ءۋاليحانوۆ اتىنداعى ينستيتۋتتى ميرزويان اتىنا وزگەرتۋ كەرەك

/uploads/thumbnail/20170708151324911_small.jpg

1939620_595400633878518_196476294_nبەلگىلى ۇلت جاناشىرلارى مۇحتار تايجان، ايدوس جۇقان ۇلى، قاسىم امانجول ۇلى  الماتى قالاسى، تىلدەردى دامىتۋ، مۇرعاتتار جانە قۇجاتتاما باسقارماسىنا الماتى قالاسىنداعى ميرزويان كوشەسىنىڭ اتىن وزگەرتۋ تۋرالى  حات جازعان ەكەن. وعان باسقارمادان قانداي جاۋاپ كەلگەنىن قاراڭىز:

 «ليەۆون يسايەۆيچ ميرزويان حح عاسىردىڭ 30 جىلدارىندا قازاقستاندا باسشىلىق قىزمەتتە  بولدى. سول  جىلدارداعى  ونىڭ  ساياسي قىزمەتى ءارتۇرلى باعالانۋدا. ءبىر جاعىنان ل.ي.ميرزويان قازاقستانداعى  اشارشىلىق زارداپتارىن  جەڭۋگە ۇلكەن ەڭبەك سىڭىرگەنىن جوققا شىعارۋعا بولمايدى.  سونىمەن  قاتار،  ونىڭ 1937-1938 جىلدارداعى قۋعىن-سۇرگىنگە كەلەڭسىز ءرولى جايلى مۇراعات  دەرەكتەرى  اشىلۋدا. سىزدەردىڭ جولداعان  قۇجاتتارىڭىزدىڭ كوشىرمەسى سونىڭ ءبىر  ايعاعى. دەگەنمەن سول  قۇجاتتار قانداي جاعدايدا  جازىلعانىن ءالى ەشكىم بىلمەيدى. ال، ل.ي.ميرزويان اتىنداعى  كوشەنى وزگەرتۋ ماسەلەسىندە، بىرىنشىدەن، اسىقپاعان ءجون. ەكىنشىدەن،  زاڭناماعا سايكەس ول  بويىنشا  ونوماستيكالىق  كوميسسيا شەشىم قابىلداۋى كەرەك» دەپ ش.ءۋاليحانوۆ اتىنداعى تاريح جانە ەتنولوگيا ينستيتۋتىنىڭ ءۋاجىن العا تارتىپتى. ارى قاراي  "قالا  تۇرعىندارىنىڭ  ۋاقتىلى الەۋمەتتىك كومەك  الۋىنا جانە جەدەل جاردەم شاقىرۋىنا جاعداي جاساۋ  ماقساتىندا الماتى قالاسىنىڭ ونوماستيكا كوميسسياسىنىڭ وتىرىسىندا ءبىرىنشى  كەزەكتە اتاۋى  جوق  جانە  اتاۋى قايتالاناتىن كوشەلەرگە اتىن بەرۋ ماسەلەسى  قارالادى. وبلىس اۋماعىنان ەلدى مەكەندەردىڭ قوسىلۋىنا بايلانىستى وسىنداي كوشەلەر كوبەيىپ كەلەدى. وسىعان  وراي، جوعارىداعى ماسەلە  شەشىمىن  تاپقاننان كەيىن تاريحي تۇرعىدا ەسكىرگەن كوشەلەردىڭ اتاۋىن وزگەرتۋ كەزەڭ-كەزەڭىمەن جۇزەگە  اسىرىلاتىن بولادى" دەپ دانىشپاندىق شەشىم قابىلداعان ەكەن باسقارما باسشىلىعى.

ال، مۇندا اتالعان ميرزويان كىم ەدى؟ ۋاليحانوۆ ينستيتۋتى نە ايتىپ وتىر؟ زەر  سالايىق: ليەۆون يسايەۆيچ ميرزويان، 1933-1938 جىلدار ارالىعىندا قازاق­ستان ورتالىق پارتيا كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى بولعان. ول ساياسي قۋعىنداۋمەن  قاتار، جوسپارلى جۇزەگە اسىرىلعان اتۋ-اسۋ شارالارىن اتقارعان ميرزويان ەدى. قازاقستاندا باسشىلىقتا بولعان جىلدارىندا 1760 قازاقتى مەرت قىلعان.  ياعني 5 جىلدان استام ۋاقىتتا كۇن سايىن ءبىر قازاقتى قۇرباندىققا شالىپ وتىرعان دەۋگە كەلەدى.

باسقانى قويشى، دارداي اتى بار ءۋاليحانوۆ اتىنداعى ينستيتۋت نە ايتىپ وتىر؟ "ل.ي.ميرزويان اتىنداعى  كوشەنى وزگەرتۋ ماسەلەسىندە، بىرىنشىدەن، اسىقپاعان ءجون. ەكىنشىدەن،  زاڭناماعا سايكەس ول  بويىنشا  ونوماستيكالىق  كوميسسيا شەشىم قابىلداۋى كەرەك" دەپتى عالىمدار. ەندەشە، وزدەرى ايتقانداي "قازاقستانداعى  اشارشىلىق زارداپتارىن  جەڭۋگە ۇلكەن ەڭبەك سىڭىرگەن" ميرزويان مىرزانىڭ اتىن الماتى قالاسىنىڭ كوشەسىنە ەمەس ينستيتۋتتارىنىڭ اتىنا قويعانى ءجون. ويتكەنى ءۋاليحانوۆ اتىن كوتەرە المايتىنى جوعارىداعى ەمەۋرىندەرىنەن-اق كورىنىپ تۇر.

قاتىستى ماقالالار