحنيكالىق زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتى، اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتى، قازاق مەملەكەتتىك قىزدار پەداگوگيكا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورلىق وقىتۋشىلار قۇرامى جانە ستۋدەنتتەرمەن كەزدەسىپ، جاتاقحانالاردىڭ جانە وندا تۇرىپ جاتقان ستۋدەنتتەردىڭ جاعدايىمەن تانىستى.
جاستارعا دەگەن مەملەكەت قامقورلىعىن ەلباسى ءوزىنىڭ 5 الەۋمەتتىك باستاماسىندا «جوعارى ءبىلىم الۋدىڭ قولجەتىمدىلىگى مەن ساپاسىن ارتتىرىپ، ستۋدەنت جاستاردىڭ جاتاقحاناداعى جاعدايىن جاقسارتۋ» تيەسىلى بولادى دەپ كورسەتتى. ءقازىر جىل سايىن بولىنەتىن 54 مىڭ گرانتقا قوسىمشا 2018-2019 وقۋ جىلىندا تاعى 20 مىڭ گرانت ءبولۋ قاراستىرىلدى. ونىڭ 11 مىڭى تەحنيكالىق ماماندىقتار بويىنشا باكالاۆرلىق ءبىلىم بەرۋگە، ياعني ءتورتىنشى ونەركاسىپتىك ريەۆوليۋسيا جاعدايىنداعى جاڭا ەكونوميكادا زور سۇرانىسقا يە بولاتىن سان مىڭ ماماندى دايارلاۋعا بولىنەدى. بۇل رەتتە ەلباسى 2022 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن ستۋدەنتتەرگە ارناپ كەمىندە 75 مىڭ ورىندى جاڭا جاتاقحانا سالۋدى تاپسىردى. «بۇل الداعى جىلداردا وسە تۇسەتىن سۇرانىستى ەسكەرگەننىڭ وزىندە جاتاقحانا تاپشىلىعىن ءبىرجولا شەشۋگە ءتيىس» دەگەن بولاتىن مەملەكەت باسشىسى.
اتالمىش جوعارى وقۋ ورىندارىن ارالاۋ كەزىندە بەلگىلى بولعان ءجايتتاردى اتاپ وتسەك، 2017-2018 وقۋ جىلىندا قازاق مەملەكەتتىك قىزدار پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىندە 5871 ستۋدەنت ءبىلىم الۋدا. اتالمىش ۋنيۆەرسيتەتتە 7 جاتاقحانا بار، وندا 3177 ستۋدەنت تۇرادى. سول سياقتى، ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە 17 143 ستۋدەنت ءبىلىم السا، ونىڭ ىشىندە گرانتتا وقيتىندار سانى – 13 775ء-تى قۇراپ وتىر. ۋنيۆەرسيتەتكە قاراستى 15 جاتاقحانادا 5730 ستۋدەنت تۇرىپ جاتىر. ق.ساتبايەۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىندە 9949 ستۋدەنت ءبىلىم السا، ونىڭ ىشىندە گرانتتا وقيتىندار سانى – 8545. وقۋ ورنىنا قاراستى 6 جاتاقحانادا 1998 ستۋدەنت تۇرىپ جاتىر. اباي اتىنداعى مەملەكەتتىك پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتتە 6821 ستۋدەنت ءبىلىم الۋدا. ونىڭ 3270 ستۋدەنتى گرانتپەن وقيدى. ۋنيۆەرسيتەتكە تيەسىلى 5 جاتاقحانادا 1887 ستۋدەنت تۇرادى.
ەلىمىزدىڭ جوو-دا ءبىلىم الىپ جاتقان 530 مىڭ ستۋدەنتتىڭ 204 مىڭى قالاعا سىرتتان كەلگەن ستۋدەنتتەر. قالاعا سىرتتان كەلەتىن ستۋدەنتتەردىڭ جاتاقحانامەن قامتىلۋىن كورسەتەتىن رەسمي ستاتيستيكالىق مالىمەتتەر تالداۋى بۇل جاعدايدىڭ قاناعاتتانارلىق دەڭگەيدە ەمەس ەكەنىن كورسەتتى. جاتاقحانالارعا جوعارى سۇرانىس الماتى قالاسىندا – 21 557 ادام، استانا قالاسىندا – 14 239 ادام جانە قاراعاندى وبلىسىندا – 8253 ادامدى قۇرادى. جالپى العاندا، رەسپۋبليكا بويىنشا ستۋدەنتتىك جاتاقحانالارعا سۇرانىس 77 500 كەرەۋەتتىك ورىن بولىپ وتىر.
