مەملەكەت باسشىسىنىڭ كەزەكتى «ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى» اتتى ماقالاسى سول باعدارلامانىڭ تولىقتىرىلعان نۇسقاسى، جالعاسى ءىسپەتتى. ۇزاق مەرزىمگە جوسپارلانعان اتالعان جوبا اياسىندا ەل ىشىندە كوپتەگەن شارالار ءوتىپ جاتىر. مۇنداعى ماقسات – حالىقتىڭ ساناسىن جاڭعىرتىپ، وركەنيەتتى قوعامعا بەت بۇرۋ. ماقالادا ايتىلعان ءاربىر باستاما بويىنشا الماتىدا دا قولعا الىنىپ جاتقان جۇمىستار، جوبالار از ەمەس. سونىڭ ىشىندە مەگاپوليستىڭ اجارىن ايشىقتايتىن، تاريحىنان سىر شەرتەتىن ءبىرقاتار جوبالاردى قالا اكىمىنىڭ ورىنباسارى ارمان قىرىقباي الماتىداعى بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى ۇيىندە وتكەن القالى باسقوسۋدا تانىستىردى. قالا اكىمى باۋىرجان بايبەكتىڭ قاتىسۋىمەن وتكەن جيىنعا شاھاردىڭ زيالى قاۋىم وكىلدەرى كەلدى. جالپى، «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى اياسىندا الماتىدا قۇنى 97،7 ملرد. تەڭگە بولاتىن 265 جوبا ماقۇلدانىپ، جۇزەگە اسىرىلماقشى.
جيىننىڭ ءالعىسوزىن العان قالا اكىمى باۋىرجان بايبەك:
– اتادان قالعان مىنا جەردى، ءتىل مەن ءداستۇردى ساقتاپ قالۋ ءوز الدىنا، قازىرگى ۇرپاق قازاقستاندى الەمدەگى ەڭ دامىعان ەلدەردىڭ قاتارىنا قوسۋى ءتيىس. «رۋحاني جاڭعىرۋ» بولسا وسى مىندەتتى جۇزەگە اسىرۋعا سەپ بولاتىن باستى قۇرالعا اينالدى، – دەدى.
سونىمەن قاتار، شاھار باسشىسى ءتۋريزمنىڭ دامۋىنا كوپ كوڭىل ءبولۋ كەرەكتىگىن ايتىپ، تۋريزم ەلدەگى بارلىق ايماقتاردىڭ ەكونوميكاسىنا اسەر ەتەتىنىن تىلگە تيەك ەتتى.
ايتا كەتۋ كەرەك، ەلباسىنىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى باعدارلامالىق ماقالاسىنداعى «قازاقستاننىڭ كيەلى جەرلەرىنىڭ گەوگرافياسى» جوباسى اياسىنداعى «قازاقستاننىڭ جالپىۇلتتىق قاسيەتتى ورىندارى» رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار كيەلى جەرلەرىنىڭ تىزىمىنە الماتى قالاسىنان التى نىسان ۇسىنىلىپ، بەكىتىلدى. ونىڭ ىشىندە رايىمبەك باتىر كەسەنەسى، «بورالداي ساق قورعاندارى» قورىمى، قاسيەتتى ۆوزنەسەنسك سوبورى، ا.بايتۇرسىنوۆتىڭ مۋزەي-ۇيى، رەسپۋبليكا الاڭى («تاۋەلسىزدىك» مونۋمەنتى، «تاۋەلسىزدىك تاڭى» ەسكەرتكىشى) جانە ۇكىمەت ءۇيىنىڭ عيماراتى بار. بۇل رەتتە «بورالداي ساق قورعاندارى» قورىمى ايشىقتى جوبانىڭ ءبىرى. بورالداي ساق قورعاندارى الماتى قالاسىنىڭ سولتۇستىك باتىس ايماعىندا، ۇلكەن الماتى وزەنىنىڭ سول جاق جاعالاۋىندا ورنالاسقان. الداعى ۋاقىتتا وسى جەردەن دۇنيەجۇزىلىك ساق مادەنيەتىنىڭ ورتالىعى دەگەن اسپان استىنداعى مۇراجاي اشىلماق.
