Bılkıs Baharı – Kazakh-TV halyqaralyq telearnasynyń shtatynda jumys isteıtin jalǵyz sheteldik. Ol Malaızıadan Astanaǵa otbasyn quryp, jumys isteý úshin kelgen. Astananyń jańa turǵyny Today.kz tilshisimen áńgimelesti.

– Bılkıs, Qazaqstanǵa qalaı tap boldyńyz?

– Men malaızıalyqpyn, Kýala-Lýmpýrde dúnıege keldim. Qazaqstanǵa turmysqa shyqqandyqtan qonys aýdardym. Meniń kúıeýim – qazaq, biz Malaızıada bir ýnıversıtette oqyǵan kezde tanystyq. Toǵyz jyl boıy birgemiz, qalamen tanystyq, sondyqtan qaıda baryp turaıyn dep jatqanymdy aldyn ala bildim. Astanaǵa kóshý týraly sheshimdi 2016 jyly qabyldadym, 2017 jyldyń naýryz aıynda astanalyq turǵynǵa aınalyp shyǵa keldim. Kóshý degen ońaı emes, bul jaı ǵana saıahat emes, sondyqtan uzaq oılandym. 

– Osyǵan deıin joldasyńyzben birge eki elde turdyńyzdar ma?

– Joq, biz 2016 jyldyń qyrkúıek aıynda úılendik. Toıymyz Almatyda boldy, sosyn birden Kýala-Lýmpýrǵa qaıtyp keldim, óıtkeni jumysym sol jaqta boldy. Malaızıada eski gazetterdiń birinde qarjy jýrnalısi bolyp jeti jyl jumys istedim. Astanaǵa kóshken soń da sol jaqqa jazyp turdym, EXPO jaıly jazdym. Qarasha aıynda Kazakh-TV-ge jumysqa turdym. 

– Bolashaq joldasyńyzben tanyspaı turyp Qazaqstan týraly bilýshi me edińiz?

– Iá, biletinmin, "Boratqa" qatysty stereotıpter emes edi. Tańǵalatyn shyǵarsyz, "Borat" fılmin áli kórgen joqpyn. Mekteptiń joǵarǵy synybynda oqyp júrgende Qazaqstan týraly bildim. Otbasyma Bakýge kóshýge usynys keldi, ol jaqta meniń ákem jumys isteıtin kompanıanyń keńsesi ornalasqan. Sonda men "Ázirbaıjan degen qandaı el? Ol qaıda ózi?" dep suradym (kúlip). Óz bólmeme baryp, kartany ashyp Ázirbaıjandy tapqanym, qasynan Qazaqstandy, Qyrǵyzstandy, Ózbekstandy kórgenim áli kúnge deıin esimde. Bul elder týraly osylaı bildim. Bolashaq jarymdy kezdestirgende, ol eń birinshi: "Sen Qazaqstan jaıly bilesiń be?" dep surady. Men "Álbette, bul Reseı men Qytaı jáne Mońǵolıanyń ortasynda" dep jaýap bergenimde, ol qatty tańǵaldy. 

– Jubaıyńyzdyń otbasy sizdi qalaı qarsy aldy, mádenıetterinde aıyrmashylyqtar bar ma?

– Men onyń januıasymen Qazaqstanǵa alǵash ret 2014 jyly kelgenimde tanystym. Men ózimdi sheteldik sıaqty sezingen joqpyn, óıtkeni onyń ata-anasy solaı qarsy aldy. Men 2015 jyly Qazaqstanǵa taǵy kelgenimde, ol meni týysqandarymen tanystyryp, maǵan syrǵa saldy. Bul óte qyzyqty jaıt edi, bul otbasynyń múshesi bolǵanymdy qýana qabyldadym, óıtkeni, meni óte jyly qarsy aldy. 

– Astanada tap bolǵan eń úlken qıyndyǵyńyz qandaı?

– Ótken jyly kóship kelgenimde jańa ómirge beıimdele almaı qınaldym. Malaızıadaǵy ómirim bul jaqtaǵy ómirimnen ózgeshe boldy. Astanada kúıeýimmen birge tura bastaǵan soń, únemi oǵan qamqor bolyp, úıdi jınap, tamaq jasaýym kerek. Ata-anammen birge turǵanda bundaı turmystyq máselelerge basymdy qatyrmaıtynmyn. Birinshi aılarda aýa raıyna úırený kerek boldy, biraq men salqyn aýa raıyna daıynmyn, óıtkeni Eýropanyń qysyn kórgem. Astanada eń qıyny sýyq aýa raıy emes, jel. Jáne dostarym joq bolǵandyqtan qatty qınalamyn, dostarymnyń bári Kýala-Lýmpýrda qaldy, keıbiri Almatyda turady. Astanada kúıeýimniń dostarynyń áıelderimen aralasyp turamyz, biraq jaqyn qurbylarym ázirge joq. 

