Densaýlyq saqtaý salasynyń basym baǵyttarynyń biri – ana men bala densaýlyǵyn qorǵaý. Demografıa dimkás bolmaýy úshin ana men bala densaýlyǵynda kinárat tabylmaýy shart.
Osy oraıda oblystaǵy 24 medısınalyq uıymda otbasyn josparlaý kabıneti jumys jasaıdy. Munda urpaq órbitý jasyndaǵy 169256 qyz-kelinshektiń 75%-y tirkelgen. Bul kabınette qyz-kelinshekter júktilikti josparlaý, túrli tuqym qýalaıtyn aýrýlar, týa paıda bolǵan aqaýlar, juqpaly jáne ózge de dertter boıynsha keńes ala alady. Sondaı-aq ana men sábı saýlyǵy úshin qaýipti jáne jıi kezdesetin ekinshi másele - qanazdyq derti. Bul jaǵdaı júktilik kezindegi jas analarda jıi oryn alady. Iaǵnı, anemıa - qan quramyndaǵy erıtrosıtterde gemoglabın mólsheriniń kemip ketýi. Bul dert durys tamaqtanbaýdan, túrli kúızelisten jáne ımýnıtettiń tómendeýinen paıda bolady. Qany az adamnyń tábeti buzylady. Bor, aqbalshyq sekildi nárselerge ańsary aýady. Bul zattar asqazanǵa aýyr tıip, aǵzadaǵy zat almasý prosesine keri áser etedi. Sóıtip, túrli dertterdiń paıda bolýyna ákep soqtyrady. Sol sebepti atalǵan belgiler paıda bolǵan jaǵdaıda mindetti túrde em alǵan jón. Eger urpaq órbitýge qabiletti qyz-kelinshekter I, II satydaǵy temir tapshylyǵy anemıasynyń verıfıkasıalanǵan dıagnozymen esepte turatyn bolsa, temir súlfaty preparattary, askorbın qyshqyly, folı qyshqyly, sıroptar, eritindiler tegin beriledi. Júkti kelinshekter úshin qunarly tamaqtyń mańyzdy ekenin oblystyq salaýatty ómir salty ortalyǵynyń mamany Móldir Qurmasheva bylaısha túsindirgen edi.
-Júkti áıelderge arnalǵan dárýmender men mıneraldardy qabyldaýmen qatar, salaýatty, teńgerimdi tamaqtanýdyń mańyzy zor. Bul aǵzany júktiliktiń jaqsy ótýi úshin qajet nárli zattektermen qamtamasyz etýge kómektesedi. «Eki adam úshin tamaqtaný» degen sóz tarelkeńizdegi tamaqty eki ese kóp jeńiz degen emes, uzaǵyraq shaınap, sińimdi taǵammen tamaqtanyńyz degendi bildiredi. Júkti áıeldiń organızmindegi temir náresteniń qanynyń qalyptasýy úshin mańyzdy. Maısyz et, dárýmender qosylǵan botqalar men shpınat – júkti kelinshekter úshin temirdiń qaınar kózi. Muzdatylǵan shpınat qymbat emes jáne ony daıyndaý joly da ońaı. Sondaı-aq sút ónimderi ananyń da balanyń da densaýlyǵyna paıdaly. Iaǵnı súttiń quramyndaǵy kálsı náreste súıeginiń damýy men qalyptasýyn retteıdi. Sonymen qosa, júktilikti josparlaǵan jandar jumyrtqa, jańǵaq ónimderin, jemis-jıdekterdi júıeli tutyný kerek,- deıdi Móldir Taıyrqyzy.
Gúlim AQAP,
Batys Qazaqstan oblysy
