سوناۋ 2009 جىلى جاھاندىق داعدارىس العاش باستالعان تۇستا وسىنداي كەرى قۇبىلىستىڭ اسەرىمەن كۇرەسەتىن ءتيىمدى تەتىك رەتىندە ەلىمىزدە ۇدەمەلى يندۋستريالىق-يننوۆاسيالىق دامۋدىڭ مەملەكەتتىك باعدارلاماسى قولعا الىنعانى ەستە. تىكەلەي ەلباسى نۇرسۇلتان نزاربايەۆتىڭ باستاماسىمەن جۇزەگە اسقان باعدارلامانىڭ العاشقى بەسجىلدىعىنىڭ ناتيجەلەرى كوڭىل قۋانتارلىق. باعدارلاما قولعا الىنعان العاشقى جىلدارى ەلباسى: «يندۋستريالاندىرۋ – بۇكىل قازاقستاندىقتاردىڭ ءىسى. ويتكەنى، بۇل كۇردەلى جاعدايدى باستان كەشىرىپ وتىرعان جاھاندىق دامۋ ۇدەرىسىندەگى ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىزدىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن، دامۋ مۇمكىندىگىن ايقىندايتىن ماڭىزدى شارا»، – دەگەن بولاتىن. شىندىعىندا، بەس جىلدىق بەلەس ىشىندە ءبىراز ناتيجە ايقىندالا باستادى.
مالىمەتتەرگە سۇيەنسەك، بەس جىل ىشىندە قازاقستاندا بۇرىن وندىرىلمەگەن تاۋارلار شىعارىلا باستادى، بۇعان دەيىن قازاقستاندا وندىرىلمەگەن، مۇلدەم جاڭا 400 ءونىم ءتۇرى يگەرىلدى. تاۋ-كەن ءوندىرۋ سالاسىنىڭ ىجو-دەگى ۇلەسى 16،5 پايىزعا ازايدى. قازاقستان تاۋەلسىزدىگىن العاننان بەرگى ۋاقىتتا ەكونوميكاعا سالىنعان بارلىق شەتەلدىك ينۆەستيسيانىڭ 70 پايىزىنا جۋىعىن وڭدەۋشى سەكتور وسى يندۋستريالاندىرۋدىڭ ءبىرىنشى بەسجىلدىعىندا يەلەندى. بۇدان بولەك، يندۋستريالاندىرۋدىڭ ناتيجەسىندە 770-تەن استام جاڭا كاسىپورىن ىسكە قوسىلىپ، مۇلدەم جاڭا دەڭگەيدەگى 75 مىڭ تۇراقتى جۇمىس ورنى قۇرىلدى. بۇگىندە ونەركاسىپتىك سەكتوردا جۇمىس ىستەيتىن قازاقستاندىقتاردىڭ جالپى سانى 1 ميلليوننان اسادى.
سونىمەن قاتار، ەلباسىنىڭ يندۋستريالاندىرۋ ساياساتى ارقاسىندا وڭدەۋشى ونەركاسىپتەگى ەڭبەك ونىمدىلىگى 60 پايىزعا ارتتى، ءاربىر جۇمىسشى جىل سايىن ورتاشا العاندا باعاسى 20 مىڭ دوللاردان ارتىق ءونىم شىعارا باستادى. بۇرىنعى كەڭەستەر وداعىنان قالعان زاۋىتتار قيراندىعا اينالىپ، قاڭىراپ بوس قالعان جوق، كەرىسىنشە زامان اعىمىنا ساي جاڭعىرىپ، جاڭا ونىمدەر شىعارا باستادى. الەمنىڭ ءىرى يندۋستريالىق الپاۋىتتارى قازاقستانعا قادام باستى. نارىققا «Airbus»، «General Electric»، «Alstom»، «Eurocopter»، «Toyota»، «Ssang Yong»، «LG» سەكىلدى الەمگە تانىمال كومپانيالار ەندى. ولار بىرلەسكەن قازاقستاندىق ءونىمنىڭ نارىققا جول اشۋىنا ءوز سەپتىكتەرىن تيگىزىپ تە كەلەدى.
