Búgingi kúni kez-kelgen ujym óz qyzmetkerleriniń jastar qatarynan bolǵanyn kókseıtini ótirik emes. Sondyqtan talantty, isker jastarǵa degen suranys pen olardy óz qataryna qosý jolyndaǵy kompanıalar arasyndaǵy básekelestik te qarqyn alyp tur. Bul jaǵdaıdyń oryn alýyna da sebep bar. Óıtkeni, rýhanıat jańaryp, tehnologıalyq revolúsıalar oryn alyp jatqan ýaqytta zamanaýı úderistermen qatar tynystap ósken jastardyń eńbek ónimdiligi, jyldamdyǵy joǵary bolary haq.
Qazir Z býyn dep sanalatyn 16-18 jastaǵy jastardyń jumysqa ornalasý barysyndaǵy kózdeıtinderi ózderinen áldeqaıda eńbek tájirıbesi kóp qyzmetkerleri bar ujymdy tańdaıdy.
Buǵan da sebep bar. Óıtkeni, 2000 jyldan beri qaraı dúnıege kelgen jastardyń jumysqa degen kózqarasy múlde bólek. Olar jumysta ujymǵa paıda kelsin degen maqsatpen emes, ózderiniń jeke múddelerin qanaǵattandyrý úshin eńbek etedi.
Manpower Group kompanıasy talantty jastardy ujymǵa tartý úshin ne isteý qajettigin jáne olardy qalaı qyzyqtyrý kerektigin zerttep kórgen.
Mansap týraly umytyńyz: óz baqytyńyz úshin jumys jasańyz
Jastar qaýymy qazir jetistikti mansap pen aqshanyń moldyǵyna balamaıdy. Kerisinshe olar úshin jetistik – birsaryndy ómir súrmeý, el men jer kórý, tájirıbe almasý, jeke tulǵa retinde sapasynyń artýy.
Mansap qýý, qyzmettik joǵarylaý sekildi abyroılardy armandaý – baıyrǵynyń isi ispetti bolyp qalyptasýda. Qazirgi jastar óz qarym-qabiletine qaraı jumys isteýge beıimdelgen.
Árkim óziniń deńgeıine qaraı áreket etedi. Mysaly, basshylyq qyzmetke yńǵaıy keletin azamattar basqarý isin meńgerip, óz qabiletin kásibı turǵyda damytady. Osy sekildi árkim ózin kásibı turǵyda damytyp, óz jaǵdaıyn jasaýǵa umtylady.
Qazir álemde mynadaı qaǵıda bar: "Seniń jasap jatqan jumysyńa qanshalyqty az jalaqy tólense de, sen sol qyzmetińnen lázzat ala alsań, ózińdi jaqsy sezine alsań, sen – baqyttysyń".
Osyǵan oraı, qyzmet usynýshy uıymdar da jumysqa qarajat tabý, materıaldyq jaǵdaıyn ulǵaıtý maqsatynda emes, qyzmetke naǵyz mahabbatpen kelgen mamandardy alýǵa beıimdelip keledi.
Mysaly, BBDO jáne RCG atty jarnama holdıńteri ýnıversıtet qabyrǵasynda júrgen tómengi jáne joǵary kýrs stýdentterine arnalǵan aqyly eńbek tájirıbesin jarıalaǵan. Bul jerge eńbek tájirıbesinen ótýge barǵan stýdent edáýir sýmmany quraıtyn jalaqy alady. Budan bólek, stýdenttiń eńbek ónimdiligi, kásibı qabileti, yntasy joǵary dárejeli mamandarǵa unaǵan jaǵdaıda jumysqa shaqyrtý alýǵa múmkindigi bar. Qazir bul ádisti álemniń birneshe úlken kompanıalary, holdıńtary qoldanýda.
Qoǵamdyq jobalardy qolǵa alyńyz
Búgingi kúngi jas býyn ókilderi áleýmettik jobalardy qolǵa alýdy durys dep esepteıdi. Mysaly, jaqynda ǵana aıaqtalǵan fýtboldan Álem Chempıonatynyń uıymdastyrý isine 17000-nan astam erikti jastar atsalysqan. Bul arqyly qazirgi jastardyń qorshaǵan ortany saqtaýǵa, izgilikke bet burýǵa, qaıyrymdy bolýǵa, ekologıalyq tazalyqqa asa úlken kóńil bóletinin baıqaýǵa bolady.
