Jenevada Eýropalyq ıadrolyq zertteý uıymynyń semınarynda profesor fızık Alessandro Strýmıa «fızıkany oılap tapqan er adamdar» dep málimdegen jáne fızıkaǵa ǵalym áıelderdi shaqyrmaıdy dep meńzegen, dep jazady Qamshy.kz aqparat agenttigi BBC-ge silteme jasap.     

Pızan ýnıversıtetiniń profesory ǵylymı ortadaǵy genderlik máselelerdi qozǵady. Ol ǵalym er adamdar genderlik dıskrımınasıaǵa jıi ushyraıtynyn jáne bul saıasatqa baılanysty bolyp jatqan jaǵdaı ekenin aıtqan.

Profesor jas áıel fızıkterden turatyn aýdıtorıanyń aldynda sóılegen. Ǵalym zertteý nátıjesinde fızıkadaǵy áıelderge qatysty genderlik shekteý bolmaǵany dáleldengenin aıtty. Strýmıa ǵylymdaǵy shekteý saıası kúrestiń bir bóligi ekenin qosyp ótti.  

Eýropalyq ıadrolyq zertteý uıymy ǵalymnyń prezentasıasyn saıttan alyp tastady. Uıym qorlaý, jeke basqa tıisý sekildi ádep normalarynyń buzylýyna sáıkes Strýmıamen zertteýdiń basynda-aq áriptestikti buzdy.

Strýmıa atalǵan uıymmen onlaın-kitaphanada jarıalanǵan zertteýlerimen jıi bólisetin. Onyń semınardaǵy aıtqandaryn kóbi, onyń ishinde uıym da qorlaý faktileri bar dep esepteıdi. Al ǵalym tek naqty dáıekterdi ǵana keltirgenin aıtady.

Strýmıa er adamdar men áıelder ǵylymǵa alǵash aıaq basqanda bir satyda turatynyn, biraq er adamdar áıelderdi basyp ozatynyn da aıtqan.

Ǵalym «er adamdar zatpen jumys istegendi jaqsy kóredi, al áıelder adamdarmen» degen edi.

Zertteýshi er adamdardy shekteýge qatysty Strýmıa Oksford ýnıversıtetinde áıelderge yńǵaıly bolý úshin emtıhan ýaqytyn uzartatynyn mysal qyldy. Italıada da áıelderge fızıka-tehnıka men tehnologıa salasynda ýnıversıtette arzan nemese tegin oqýdy usynatynyn aıtady. Ǵalym jumysqa áıelderdi alǵysy kelgendikten jumysqa tura almaǵandyǵyn qosyp ótti.  

Londondaǵy Imperıalyq kolejdiń fızıgi Djessıka Veıd ǵalymnyń sózi semınarǵa kelgenderdiń kóbiniń kóńiline tıgenin aıtady.

«Semınarda jas áıelder men er adamdar boldy. Olar tájirıbe almasyp, áıelderdi qoldaý men olardy shekteýdi qalaı qolǵa alýǵa bolatyny týraly oılarymen bólisti. Sol ýaqytta bir er adam munyń barlyǵy bos sóz ekenin aıtady. Ǵylymdaǵy teńdik úshin kóp is tyndyrǵan eýropalyq ıadrolyq zertteý uıymy qalaısha ony shaqyrǵanyn túsinbeımin», - deıdi ol.

Eýropalyq ıadrolyq zertteý uıymnyń tarıhynda uıymdy alǵash ret áıel basqaryp otyr. Uıym uıymdastyrýshylardyń Strýmıanyń ne týraly aıtatynyn bilmegenin jetkizdi.

«Uıym kóptegen ultty biriktiredi. Munda barlyǵynyń múmkindigi birdeı. Adamnyń túsi, dini men jynysyna qarap bólmeıdi» delingen túsiniktemede.

Uıym ókilderi Strýmıanyń sózi jazylǵan vıdeo bar ekenin rastady. Vıdeo tolyq jarıalana ma, álde redaksıalanǵan nusqasy shyǵa ma belgisiz. Ony basshylyq aldaǵy ýaqytta sheshetin bolady.