Qazaq eliniń tutastyǵyn ári jarqyn bolashaǵyn oılaǵan janashyr azamattar tarıh betterinen oryn alǵan. Olardyń armany men múddesi – týǵan halqynyń teńdik jolyndaǵy kúresimen sabaqtas. Mine, sondaı tulǵalardyń qatarynda Táshenev Jumabek Ahmetulyn aıtýǵa bolady. Ol – 1915 jyly Aqmola oblysy, Arshaly aýdany, Tanagúl aýylynda dúnıege keldi. Qaıratker Aqmola qurylys tehnıkýmyn (1932), KOKP OK janyndaǵy joǵary partıa mektebin (1955) bitirgen.
Jumabek Ahmetulynyń eńbek joly 1934-1939 jyldary Beınetqor aýdany atqarý komıtetiniń hatshysy qyzmetinen bastalady. Odan keıin aýdan jer bóliminiń meńgerýshisi, 1939-1943 jyldary Aqmola oblysy jer bólimi bastyǵynyń orynbasary, 1944-1947 jyldary Soltústik Qazaqstan oblysy partıa komıteti hatshysynyń orynbasary, mal sharýashylyǵy bóliminiń meńgerýshisi, 1947-1948 jyldary Soltústik Qazaqstan oblysy atqarý komıteti tóraǵasynyń orynbasary, tóraǵasy (1948-1952), 1952-1955 jyldary Aqtóbe oblysy partıa komıtetiniń 1-hatshysy, 1955-1960 jyldary Qazaq KSR-i Joǵarǵy Keńesi tóralqasynyń tóraǵasy, 1960-1961 jyldary Qazaq KSR-i Mınıstrler Keńesiniń tóraǵasy, 1961-1975 jyldary Shymkent oblystyq atqarý komıteti tóraǵasynyń orynbasary, ómiriniń sońǵy kezeńinde "Qarakól" ǵylymı-zertteý ınstıtýtynda, Ońtústik Qazaqstan oblystyq taldaý-esepteý ortalyǵynda qyzmet atqarǵan.
Memlekettiń negizgi irgetasy – onyń rámizderi, tili, dili jáne shekarasy bolsa, mundaı qasıetti murany kózdiń qarashyǵyndaı saqtaýda Jumabek Táshenovtiń alar orny erekshe. Tanymal tulǵanyń ótkir minezi men qaıtpas qaısarlyǵy kez kezgen ult janashyryna úlgi bolary anyq. Ol respýblıkanyń saıası, ekonomıkalyq, mádenı damýyna basshylyq jasaǵan jyldary qazaq memleketiniń aýmaq tutastyǵynyń saqtalýyna kóp eńbek sińirdi. Mańǵystaýdy Túrikmenstanǵa qosý jónindegi usynystarǵa toıtarys berdi.
Tyń ólkesine biriktirilgen soltústik oblystardy Reseıge, Ońtústik Qazaqstannyń maqta egetin aýdandaryn Ózbekstanǵa berýge qarsy shyqty. Qazaqstan jerinde ıadrolyq jarylystar jasaýǵa qarsylyq bildirdi. Shyǵarmashylyq odaqtar ókilderine úı-páter bergendigi úshin Almatynyń ortasynda "qazaq aýylyn" qurdy dep aıyptaldy. «Qazaq ádebıeti» gazetin jabylýdan, "Sosıalısik Qazaqstan" gazetin "Kazpravdanyń" aýdarmasy etip shyǵarylý qaýpinen qorǵap qaldy.
Tapjylmaı eńbek etýdiń arqasynda ol halqynyń súıispenshiligine bólendi. Qaıratkerdiń qoǵammen baılanysy kúnnen kúnge jaqsara tústi. Tyń ıgerý kezinde Kókshetaý oblysynda sovhoz dırektory bolǵan F.Morgýn 1957 jyly sovhoz turǵyndary jer astynda tushshy sý bolsa da qajetti quraldyń bolmaǵandyǵynan 20 shaqyrym jerden sýdy tasyp iship qınalyp jatqanda J.Táshenov kelip bir aptanyń ishinde Armenıadan skvajına arqyly sý tartatyn kompresor alǵyzyp, sý máselesin sheship bergenin rızalyqpen jazady.
J.Táshenov Shymkent oblysynda atqarý komıteti tóraǵasynyń orynbasary kezinde, kúzde Túrkistan aımaǵynyń maqtashylary maqta tazartý zaýytynda sý maqtany keptirýge otyn taba almaı qınalyp jatqanda sol aýdanǵa ýákil bolyp barǵan J.Táshenov Qaraǵandy oblysynyń basshylyǵymen habarlasyp, qajetti 1,5 myń tonna kómirdi jetkizdirip beredi. Sonyń arqasynda aýdan maqta daıyndaý josparyn 102,7 paıyz oryndaıdy.
Sonymen qatar, Jumabek Ahmetuly Túrkistandaǵy Q.A.Iassaýı kesenesiniń janynda topyraqpen kómilip jatqan shyǵys monshasyn qalpyna keltirip, iske jaratýdy júzege asyrady. Kezinde J.Táshenovtiń iskerligin, qabiletin Shymkent oblystyq partıa komıtetiniń birinshi hatshysy V.A.Lıvensovtyń ózi moıyndaýǵa májbúr bolǵan.
Ol 1964 jyly Máskeýdiń ókili qatysyp otyrǵan Qazaqstan Kompartıasy Ortalyq Komıtetindegi májiliste: "N.S.Hrýshev J.Táshenovtyń namysyna tıip, qyzmetinen tómendetip bizge oblatkom tóraǵasynyń orynbasary etip jiberse de, ol óziniń tańǵajaıyp qabiletiniń arqasynda Ońtústik Qazaqstandaǵy eń qurmetti adam bolyp otyr",- dep málimdegen.
Sh. Toqmýrzın jergilikti "Buqpa" gazetindegi "J. Táshenov taǵylymy" maqalasynda: "Týǵan eliniń mártebesi, tutastyǵy úshin arystansha arpalysqan, basyn báıgege tikken esil erdi qalaısha umyt qaldyrýǵa bolady. Jumabek Táshenovtiń jarqyn júzi, oıly keskini, kemeńger kelbeti som eskertkish bolyp, jer shoqtyǵy Kókshetaýdyń bir bıgindeı, menmundalap tursa, ósip kele jatqan urpaqqa baǵa jetpes, ónege bolary daýsyz. Bul eldigimiz ben erligimizdi tanytatyn ıgi is. Men barlyq jaýapkershilikti et júregimmen túısine otyryp jerlesterimdi osyndaı ıgilikti isti bastaýǵa shaqyramyn. Zamanynda qazaq dalasynyń úshten birin qorǵap qalǵan J.Tashenevtiń arýaǵy razy bolsyn desek, barshamyz birlese otyryp, bir eskertkish qoıýǵa mindettimiz", - degen eken.
Rasymen de, Jumabekteı qaıratkerge kóshe atyn berse de, eskertkish ornatsa da jarasymdy bolary sózsiz. Belgili aqyn Nesipbek Aıtuly:
"Bastaıdy aqıqatqa jurt ańyzy,
Óshpeıdi oza shapqan tulpar izi.
Taıqymaı ar jolynan Jumabekteı,
Ultyna adal bolý – ul paryzy!", - dep jyrlaǵandaı, ultyna súıeý bolar namysty qazaq balasy Jumabek Ahmetuly sekildi eshkimge des bermeıtin qaıratty tulǵa bolǵany durys-aq.
Pikir qaldyrý