QUDA TABAQ

/uploads/thumbnail/20170709184515022_small.jpg

Quda tabaq – qazaqtar qudasyn qudaıdaı syılaıdy. Bar qurmet-syıyn kórsetedi, asty-ústine túsedi. Bar jan tanimen kútedi. Qudaǵa arnalǵan tabaqtyń ár jiligin aýystyrmaıdy, muqıat qadaǵalaıdy, etke bez-sezderdi jibermeıdi, ornymen, tártibimen, dámdi etip tartady. Óıtpese, quda ókpeleıdi, renjıdi, quda ókpelese is buzylady, jaqsylyq bolmaıdy, eki jastyń mahabbaty baıansyz bolady, as dámdi, ómir mándi  bolmaıdy dep qorqady. Quda kelisimen-aq úı ıeleri qurdaı jorǵalaıdy, quldaı ıiledi, nur kóńilden ııdi. Qudaǵa soıylǵan mal qoı bolsa, tabaqqa basyn, jambasyn, kári jiligin, ortan jiligin, jaýyrynyn, súbe qabyrǵasyn, arqasyn, beldemesin, qarnyn, toq ishegin, quıryq-baýyryn tartady. Ókpe-júregin bermeıdi. Ókpe berse, quda ókpeshil bolyp ketedi dep nanady.

          Al, jylqy bolsa, shekesin, jal-jaıa, qazy-qarta, omyrtqa, ortan jilik, arqa, qabyrǵalaryn asady. Sıyr bolsa, jaıa, omyrtqa, arqa, ortan jilik, qaryn qımaı, beldemesin asady, iri qara maldyń kári jiligin, asyq jiligin qudaǵa syılamaıdy, tartpaıdy. Muny qazaq kádesinde «quda tabaq» dep ataıdy.

         Qazaq qudany da qulqynymen emes, qurdaı joraǵalaǵan qurmetti qımylymen rıza etedi. Aspa-tók dán men sánge, jyly sózimen mánge keltiredi. Ystyq yqylasty mámile jasaıdy.

 

Bolat Bopaıuly Jota Qajy

Qatysty Maqalalar