رەسپۋبليكالىق «ميراس» كەڭەسىنىڭ ەكىنشى ءبولىمى «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ الماتى قالالىق فيليالىندا جالعاسىن تاپتى. كەڭەستە الماتى قالاسىنىڭ اكىمى، «نۇر وتان» پارتياسى قالالىق فيليالىنىڭ ءتوراعاسى باۋىرجان بايبەك كۇن تارتىبىندەگى جاتاقحانالاردىڭ سالىنۋى بويىنشا الداعى قويىپ وتىرعان جوسپارلارىمەن تانىستىردى.
سونىمەن بىرگە، «ميراس» كەڭەسىنىڭ مۇشەسى ق ر پارلامەنتى سەناتىنىڭ دەپۋتاتى دينار نوكەتايەۆا جانە ق ر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى ساۋىتبەك ءابدىراحمانوۆ ءسوز سويلەدى.
وتىرىستىڭ قورىتىندىسى بويىنشا، «ميراس» كەڭەسىنىڭ مۇشەلەرى كۇن تارتىبىندەگى ماسەلەلەردى تالقىلاي كەلە، ق ر ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنە ەلباسىنىڭ 5 الەۋمەتتىك باستاماسىنا سايكەس، گرانتتاردى ۇلەستىرۋدىڭ ەكونوميكالىق تۇرعىدا الەۋمەتتىك ادىلدىك ماسەلەسىن ەسكەرە وتىرىپ، جوو-دا قابىلداۋ ەرەجەلەرى جايلى، حالىقتى الاڭداتقان سۇراقتارعا بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىندا، الەۋمەتتىك جەلىلەردە اقپارات بەرۋدى كۇشەيتۋدى تاپسىردى. تاعى ءبىر تۋىندايتىن سۇراق – ماماندىقتار بويىنشا گرانتتاردى ۇلەستىرۋ. تالاپكەر ءوز مۇمكىندىگىن باعامداي المايدى، پروفيلدىك ءپان تاڭداۋعا جانە دايىندالۋعا ۇلگەرمەي جاتادى. «التىن بەلگى» الىپ، گرانتقا ىلىنبەي قالعان جاعدايلار كەزدەستى. بيىل وسى جۇيەگە زاڭدى تۇردە وزگەرتۋلەر ەنگىزىپ، وتكەن جىلعى بولعان ولقىلىقتاردىڭ الدىن الۋ كەرەكتىگى العا تارتىلدى. سونىمەن قاتار، استاناداعى جوو-لاردا ورىن جەتىسپەيدى. بارلىعى ەلورداعا بارعىسى كەلەدى. وسى ماسەلەنى قالاي شەشۋگە بولادى؟ كەڭەس مۇشەلەرى ءبىلىم سالاسىندا كەزدەسەتىن وسىنداي وزەكتى ماسەلەلەردىڭ شەشۋ جولدارىن قاراستىردى.
سونداي-اق، جاتاقحانالاردا ستۋدەنتتەرمەن كەزدەسۋ بارىسىندا قازاق مەملەكەتتىك قىزدار پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنە قاراستى بولمەلەردە اۋا جەتىسپەيدى، ءورت قاۋىپسىزدىگى مەن تەحنيكالىق قاۋىپسىزدىك مۇلدەم جوق دەپ ايتسا بولادى. بۇل ماسەلەلەر بويىنشا ۇسىنىستار ءتيىستى ورگاندارعا جىبەرىلىپ، ورىندالۋى باقىلاۋعا الىندى.
جيىن قورىتىندىسىندا «ميراس» كەڭەسى مەملەكەت باسشىسى ن.ءا.نازاربايەۆتىڭ «پرەزيدەنتتىڭ بەس الەۋمەتتىك باستاماسى» ۇندەۋىنە قولداۋ ءبىلدىردى. «بەس الەۋمەتتىك باستاما» اياسىنداعى ءاربىر باعىت ماڭىزدى ءارى قوعامنىڭ بەلگىلى ءبىر توپتارىنىڭ سۇرانىسىنا ساي ەكەندىگىن جەتكىزدى.
قالاي دەسەك تە، ۇندەۋدەگى «جوعارى ءبىلىم الۋدىڭ قولجەتىمدىلىگى مەن ساپاسىن ارتتىرۋ، ستۋدەنت جاستاردىڭ جاتاقحاناداعى جاعدايىن جاقسارتۋ» باعىتى جاس بۋىن ءۇشىن ۇلكەن مۇمكىندىكتەر الاڭى بولماق.
