İlıas Jansúgirovtiń nebári 43 jyldyq ómir joly men ádebı-ǵylymı murasyn túgendeý, qolda joq shyǵarmalaryn jınastyrý, jazý maqsatynda “İlıas izimen” halyqaralyq ǵylymı-tanymdyq ekspedısıa Reseı jerine baryp qaıtty. Osy ıgi maqsatta qalamgerdiń 125 jyldyq mereıtoıy aıasynda Almaty oblysynyń ákimi Amandyq Ǵabbasuly Battalov myrzanyń tikeleı qoldaýymen, Qazaqstan Halqy Assambleıasynyń Almaty oblysyndaǵy fılıalynyń uıymdastyrýymen Máskeý, Peterbor qalalaryna sapar shekti.  Oblystaǵy “Dostyq úıi” mekemesiniń dırektory, belgili qoǵam qaıratkeri Táńirbergen Qasymberkebaev, aqyn, ólketanýshy, qoǵam qaıratkeri QHA Almaty oblysyndaǵy ókildigi tóraǵasynyń orynbasary Ǵabıt Tursynbaı jáne taǵy basqa azamattar bas qosqan ǵylymı kerýenniń ishinde jýrnalıs-jazýshy Gúljan Tursyn, Taldyqorǵan qalasyndaǵy İ. Jansúgirovtiń ádebı mýzeıiniń ǵylymı qyzmetkeri Saltanat Tólegenova, jas ǵalym, ǵylym magıstri, Respýblıkalyq «Jastar» konkýrsynyń laýreaty, ádebıettanýshy Eldos Toqtarbaı jáne osy joldyń avtory 6 qyrkúıek kúni jolǵa shyqtyq.

İlıas Jansúgirovtiń jan-jaqty talant ıesi ekenin halyq áldeqashan moıyndaǵan. Qalamgerdiń san-salaly asyl muralarynyń quny joıylmaǵany anyq. Osy baǵa jetpes dúnıelerdi zerdeleý — qazirgi urpaq enshisinde. İlıastyń shyǵarmalarymen qatar, onyń ǵumyrlyq jolyn qarastyrý da kesheýildetýge jatpaıtyn másele.

Jas jigit İlıas arman-qıalǵa batyp, ári qaraı oqýdy ańsaıdy. Biraq onyń taǵdyry — qatal ákeniń qolynda. İlıastyń ákesi týraly aıtar bolsaq, 1928 jyly İlıastyń óz qolymen jazǵan ómirbaıanynda «Jansúgir — ákem kózi tiri, jyly jylan, jetpis  birde» deıdi. 1928 jyly 71 jastaǵy kisiniń týǵan jylyn anyqtaý qıyn emes. Sonda İlıastyń ákesi 1857 jyly týǵan bolsa, bıyl 2019 jyly 162 jasqa kelip otyr. Jansúgir halyq arasyndaǵy Janaq, Shóje, Baqtybaı, Qulmambet, Shernıaz, Bazar syndy jyraýlarmen qatar, Aqan seri, Birjan-Sara aıtystary men shyǵarmalaryn muqıat jınap, olardy el arasynda keńinen nasıhattaǵan adam. Al Súıinbaıdyń jyrlaryn Jansúgir súıip oqıtyn bolǵan. Balaǵa sýyq, qatal İlıasqa qara tanytqan da óz ákesi boldy. Qazaqstanda ashtyq jyldarynda Ońtústik Qazaqstan jaqtaǵy kanal qazý jumystaryna qatysyp (Maqtaral aýdanynda), sol jerde 1932 jyly dúnıe salady. Jerlengen jerin İlıas túgil, beıbit ómirde keıingi balalary izdep taba almaıdy.

