قوڭىراۋ شالىندى... كوتەرسەم بەيتانىس داۋىس. «  «قامشى» پورتالى ما ەكەن؟»،- دەپ سۇرادى مەنەن. «ءيا»،- دەدىم. سولاي باستالدى بۇل وقيعا. وقيعا بولعاندا قالاي؟ اڭگىمە سوڭىندا الماتىنىڭ ماڭىنداعى اقشي دەيتىن اۋىلعا قاراي جولعا شىعاتىن بولدىق.

          ءالقيسسا. الگى قوڭىراۋ شالعاندار «31» تەلەارنانىڭ قىزمەتكەرلەرى ەكەن. قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىق ۇلى تويىنا تارتۋ ەتىپ تەلەحيكايا تۇسىرگەلى جاتىرمىز دەيدى. قوناق بولىپ، ءتۇسىرىلىم بارىسىمەن تانىسىپ كەتۋىمىزدى سۇرادى.

            تاڭمەن تالاسا ويانىپ، تۇپ-تۋرا سوندا قاراي تارتتىق. كۇن جاۋىندى، ازداعان ىزعار دا بار. كوڭىل-كۇي جاعىن ءوزىڭىز باعامداي بەرىڭىز. ءبىراق ساپار سوڭىندا قانداي كەرەمەت اسەردە قايتقانىمىزدا عوي اڭگىمە.

            سونىمەن... وتاندىق ەلەكتروندى ب ا ق وكىلدەرى، ياعني ارىپتەستەرىمىزبەن -بارلىعىمىز ءبىر شاعىن «گازەل» اۆتوكولىگىنە وتىردىق. ۇزىن سانى جيىرماعا تاياۋمىز. ورىمدەي بولسا دا، وتتى تىلشىلەر. حيكايا ىزدەپ بارا جاتىرمىز.

            شامامەن ءبىر جارىم ساعات  ءجۇرىپ جەتتىك. جول بويى تانىسۋ، تابىسۋلار بولعان سوڭ با، ۋاقىت زۋ ەتە قالدى.

            مىنە تاماشا. ءتۇسىرىلىم الاڭى.تۇپ-تۋرا XV عاسىردان ءبىراق شىقتىق. ءا، دەگەندە سولاي كورىندى. كۇننىڭ ىزعارى ەستەن شىعىپ كەتكەن. ارتىستەردى كوردىك، پروديۋسەر، سەناريست، رەجيسسەر مىرزالار تۇگەل وسىندا. «كامەرا»، «ستوپ»، «دۋبل» دەگەن داۋىستار. دەگەنىمىزدىڭ ايعاعى رەتىندە سۋرەتتەگىلەرگە دە مۇقيات قاراي وتىرىڭىزدار.

            ءتۇسىرىلىپ جاتقان ءفيلمنىڭ  اتاۋى -«اداسقاندار». ءاۋ باسىندا كوزىمىزگە جولىنان اداسقان، جاڭىلعان بىرەۋلەر ەلەستەگەن-دى. تەرەڭىنەن تارتۋعا ءۇيرمىز عوي. ءبىراق تەلەحيكايا تۇپ-تۋرا ماعىناسىندا اداسقاندار تۋرالى ەكەن. بۇل تۋرالى بىزگە «31» ارنانىڭ اتقارۋشى پروديۋسەرى اسەل تويانوۆا بايان ەتىپ بەردى.

            حيكايا 20 سەريادان تۇرادى. ءبىرىنشى ءھام ەكىنشى بولىمدەرى بىر-بىرىمەن بايلانىستى. قالعانى ءوز الدىنا جەكە حيكايالاردان تۇرادى. باستى رولدە ايدانا دەگەن قىز بەن ونىڭ پروديۋسەرى الىشەر. ولار ەتنوفەستيۆالعا بارا جاتقان جەرىندە ەكسپەريمەنت ورتالىعىنا ءتۇسىپ ون بەسىنشى عاسىردان ءبىراق شىعادى. كىسىلىگى تاسىپ، تالعامى كوك تىرەگەن ايدانا ون بەسىنشى عاسىردا قالاي ءومىر سۇرەدى. پروديۋسەر الىشەر پايداگويلىگىن ورتا عاسىردا اسىرا الادى ما؟ بۇل سۇراقتاردى ءبىلۋ ءۇشىن «31» ارنادان تەلەحيكايانى كورۋىڭىز شارت.

            تەلەجوبانىڭ ءتۇسىرىلىم ساپاسىن ارتتىرۋ ءۇشىن ماسكەۋدەن ارنايى شوتا گاميسونيا دەگەن رەجيسەر شاقىرتىلعان ەكەن.

            گاميسونيا مىرزامەن دە تىلدەسىپ ۇلگەردىك. ول ارتىستەر مەن ءتۇسىرىلىم توبىنا دەگەن ريزاشىلىعى مول ەكەنىن جەتكىزدى. سونىمەن قاتار، رەجيسسەر قازاق كينو سالاسىنىڭ ەداۋىر ارتتا قالعانىن جەتكىزدى. الايدا، ول قورلىق ەمەس، تەك كوپ جۇمىس جاساۋ كەرەك دەگەن ءسوز دەيدى رەجيسسەر.

            ساپار بارىسىندا ءارتىس التىناي جولدىبايەۆا (ءانشى ايدانانىڭ رولىندە) جانە ونىڭ پروديۋسەرى ءالي مارات پەن (الىشەر رولىندە) دە تىلدەستىك. ايتقانداي التىناي جولدىبايەۆا ەسترادانىڭ جارىق جۇلدىزى كامشات جولدىبايەۆانىڭ تۋعان ءسىڭىلىسى بولىپ شىقتى.

            ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ دەگەنىنە سەنەتىن بولساق، تەلەحيكايانىڭ ەڭ قيىن بولىگى ءارتىس تاڭداۋ بولعان ەكەن. سول قيىن باسەكەدەن قيسىنىن تاۋىپ ۇزدىگى بولعان التىناي ءوز ونەرىن بىزگە كورسەتىپ بەردى.

            وسىمەن ءبىزدىڭ ساپار اياقتالاتىنداي بولىپ كورىندى. ون بەسىنشى عاسىرعا قايتا كەلگەن اداسقانداردىڭ قاتارىندا ءبىز دە ءجۇرمىز.   

            P.S. ءبىر قىزىعى تۇپ-تۋرا ءبىز قايتاتىن كەزدە «گازەل» جوق بولىپ كەتتى. جاپان دالا. جاڭا عاسىردىڭ تىلشىلەرى ون بەسىنشى عاسىردا قالدىق. سىركىرەپ جاۋىن جاۋىپ تۇر. قولشاتىر استىندامىز. الىستان بىزگە ورتا عاسىر قاراپ تۇر. قوناققا مىقتى ەلمىز عوي. كوزدەرىنەن قيماستىق بايقالادى. تاماشا سەزىم. تەرەڭ ويعا كىرە بەرگەندە، «كولىك كەلدى» دەگەن داۋىس ەلەڭ ەتكىزدى...

            ايان مەيراش