مۇحامەدجان تازابەك دەسە، ەكى قۇلاعىمىز ەلەڭ ەتە قالاتىنى راس. سەبەبى، سول ءبىر داۋرەن ايتىس ونەرىنىڭ قىزىپ تۇرعان شاعى ەدى، شىركىن! مىنا بايانداۋىما قاراپ كوپتى كورگەن مەنى كونەكوز قاريا دەپ قالماڭىز. وتىزعا جاسىمىز جەتپەسە دە، ايتىستى كورىپ وسكەن بالامىز. «ايتىس باستالدى» دەپ اكەمىز بەن انامىز شاقىرعاندا جانىمىز قالماي جەتىپ كەلەتىنبىز. تەك ايتىس پەن «سپرۋت» باستالعاندا عانا ءتورت كوزىمىز تۇگەل بوپ، تەلەديدار الدىندا تىرپ ەتپەي وتىراتىنبىز. مەنىڭ دە ايتىسكەر قىز اتانعىم كەلدى. قيالىمدا الماتىدا ايتىستىڭ بەل ورتاسىندا جۇرەتىنمىن. پەرىشتەلەر «ءاۋمين» دەدى مە، اتى اڭىزعا اينالعان ءاسيا بەركەنوۆا مەن ءالفيا ورمانشينالاردىڭ ءبىر كەزدەرىى ماعان كوزى ءتۇستى. «دومبىرا تارتا المايمىن» دەگەندى سىلتاۋ ەتىپ، ءوز-وزىمدى جەتىلدىرۋدەن باس تارتتىم. سودان بەرى ايتىس مەن ءۇشىن كەلمەسكە كەتكەن بالالىق شاقتىڭ اسسوسياسياسى، اۋەنى بار بولعانىمەن، ءسوزى جازىلماعان ەلەگيا-جىر. كىم ايتتى، ەلەگيا مىندەتتى تۇردە قاسىرەتكە تولى بولۋى قاجەت دەپ؟! ەلەگيا – ەڭ ءبىرىنشى كەزەكتە جۇرەكتى سىزداتقان ساعىنىش سەزىمى. "مۇحامەدجان تازابەكتىڭ «ايتىستار» كىتابىنىڭ تۇساۋكەسەرى بولادى" دەگەندە الامان ايتىستى ساعىنىپ، ۋاقىتتىڭ ماشيناسىنا وتىرىپ، وتكەن-كەتكەنگە ءبىر ساپار شەگىپ قايتقىسى كەلگەندەردىڭ قاراسى كوپ بولدى. ءتىپتى ءبىرازى ەكى ساعات بويى تىكەسىنەن تىك تۇردى. نەگىزى، تۇساۋكەسەر دەمەي-اق، «توي» دەپ ايدى اسپانعا شىعارعىم كەپ تۇر. مۇنىم اسىرا سىلتەۋشىلىك بولماس.
مۇحتار نيازوۆ اسابالىق مىندەت اتقارعان توي ۋاقىتىندا باستالدى. مۇحامەدجان تازابەكتىڭ ايتىستاعى عۇمىرىنان سىر شەرتكەن ۆيدەو ناعىز love story بولدى. ەموسيا مەن شىنايىلىققا تولى كادرلەر ەشكىمدى بەي-جاي قالدىرماعانى انىق. ءسوزدىڭ كەزەگىن مۇحتار اقىن اكىم باۋىرجان بايبەكتىڭ قۇتتىقتاۋىن جەتكىزۋگە كەلگەن ارمان قىرىقبايعا ۇسىندى. الماتىنىڭ باس اقىنى – مۇحامەدجان تازابەك دەي وتىرا، ءبىر قۇشاق گۇلدى ايتىسكەردىڭ اناسى كۇلبيبى اشىمبەكقىزىنا سىيلاعان قىرىقبايەۆ اماناتقا قيانات جاساماق تۇگىلى، قاناتسىزعا قانات ءبىتىردى. ەلباسىنىڭ «ۇلى دالانىڭ جەتى قىرىن» ابايسىزدا «سەگىز» دەگەن ارمان مىرزاعا العىستان باسقا ايتارىمىز جوق. قۇدايدىڭ كوزى تۋرا بوپ، اۋزىنا سالدى ارماننىڭ دەيمىز. (كەزىندە «نۇر وتاننىڭ» ايتىسقا جاساعان جاقسىلىعىن جۇرت ۇمىتقان ەمەس. ۇلتتىق ونەرىمىز ايتىسقا دەگەن اپپاق كوڭىل باياعىداي ەكەنىنە ءشۇبا جوق. كۇندەلىكتى كۇيبەڭ تىرلىكتەن ازىپ-توزعان، قالتاداعى تيىنىن ساناپ ءجۇرىپ، بىرەۋدىڭ ءۇيىن باسپانا ەتكەن قايمانا قازاق تويعا بارسا شاشىلادى، ال ايتىسقا بارسا، ىشتەگى قىجىلى باسىلار ەدى دەپ ويلايمىز. تويدى رەفورمالاۋعا قارسىلىق تانىتپايمىز، دەسەك تە ايتىستى دا ەرەكشە مەملەكەتتىك نازارعا الۋدى تالاپ ەتۋدى ءجون سانايمىز. سەگىزىنشى قىر سوندىقتان دا سەنساسيا ەمەس، قىرىقبايەۆتى مۇقاتۋ، مازاق ەتۋ دە ەمەس-رەد.).