– Qazaqstan men Malaızıa jýrnalısıkasynda aıyrmashylyq bar ma?

– Qazaqstandyq jýrnalısıka jaıynda tolyq bilmeımin, ótken jyldyq tájirıbeme súıenip aıtar bolsam, Malaızıadaǵy jýrnalısıka kóp jaǵdaıda erkindeý, tipti delıkattyq máselelerde de erkindeý. Mysaly, ol jaqta áldebir kompanıanyń basshysyna tike suraq qoıa alatynmyn. Myna jaqta únemi PR-departament nemese baspasóz qyzmeti arqyly shyǵý kerek, buıryqqa saı jumys isteý qajet, jaı ǵana suhbat alý úshin búrokrattyq tártip saqtalady. 

– Qazir Kazakh-TV-de nemen aınalysasyz?

– Men aǵylshyn tilindegi baǵdarlamalardyń prodúserimin. Bizde qazaq, orys, aǵylshyn, qyrǵyz tilinde baǵdarlamalar shyǵady, jaqynda ózbek tilinde de jaryq kóredi. Men aǵylshyn tilindegi kontentpen aınalysamyn, kún saıyn gramatıkalyq mátinderdi, dıktorlardyń sózderin tekseremin. Tolyq mindetim – baǵdarlamalardy joǵary deńgeıde shyǵarý, óıtkeni biz tek Qazaqstanǵa ǵana emes, basqa da elderge habar taratamyz. 

– Otbasynda qandaı tilde sóılesesizder?

– Otbasym óte qyzyq, ákem – malaı ultynan, anam – Bırmadan. Sondyqtan úıde aǵylshyn, malaı, bırman tilderinde sóılesemiz. Qazir azdap oryssha sóıleımin, qazaq tilinde birneshe sóz bilemin. Jaqynda orys jáne qazaq tilderin erkin meńgerem dep úmittenemin. 

– Bolashaq balalaryńyzdyń qandaı mádenıetpen sýsyndaǵanyn qalaısyz? Olar qandaı tilde sóılesedi?

– Mádenıetke keler bolsaq, biz osy jerde turatyndyqtan, olardyń qazaq mádenıetine jaqyn bolǵanyn qalar edim. Aǵylshyn tilinde sóılesetin bolar, óıtkeni biz úıde kúıeýimiz ekeýimiz aǵylshynsha sóılesemiz. Olar sondaı-aq qazaq, orys tilderin jáne basqa da tilderdi bilse jaqsy bolar edi. 

– Óz bolashaǵyńyzdy qaıdan kóresiz?

– Qazir bolashaǵym Astanada. Osy jaqta mansap qýyp, ómir súrgim keledi. Birneshe jyldan keıin Langkavıden vılla satyp alarmyn (kúlip). Jaqyn bolashaqta osynda, Astanada turatyn bolamyn. 

Bılkıs Baharı jaıly tolyq bilsek: 

– Ómirdegi eń mańyzdy nárse?

– Otbasy. 

– Eń basty armanyńyz?

– Ushqysh bolý (kúlip). 

– Ómirińizdegi eń baqytty kúnińiz?

– Turmysqa shyqqan kúnim. 

– Áıeldiń basty qasıeti?

– Onyń tulǵalyǵy. 

– Er adamnyń basty qasıeti?

– Onyń súıkimdiligi. 

– Qazaqstandyqtardy úsh sózben qalaı sıpattar edińiz?

– Sálemderi túzý, jyly shyraıly, elgezek. 

– Eger álemde bir nárseni ózgerte alatyn bolsańyz, neni ózgerter edińiz?

– Plasıktiń kózin qurtar edim.

– Ekinshi ómirińiz bolsa, qaıda turar edińiz?

– Men basqa ómirdi qalamas edim, óıtkeni, osynda baqyttymyn. Biraq oılanyp kórsek, Nú-Iorkta turar edim... Joq, toqtańyz... Men jazǵy mektepke oqýǵa túsip, ushqysh bolar edim!

– Eń tamasha tańyńyz?

– Kofe. 10 mınýt kofe ishsem boldy, ómir súrýge daıynmyn. 

– Siz úshin álemdegi eń minsiz oryn?

– Astana.