Naryq bireýler úshin aıaýshylyq pen adamdyqtan ada, bireýdi bireý qanap jep jatqan jabaıy álem bolsa, istiń kózin tapqan endi bireýler úshin zor tabys pen tańdaý erkin beretin, barshaǵa barynsha múmkindikter usynatyn aýqymdy júıe sanalady. Alǵashqy ustanym kóbine saýsaǵynyń ushyn qımyldatýǵa moıny jar bermeıtin jatyp isherlerge tán bolsa, keıingi anyqtamany sharýanyń kózin tapqan isker jandarǵa telýge bolatyn shyǵar.
Kún saıyn san myńdaǵan ózgerister oryn alyp jatqan búgingi qoǵam ómirine qarap, naryqtan, onyń zańdylyqtan eshkim tysqary qala almaıtynyn kórýge bolady. Dúnıe tolqynynda árkim shama-sharqynsha áreket etýde. Naryq bergen múmkindikterdi qur jiberip almaýdy mindet sanaıtyndar sharýasyn dóńgeletip áketýde. Kásip ashyp, óz jaǵdaıyn jasap qana qoımaı, qanshama adamdy jumyspen qamtyp otyrǵan iskerler qaýymdastyǵy qaıda bolmasyn syı-qurmetke ıe bolýda.
Búginde bıznestiń qazaqqa jat álem emestigin tanytyp júrgender jeterlik. Qazaqstanda da, shet elderde de. Sondaı isker azamattyń biri – Rasýl Sádýuly. Qytaıdyń Shyńjań uıǵyr avtonomıaly aýdanynda kásibin dóńgeletip otyrǵan ol búginde qytaı qazaqtary arasynda ǵana emes, tutastaı Shyńjań óńirine tanymal kásipker. Rasýl Sádýuly kásibin qarapaıym toıǵa shaqyrý bıletterin ázirleýden bastaǵanyn aıtady. Bir araǵanda qarapaıym sharýa kóringenmen munyń artynda úlken ulttyq múdde bolǵanyn jasyrmaıdy.
«Qansha toıshyl halyqpyz desek te, sol toı qyzmetterin ózimiz atqarmaımyz. Jaı ǵana shaqyrý bıletterin Qytaı qazaqtary uıǵyr azamattardyń baspahanalarynda jasatyp keldi. Qansha jerden sapaly qaǵaz, ádemi boıaý qoldansa da bir ult bir ulttyń rýhanı mádenıetin dálme-dál ustanady dep aıta almaımyz. Ondaı shaqyrý bıletterinde qazaqqa tán emes oıý-órnekter, qazaqy tanymǵa jat bezendirýler qoldanylyp, ulttyq naqyshtarymyz burmalanyp keldi. Osyny kórgende «Nege qazaqtar toıyna shaqyr uıǵyrdyń «baǵaǵyn» alýy kerek? Nege ózimizdiń shaqyrý bıletimiz joq?» degen oı keldi. Sóıtip júrgende kásipti de bastap kettik», - deıdi Rasýl Sádýuly.
Búginde Rasýl Sádýuly ashqan «Shattyq» saýda seriktestiginde 30-ǵa tarta adam turaqty jumys isteıdi. Seriktestik jumysyn qazaq toılaryna shaqyrý bıletterin basyp shyǵarýmen bastaǵanymen, búginde toı qyzmetiniń barlyq salalarynda jemesti eńbek etip jatyr.
«Qytaıdyń Úrimji aımaǵynan basqa da óńirlerine, Qazaqstan, Ózbekstan, Qyrǵyzstan, arysy Túrkıa sıaqty elderden tapsyrystar túsedi. Osy kúnge deıin Qazaqstanda saýdalanyp kelgen daıyn úlgidegi shaqyrý bıletteriniń 70 paıyzdary bizdiń ónimder edi», - deıdi kásipker Rasýl Sádýuly.
Bıznesten bólek Rasýl Sádýulynyń qoǵamdyq jumystarǵa belsene aralasyp júrgeni jáne bar. 2012 jyly ol Úrimjide óńirlik «Shattyq» kásipkerler selbestigin quryp, jumysyn endi bastaǵan kásipkerlerge jol siltep, bıznestiń ortaq máselelerin birlese sheshýdiń joldaryn qarastyrýda. Qazaqstan men Qytaı arasyndaǵy saýda-ekonomıkalyq baılanystar, dostyq qarym-qatynastardyń eki eldiń de isker azamattary úshin mol múmkindik beretinine senimdi. Jaqynda Qazaqstan kásipkerler qaýymdastyǵy Almatyda ótkizgen basqosýǵa arnaıy shaqyrylǵan kásipker bul baǵytta da qyrýar jumysty júzege asyrýǵa bolatynyna senimdi.
«Qytaı eliniń «Bir jol – bir beldeý» strategıalyq jospary bar. Bul jospar boıynsha Ortalyq Azıa elderimen áriptestik baılanys ornatý kózdelgen. Búginde Qytaı eli ekologıalyq taza ónimge, onyń ishinde azyq-túlik pen turmystyq taýarlarǵa degen zor suranysqa ıe el. Mine, osy rette qazaqstandyq kásipkerlermen baılanys ornata otyryp, eki jaqqa da tıimdi nátıjege qol jetkizýimiz qajet. Jalpy, bızneste, saýda-sattyqta shekara joq. Tarıhtan biletin «Uly Jibek joly» sondaı san alýan órkenıetter men qanshama memleketterdi baılanystyrǵan úlken kópir. Sony jandandyrýdyń yńǵaıy kelip otyr. Oǵan eki memleket te múddeli. Ádette, qazaq eliniń kásipkerleri Qytaıdyń naryǵy úlken ekenin, suranystyń zor ekenin bilgenmen, ondaǵy naryqtyń ishki zańdylyqtaryn, negizgi talaptaryn bile bermeıdi. İri jobalardy aldyn-ala zerttep almaı kirisip ketip, shyǵynǵa batyp qalý qaýpi de joq emes. Sol úshin iskerlik qaýymdastyqtar arasynda osyndaı baılanys ornaýy, turaqty bas qosýlar bolyp turýy qajet», - deıdi ol.
Álem elderin qyspaqqa alyp otyrǵan daǵdarysqa qatysty da kásipkerdiń ózindik ustanymy joq emes. Tek shıkizat pen tabıǵı baılyqqa ıek artyp otyrýdyń uzaqqa aparmaıtynyn únemi aıtyp júretin kórinedi.
«Adam bar jerde ólmeıtin bir sala bar. Ol – qyzmet kórsetý salasy. Qansha daǵdarys bolsa da bul sala belgili-bir qıyndyqtarǵa tap bolýy múmkin, biraq, múldem joıylyp ketpeıdi. Qazaqstandaǵy isker baýyrlar kásip asharda osyny eskerse eken», - deıdi bıznes áleminde baǵyn synap júrgen qandasymyz.
Pikir qaldyrý