سارىارقانىڭ تورىنەن ءجۇرسىن ەرمان دا كەلىپتى. جۇرت الدىندا مۇحامەدجان شاكىرتىنىڭ العىسىنا بولەنىپ، كوك شاپانىن كيگەن ول بىلاي دەدى: «ەشبىر اقىن ءدال مۇحامەدجانداي ايتىسقا دايىندالعان ەمەس. ەستۋىمشە، ونىڭ وي قالتاسىندا 3000 ولەڭ جولدارى ساقتالىپ جاتاتىن. قانداي سۇراققا كىمگە قالاي دەس بەرەرىن الدىن-الا باعامداپ جۇرەتىن. كوزگە تىكە قاراي المايتىن بالا مۇحامەدجان بۇگىندە ەل اعاسى اتانعان ازامات. ول ايتىسقا قايتا ورالسا، بوركىمىزدى اسپانعا اتار ەدىك. وسىندا (زالدا-رەد.) وتىرعان بالعىنبەكتەر دە قالىس قالماسىن. سەندەردى ەشكىم ايتىستان شەتتەتكەن ەمەس. استانادا 16-17 جەلتوقسان كۇندەرى «التىن دومبىرا» ءۇشىن تارتىس بولماق. سوندا سەنى ءادىلقازىلاردىڭ قاتارىنان كورگىمىز كەلەدى، مۇحامەدجان! كەزىندە ايتىستان قول ۇزبەگەندە، «التىن دومبىرالاردىڭ» ءبىرىن قالدىرماي، كوللەكسيا جاساپ، جيناپ الار ەدىڭ. وسىنى ەسكەرە وتىرىپ، التىن دومبىرانىڭ كوشىرمە ءمۇسىنىن ساعان سىيلايمىن». مۇحامەدجاننىڭ «التىن دومبىرا» العانىن شاكىرتىنەن بۇرىن ۇستازى شىن قالاعان بولۋى كەرەك. ايتەۋىر ءجۇرسىن ەرمان ايتارىن ايتىپ، بەرەتىنىن بەرىپ، ءبىر جەڭىلدەپ قالعانداي جادىراپ سالا بەردى. بارشا ايتىسكەردىڭ باسى قوسىلعانىن 7-8 جىلدان بەرى كورمەگەن ول باقىتتان بال-بۇل جاينادى-اۋ. ءوز شاكىرتىن قاناتتىعا قاقتىرماي، تۇمسىقتىعا شوقتىرماي تورەلىككە سۇيرەگەنى ازاماتتىق ءھام باتىلدىق بولدى. جاتتاندى سوزدەر مەن قاتىپ قالعان تارتىپپەن وتكىزىلەتىن شارالاردان شارشاعانىمىز سونداي، اينا كوڭىلىمىز تازارىپ قالدى.
"اتامۇرا" كورپوراسياسىنىڭ پرەزيدەنتى راقىمعالي قۇل-مۇحاممەد تە اتالى ءسوزدىڭ ادەبىن بۇزبادى. «ايتىستاردى» تەگىن باسىپ شىعارعان باسپاگەردىڭ كىتاپتى بۇگە-شىگەسىنە دەيىن دەن بەرىپ، وقىپ شىققانى ءار ايتقان سوزىنەن انىق بايقالدى. وسىندايدا «ۋادە – قۇداي ءسوزى» دەگەندى ۇمىتپايتىن ۇلت جاناشىرلارىنا قالاي ريزا بولساق تا جاراسىمدى.
مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ تازابەك جىرلارىنان شاشۋ شاشۋى تويدىڭ ءسانىن كەلتىردى. اراسىندا ءمۇدىرىپ، ۇمىتىپ، قايتادان ەسكە ءتۇسىرىپ ايتقان بالالاردىڭ قوبالجۋىنا قاراپ، تاقىمىمىزدى قىستىق. ايتىسقا قىزىعۋشىلىق تانىتىپ جۇرگەن وسكەلەڭ ۇرپاققا قاراپ، سۇيسىندىك. بالالاردىڭ قاتارىندا مۇحامەدجان تازابەكتىڭ ءىنىسى دە بار ەكەن. ءابدىنۇر تازابەك اعاسىنىڭ ايتىستاعى جىرلارىن تۇگەل جاتقا بىلەتىن بولىپ شىقتى. «ءابدىنۇردى ايتىستان كورسەڭىزدەر، تاڭ قالماڭىزدار» دەگەندى ەستىپ، ىشتەي ريزا بولىپ، ساتتىلىك تىلەدىك.
كەزەك ەپوتاجدى اقىن مارالتاي رايىمبەكۇلىنا كەلىپ جەتتى. ۇزەڭگىلەسىنىڭ تويىندا سىي-سىياپات بەرىپ جاتىپ، سىي-سياپات الاتىن مارالتاي اقىن دارا جالعىز. «مەنىڭ دە سەنىڭكىندەي كىتابىم بار» دەپ ءوز تۋىندىسىن قولعا ۇستاتقان ەپوتاجدى اقىننىڭ ارناۋ ولەڭىن تىڭداي وتىرىپ، كوڭىلىمىز سەمىردى.
كىلەڭ ايتىسكەر جينالعان توي ايتىسسىز قالاي وتپەك!؟ رۇستەم قايىرتاي ۇلى مەن قانات مىرزاحاننىڭ ءسوز قاعىسىنا كۋا بولدىق. مۇحامەدجانداي اعاسىنا جىردان يىعىنا شاپان جاپقان رۇستەم قايىرتايۇلىنا قانات ات مىنگىزدى. ءسوز جۇزىندە. ازىل-كۇلكى ارالاس ايتىستى تىڭداي وتىرىپ، ايتىسقا بارماعالى قاي زامان دەگەن وي تۇڭعيىققا جەتەلەپ كەتتى. اۋىر ويدان ارىلتقان مۇحامەدجان تازابەكتىڭ مىنا ءبىر سوزدەرى بولدى: «بۇل كىتاپتى يا ماقتانۋ، يا پايدا تابۋ ماقساتىندا جارىققا شىعارعان جوقپىز. ماقسات – ءوزىمىز ولسەك تە، ءسوزىمىزدىڭ وشپەي، تاس بولىپ قاشالىپ، تاريح قويناۋىندا قالۋى ەدى. بۇل كىتاپ – ءبىر ۋادەنىڭ جەمىسى. ەكى-اق اپتادا دايىن بولدى. بارشا ايتىسكەردىڭ، ءىنىسى بار، اعاسى بار دەگەندەي، باسىن قوسىپ، تۇساۋكەسەر ۇيىمداستىرۋ يدەياسى ويدا-جوقتا پايدا بولدى. ونداعى ويىم – قۋانىشىممەن ءبولىسۋ بولاتىن. «قۋانىشىڭمەن بولىسسەڭ، كوبەيە تۇسەدى» دەيدى. سىزدەردىڭ باتالارىڭىزدى العىم كەلدى.
جالپى، بۇگىن ءبىر زالدا رينات زايىتوۆ، جانداربەك بۇلعاق، بالعىنبەك يماش، تالانت ارعىنعاليلاردىڭ ءبىر زالدان تابىلۋى كورەرمەننىڭ كوزىن قۋانتتى. سونىسىمەن دە كەش ەرەكشە اتموسفەراعا يە بولدى. سەگىز جىلداي دۇلدۇلدەردىڭ باسى قوسىلماعانىن ەسەپكە الساق، بۇل ءوز الدىنا ءبىر تاريحي وقيعا.
ەلدىڭ باتاسىن العان «ايتىستاردىڭ» باس كەيىپكەرىمەن بەتپە-بەت تىلدەسۋ مۇمكىندىگى تۋمادى، وكىنىشكە قاراي. وتىز مينۋت بويى توسساق تا، اقىندى قاۋمالاعان جاستاردىڭ قاراسى ازايمادى. ءارقايسىسىنىڭ قولىندا ءبىر-بىر قىزىل كىتاپ. سەلفيلەتىپ جاتىر، سويلەپ جاتىر، ماز-مەيرام بولىپ جاتىر...
