Astana ekonomıkalyq forýmy alańynda Eýrazıalyq ekonomıkalyq odaq pen oǵan múshe memleketter jáne Irannyń arasynda erkin saýda aımaǵyn qurýǵa ákeletin ýaqytsha kelisimge qol qoıylǵanyn habarlaǵanbyz.
Kelissózderdiń qorytyndysy boıynsha taraptar taýarlyq qamtý boıynsha mynadaı ýaǵdalastyqqa qol jetkizdi: Iran 246 taýar boıynsha 6 mánge (onyń ishinde 74 a/sh, 172 ónerkásiptik), EAEO - 175 taýar boıynsha 6 mánge tarıfti azaıtty (onyń ishinde 53 a/sh, 122 ónerkásiptik).
Kelisim aıasynda Iran Qazaqstannyń eksporttyq múddedegi negizgi taýarlary boıynsha kedendik ákelim bajyn azaıtady jáne bekitedi (102 jeli 6 mánde, onyń ishinde 47 a/sh, 55 ónerkásiptik), onyń ishinde:
sıyr eti (26% -dan 10%-ǵa azaıtyldy),
qoı eti (5%-ǵa bekitildi),
sary maı (5-55%-dan 4-40%-ǵa deıin azaıtyldy),
noqat, jasymyq (5%-ǵa bekitildi),
burshaq (55%-dan 25%-ǵa azaıtyldy),
arpa, júgeri, soıa burshaǵy (5-10%-ǵa bekitildi),
kúrish (26%-dan 15%-ǵa azaıtyldy),
ósimdik maılary (20%-dan 10%-ǵa azaıtyldy),
makarondar (55%-dan 20%-ǵa azaıtyldy),
kondıterlik ónimder (55%-dan 20%-ǵa azaıtyldy),
bolat prokaty (20%-dan 10-15%-ǵa azaıtyldy),
relster (5%-dan 4%-ǵa azaıtyldy),
akýmýlátorlar (32-55%-dan 10%-ǵa azaıtyldy).
Óz kezeginde Iran úshin EAEO-ǵa qatyssyz: piste, qurma, injir, meıiz, asshaıan, baqsha daqyly, apelsın, lımon, laıma, kondıterlik ónimder, shyryndardyń keıbir túri, qurylys boıaýlary men lak, ydys, jýý quraldary, kilem, plasmassa buıymdary sekildi taýarlarǵa kedendik baj azaıtylatyn bolady (aǵymdyq BKT orta eseppen 0-10% mólsherinde).
Irannyń eksporttyq múddedegi negizgi taýarlaryna (alma, qyzanaq, qıar) EAEO óndiris joq kezdegi (qarashadan naýryzǵa deıin) maýsymdyq túsirýlerdi ǵana usynyp otyr. Sonymen qatar Irannan jetkiziletin kartop, qyzanaq pastasy men kókónisterge qatysty aǵymdyq tarıfter GSP deńgeıinde bekitilgen (7,5 - 9% mólsherinde).
Sonymen birge Irannyń eksporttyq suranystaǵy taýarlarynyń kópshiligi preferensıalyq taýarlar tizbesine enedi, bul olardy damýshy elder jáne az damyǵan elderden, onyń ishinde Irannan ákelý kezinde QJT mólsherlemesi kóleminiń 25%-ǵa tómendeýin bildiredi. Tutas alǵanda, suranys jelisiniń kópshiliginde BKT mólsherlemesiniń deńgeıi tómen nemese nóldik bolyp tabylady.
Pikir qaldyrý