بۇدان وزگە، رايىمبەك بابا كەسەنەسى قايتا جوندەۋدەن ءوتىپ، سول اۋماقتا قازاقتىڭ باتىرلىق، اۋليەلىك داستۇرىنەن سىر شەرتەتىن مۇراجاي سالىنباق. اتالعان جەردە مەشىت اشۋ، الىس-جاقىن جەردەن كەلەتىن ادامدارعا ارنايى تۇنەۋ ورتالىعىن سالۋ جوسپاردا بار. مەشىتتىڭ اۋماعى 591 شارشى مەتر بولماق. بۇل – بىردەن-بىر ەكسپوزيسيالىق-تانىمدىق جوبانىڭ ءبىرى. بۇگىندە رايىمبەك بابا كەسەنەسىنە زيارات ەتۋگە شامامەن 300 مىڭنان استام ادام كەلەدى ەكەن. الداعى ۋاقىتتا كەسەنەگە كەلەتىن ادامنىڭ سانىن 500 مىڭعا جەتكىزۋ جوسپارلانىپ وتىر. سونىمەن قاتار، مەگاپوليستەگى «قازاقفيلم» اۋماعىندا زاماناۋي ەتنولەند كەشەنى سالىنادى.
ەستەرىڭىزدە بولسا، بۇرىنىراقتا الماتىداعى روزىباكييەۆ–شتراۋس كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىنداعى اۋماقتان ساق قورعاندارى تابىلعان بولاتىن. بۇل جەر سول كەزدەگى «كازكوممەرسبانكتىڭ» (ءقازىر «حالىق بانكى» – اۆت.) يەلىگىندە ەدى. بۇگىندە اتالعان بانكتىڭ باسشىلىعى 1 گەكتارعا جەتەتىن جەردى قالاعا سىيلاپتى. الداعى ۋاقىتتا روزىباكييەۆ كوشەسىنىڭ بويىنان ساق مادەنيەتىنەن سىر شەرتەتىن مۇراجاي اشۋ جوسپارلانىپ وتىر.
بۇدان وزگە، الماتىدا «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى جانە قالا جاستارىن قولداۋدىڭ جول كارتاسى اياسىندا بۇرىنعى ترامۆاي دەپوسىنىڭ ورنىندا جاستاردىڭ لوفت-ورتالىعى اشىلعان بولاتىن. بۇگىندە بۇل جەر قالاداعى جاستاردان قۇرالعان 25 ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمداردىڭ باسىن بىرىكتىرىپ وتىر. سونىمەن قاتار، جيىلعان قاۋىمعا قايتا جوندەۋدەن وتكەن ورتالىق مادەنيەت جانە دەمالىس ساياباعىنىڭ جاڭا كەلبەتى كورسەتىلدى. ورتالىق ساياباق اۋماعىندا جارىق باعانالارى ورناتىلىپ، جاياۋ جۇرگىنشىلەر جولى جاسالىپ، كوگالداندىرىلدى. بۇرىن كولىك تۇراعى بولعان جەردە سپورت الاڭدارى، ستريت-ۆوركاۋت، باسكەتبول جانە فۋتبول الاڭدارى، روللەردروم مەن سكەيتودروم پايدا بولعان. ەسكەرەتىن ءجايت، بۇعان دەيىن اتالعان دەمالىس ساياباعىندا قازاقتىڭ مادەنيەتىنەن، داستۇرىنەن سىر شەرتەتىن بىردە-بىر نىسان بولماعان ەكەن. قايتا جوندەۋ جۇمىستارى تولىعىمەن اياقتالعان سوڭ ساياباققا ەكى جادىگەر قويىلماق. ونىڭ بىرەۋى ساياباققا كىرەبەرىس جەرگە ورناتىلادى. ول – الماتى قالاسىنىڭ مىڭجىلدىعىن دالەلدەيتىن كۇمىس تەڭگەنىڭ ەسكەرتكىشى. سونىمەن قاتار، قازاق حالقىنىڭ ۇلتتىق كۇنتىزبەسىنىڭ ەسكەرتكىشى جاسالىپ جاتىر. كۇنتىزبەدەگى جازۋلار رۋنا جانە لاتىن قارپىمەن جازىلادى. بۇل ەسكەرتكىش تە ساياباققا قويىلادى.