مۇحتار نيازوۆتىڭ جارقىن ءداۋىردىڭ «تۇساۋى كەسىلگەن كىتاپ كوپ، شاۋىپ كەتكەنى شامالى» دەگەن سوزدەردىڭ قيسىندى كەلتىرۋى مەن ءۇشىن ادەمى كەشتىڭ قورىتىندى نۇكتەسى بولدى. «ايتىستاردىڭ» العاشقى قادامىنان اق، شاۋىپ كەتەتىن شاپشاڭ بولاتىنىنا كۇمان جوق.
310 بەتتىك «ايتىستار» تۋرالى 31 دەرەك
- «اتامۇرا» باسپاسىنان شىققان
- 0 تەڭگە جۇمسالعان كىتاپ
- «كىتابىڭدى شىعارىپ بەرەم» دەپ مۇحتار قۇل-مۇحاممەد وسىدان 20 جىل بۇرىن ساحنادا ۋادە ەتكەن
- تيراجى -1000 دانا
- 32 ايتىستىڭ جيناعى
- باعاسى -3000 تەڭگە
- «مەلومان» ساۋدا نۇكتەلەرىندە ساتىلادى
- مۇقاباسىندا "جامبىلدىڭ جاستىق شاعى" كينوسىنداعى سۋرەت قويىلعان
- ءالعىسوزىن مىرزاتاي جولداسبەكوۆ جازعان
- بۇل «ايتىستار» كىتابىنىڭ ەكىنشى رەت جارىققا شىعۋى
- بىرنەشە جىل بۇرىن ازداعان تيراجبەن شىققان ءبىرىنشى داناسى قولدان -قولعا تاراپ كەتكەن
- كىتاپتى ءۇش ادام قۇراستىرعان
- كىتاپتىڭ ەكى رەداكتورى – ايتىسكەر اقىن: شورابەك ايداروۆ، سىرىم اۋەزوۆ
- كىتاپ 3 رەت رەداكسيالانعان
- ساحناداعى ايتىستارمەن قوسا كىتاپتا م.تازابەكتىڭ جازبا ايتىستار دا قامتىلعان
- ايتىستىڭ كەيبىر شۋماقتارى ەل اراسىندا كىتاپتان بۇرىن اۋديو بولىپ تارالىپ كەتكەن
- ۆيدەولار ۇلتتىق ارنانىڭ وبلىستاعى فيليالدارى، «حابار» تەلەارناسى مۇراعاتتارىنان جانە جەكە مۇراعاتتاردان الىندى
- قارسىلاستارىنىڭ ىشىندە ايتىستىڭ ءۇش بۋىنىنىڭ وكىلدەرى بار
- 1989 جىلدان باستاپ 2018 جىلدار ارالىعىنداعى اقىنداردىڭ ەسىمىن كىتاپتان كەزدەستىرەمىز
- ەڭ ءبىرىنشى داناسى اناسى كۇلبيبى اشىمبەكقىزىنا سىيلاندى
- كىتاپتى ەڭ ءبىرىنشى بولىپ باسىنان اياعىنا دەيىن وقىپ، پىكىرىن بىلدىرگەن – «اتامۇرانىڭ» پرەزيدەنتى راقىم قۇل-مۇحاممەد
- كىتاپ مۇقاباسىنىڭ قىزىل ءتۇسىن ۇسىنعان - راقىم قۇل-مۇحاممەد
- قازاق اقىندارىن قاجىلىققا باستاپ بارعان تاريحي فوتو كىتاپ ىشىنە قوسىلعان
- كىتاپقا بۇرىن ەش جەردە جاريالانعان سىرىم اۋەزحانمەن ايتىسى قوسىلعان
- تۇساۋكەسەرى 2 ساعاتقا سوزىلدى
- 3 ادام تۇساۋىن كەسكەن
- تۇساۋكەسەرىنە شامامەن 350 ادام كەلىپ قاتىسقان
- كەشتىڭ تىزگىنى ايتىسكەر اقىن مۇحتار نيازوۆتا بولدى
- تۇساۋكەسەردى باستان-اياق فوتوعا تۇسىرگەن – فوتوگراف ادىلەت راحمەتوللا
- 8 جىلدان كەيىن بەلگىلى ايتىسكەر اقىنداردىڭ باسىن قوسقان سالتاناتتى كەش
- ساتۋعا اپارعان كىتاپتىڭ تۇگەلدەي ءبارى ەكى ساعاتتا ءوتىپ كەتكەن
«ايتىستار» تۇساۋكەسەرىنەن 31 فوتو
فوتوگراف ادىلەت راحمەتوللا