وسى بەس جىلدىقتا وتاندىق قۇرىلىس ماتەريالدارىن شىعارۋ ءىسى دە قارقىن الدى. ەستە بولسا، ونى وتكەن جىلىدڭ سوڭىندا يندۋستريالدىرۋ كۇنىنە ارنالعان جالپىۇلتتىق تەلەكوپىر بارىسىندا قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ تا باسا ايتقان بولاتىن. «يندۋستريالاندىرۋدىڭ بەسجىلدىعىندا وتاندىق قۇرىلىس ماتەريالدارى 2 ەسەگە ارتتى. ءقازىر ءبىز قۇرىلىس ماتەريالدارىنىڭ 80 پايىزىن ءوزىمىز شىعارىپ كەلەمىز. ال ءبىز وسى جۇمىستى قولعا العاندا ول كورسەتكىش بار-جوعى 15 پايىز عانا ەدى. سەمەنت ءوندىرىسى ەكى ەسەگە ارتىپ، 4 ملن. تونناعا جەتتى. ءبىز وسىنداي ءوندىرىس بولعاننان كەيىن عانا «نۇرلى جول» جاڭا باعدارلاماسىن ايقىندادىق. ايتپەسە، وندا ايتىلعانداردى نەمەن سالاتىن ەدىك؟» – دەگەن ەدى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ. مۇنان بولەك، يندۋستريالاندىرۋدىڭ العاشقى بەسجىلدىعىندا ۇنەمدەۋ ماسەلەسى دە جولعا قويىلا باستادى. ماسەلەن، ەكونوميكانىڭ ەنەرگيا قامتىمدىلىعى وسى جىلدار ىشىندە 19 پايىزعا جۋىق تومەندەگەن. بۇل عانا ەمەس، يندۋستريالاندىرۋ اياسىندا ينفراقۇرىلىم بازاسى كەڭەيىپ، 4 مىڭ شاقىرىمنان استام اۆتوجولدار، 1700 شاقىرىم تەمىرجولدار سالىندى. ەكونوميكانىڭ ماشينا جاساۋ، مۇناي وڭدەۋ، ەلەكتر ەنەرگەتيكاسى سەكىلدى جاڭا ءىرى سالالارى پايدا بولدى. قازاقستانعا الەمنىڭ ءىرى يندۋستريالىق الپاۋىتتارى – Airbus، General Electric، Alstom، Eurocopter، Toyota، Ssang Yong، LG جانە باسقالارى كەلدى. قازاقستاننىڭ تيتانى ءقازىردىڭ وزىندە ەۋروپالىق Airbus اۆياقۇراستىرۋشى كونسەرنى سۇرانىسىنىڭ 15 پايىزىن وتەۋى – ايتارلىقتاي كورسەتكىش. يندۋستريالاندىرۋدىڭ العاشقى بەسجىلدىعىندا ماشينا جاساۋ سالاسىندا تەمىرجول ۆاگوندارىن شىعارۋ 10 ەسەگە، ديزەلدىك لوكوموتيۆتەر 2،5 ەسەگە ارتقان. وسى بەس جىل ىشىندە وتاندىق اۆتووندىرىستە جەڭىل اۆتوكولىك شىعارۋ 12 ەسەگە، تراكتورلار 6 ەسەگە كوبەيگەن. ال مۇناي قوندىرعىلارىن شىعارۋ بۇعان دەيىنگى كورسەتكىشتەن 3 ەسەگە وسكەن. اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسى دا جوسپارلى تۇردە دامىپ كەلەدى. ماسەلەن، اگروقۇرىلىمدا 2010 جىلمەن سالىستىرعاندا ءىرى قارا مال باسىنىڭ سانى 50 پايىزعا ارتقان. ال ونەركاسىپ جىلىجايلارىنىڭ الاڭى وسى جىلدار ىشىندە 3 ەسەگە وسكەن.
تۇتاستاي العاندا وسىنداي باستى كورسەتكىشتەر يندۋستريالاندىرۋدىڭ ءبىرىنشى بەسجىلدىعىندا ورىن الدى. ەندى وسى باعىتتاعى شارالار ودان ءارى ورنىقتى بول تۇسسە، وندا قانداي بولسا دا داعدارىستى لايىقتى ەڭسەرۋگە قازاقستاننىڭ كۇش-جىگەرى تولىق جەتەتىن بولادى.