Jas býyn qatarlarynyń kópshiligi eko ónimder óndiretin kompanıalarǵa, taza sapaly taýar óndiretin óndiristerge, elektr energıasyn, sýdy únemdeıtin ujymdarǵa qyzmetke ornalasqandy qalaıdy.
Osy daǵdylardyń beleń alýyna baılanysty álemdik arenadaǵy kóptegen ujymdar jumys ýaqytynyń bir bóligi retinde taza qala úshin, salaýatty ómir saltyn saqtaý maqsatynda túrli aksıalar ótkizip turýdy durys dep esepteıdi. Olar osyndaı kishigirim sharalary arqyly talantty jastardy ózimizge tartamyz dep oılaıdy. Sonymen qatar, qazirgi ýaqytta kóptegen ujymdy qashyqtyqtan jumys isteý, erkin jumys ýaqyty syndy qaǵıdalar qalyptasyp keledi. Óıtkeni, jastar jaǵy tańnan qara keshke deıin keńsede oryndyqqa tańylyp otyrǵandy qalamaıtyny anyq.
Qyzmetke adaldyq, turaqtylyq – talantty jastar talaby
Barlyq qyzmet salalarynda "jastar jaǵy qyzmetke adal emes, turaqty emes, kóksegenderi aqsha" degen pikir jeldeı esedi. Biraq Audi kompanıasy 5000 jas býyn ókilderinen saýalnama alý arqyly bul pikirdi tolyqtaı joqqa shyǵardy.
Rasynda, Z urpaqtardyń 48 paıyzy ómir boıy bir orynda turaqty jumys jasaǵandy qalaıtynyn bildirgen. Saýalnamaǵa qatysýshylardyń tek qana 7 paıyzy óz mansaptaryn bir jumys berýshiniń qaramaǵynda ótkizýge daıyn emes ekenderin bildirgen.
Qazirgi jastar bir jumys orynynan óziniń qajettilikterin óteıtin, qyzmetten lázzat ala alatyn oryn tapsa, ıaǵnı, "komfort aımaǵyn" keziktirse, sol orynnan qozǵalýǵa asa bir qulshynys tanyta qoımaıdy. Jastardyń kópshiliginiń pikiri boıynsha, jalpy mansabynda jeti retten kóp jumys orynyn aýystyrý tym artyq. Bul jaǵdaı olardy turaqsyzdyqqa alyp barady eken.
Audi kompanıasynyń zertteý nátıjelerine qaıta oralsaq. Jastardyń kópshiligi bir jumys berýshiniń qol astynda mynadaı talaptary oryndalsa ǵana qalýǵa daıyn eken: mansaptyq ósý, biliktiligin arttyrý jáne qyzyǵýshylyq tanytqan ıdeıalaryna qoldaý kórsetip, jaqsy qarajat tóleý.
Jastardy ujymǵa tartý úshin qajetti jaǵdaıdy jasaý kerek
Qazirgi ýaqyttaǵy jumys orynyna suranysy artyp turǵan jastar "saýsaǵynda batyrmasy bar" urpaqtar qatarynan bolǵandyqtan, olar úshin ǵalamtordyń alatyn róli úlken. Olar óz ómirlerin ǵalamtor men túrli gadjettersiz elestete almaıdy. Eń aqyry, tili shyǵa qoımaǵan balalardyń ózi uıaly telefonnan oıyn oınap, op-ońaı basqaryp otyrady.
Ekinshiden, jastar keńseniń alys-jaqyn ekendigine, onyń ornalasý aımaǵyna, keńse janynda ornalasqan mádenı hám oıyn-saýyq nysandaryna da úlken kóńil bóledi. Jumystan keıin serýendeıtin saıabaqtar da bul rette mańyzdy ról oınaıdy.
Kóp tapsyrma júkteý – jastardyń biliktiligin arttyratyn faktor
Jańa býyn ókilderi aqparattardy bir ýaqytta túrli kózderden qabyldaı alady. Mysaly, planshetten, uıaly telefonnan, kompúterden, noýtbýktan, teledıdardan.
Sondyqtan, olardyń júktemelerin arttyrý, eńbek jyldamdyǵyn talap etý – ónimdilikti arttyrýǵa, biliktilik deńgeıin kóterýge sebep bolatyn dúnıe.
Jalpy, búgingi maqalamyzda talantty jastardy ózińizdiń ujymyńyzdyń múshesi etý úshin qajetti dep sanalatyn birneshe qajettilikterdi kórsettik degen oıdamyz.
Talantty jastar – ujymnyń básekege qabilettiligin arttyryp, bolashaǵynyń jarqyn bolýyna úles qosýǵa qajetti mamandar.