Balalardy oqytýǵa moldanyń joqtyǵynan İlıasty Jansúgirdiń ózi oqytty. Jansúgirdiń İlıasty ózi oqytqandyǵy kútken úmiti – kámil hat tanytý, ómir órisinde eńbekke baýlý, ólgende «ákesine arnap, moldalarǵa quran oqytý dárejesine ilindirý» bolǵan. Biraq İlıastyń bala jasynan yntasy dúnıetaný boldy. Zerdeli bala ómirdiń syryn bilýdi, aınalasyn tanýdy arman etti» («Azamat aqyn». Almaty, 1994, 132-bet, Qusaıyn Shókenovtyń esteligi). Ol «Ǵalıa» mektebine barýǵa qushtar edi. Ákesi: «Osy oqýda az bolmas, shyraǵym İlıas, seni kóz aldymnan qaıda jiberemin, qalaı shydaımyn? Taǵy oqımyn degeniń bolsa, ana Abdyra Bekettegi Sary moldadan oqy», - deıdi. İlıas, «Sary moldanyń jınap otyrǵan oqýlyǵy ylǵı «Muhtasar», «Baqyrǵan», «Aftıek», «Quran», onymen qansha jerge baramyn, Sary moldadan oqymaımyn» — deıdi ákesine. «Oqymasań onda aýylda bol» degen oıdy bekem ustanǵan ákesi İlıasqa ózinen edáýir úlken Jámıla degen qyzdy aıttyryp qosady. Úsh-tórt jyldaı otasqanda, bala bolmaǵan soń áıeliniń óz rızalyǵymen ony tórkinine jiberedi. Bul - 1919 jyl. Keıin Tasybaı degen eldiń Amansha Berentaıqyzy degen bir qyzyn alyp beredi. Amanshaǵa İlıastyń yqylasy kúshti edi. Ókinishtisi - Amansha aýrý edi. Sol tusta anketa toltyrǵanda (1925) «áıelim  bar» degeni Amanshany    aıtqan.

«Sharýashylyǵymda bir atym jáne bir sıyrym bar degeni - óz bıligi ózinde, jeke otbasy bolǵany» dep túsindik.

Endi ol óziniń arman etken oqýyna attanady. Bul - 1925 jyl. Máskeýdegi GIJ-ge túsedi. Onda İlıas – 31 jasta. Amansha óziniń ápkesi Baldybalanyń qolynda turady. Burynǵy Sadyq-Sydyq poselkesinde (qazirgi Erkin selosy) qalady. Óıtkeni, aýrý edi. İlıas Máskeýde júrgende Amansha 1927 jyly bosana almaı baladan óledi.

          Joǵaryda ataǵanymyzdaı, bilimge jastaıynan eliktegen İlıas Máskeýdegi memlekettik Jýrnalısıka ınstıtýtynda bilim alǵan tuńǵysh qazaq. İlekeń osy ınstıtýttan “jýrnalıs” mamandyǵy dıplomyn alyp, túrki halyqtary arasynan kásibı jýrnalıs atanǵan biregeı qaıratker. Osy oqý ornynyń azdy-kópti tarıhyna júginsek, jýrnalısıka ınstıtýtynyń tarıhy sonaý 1918-1919 jyldardan bastalady. Alǵashqy jyldarynda Qyzyl Jýrnalısıka ınstıtýty retinde ashylǵan oqý ornynyń ataýy ár jyldary Máskeý jýrnalısıka ınstıtýty, sosyn Komýnıstik Jýrnalısıka ınstıtýty, keıinnen Halyqtyq Jýrnalısıka ınstıtýty sıaqty bolyp ózgerip turǵan. İlekeń oqyǵan jyldary GIJ (Gosýdarstvennyı ınstıtýt jýrnalısıkı) atanǵan edi. Qazirgi kezde Máskeýdiń Mohovaıa kóshesindegi M.V.Lomonosov atyndaǵy Máskeý memlekettik ýnıversıtetiniń jýrnalısıka fakúltetiniń enshisine kóshken eken. Qazirgi MGÝ-daǵy jýrnalısıka fakúltetin kórýdiń de baqytyna ıe boldyq, biraq sol kúni demalys bolǵandyqtan, ishke kirýdiń múmkindigi bolmady. Tek syrtqy ǵımaratyn kórip, İlekeńniń tabany tıgen jeri osy eken ǵoı, deýmen shekteldik. Biraq, sol jerdegi qalamgerdiń oqyǵan tustaǵy arhıv materıaldarynyń aıtary mol eken ekenin keıin bildik.

İlıastyń Máskeýge deıingi alǵan bilimi sol kezdiń ólsheýimen az bolmasa kerek-ti. Biraq derek úshin onyń qajettiligin aıtpasqa bolmas degen oıdamyz. 1910 - 1911 jyldary Mamanuly Turysbek qajy ashqan Súttigendegi Qasen moldadan saýattylyǵyn jetildiredi. Osy jyldardyń birneshe aıyn Qaraǵashtaǵy “Mamanıa” mektebinde ótkizgen. Bul mektepte sol jyldary Mustaqym Maldybaıuly, Faızrahman Jıhangerov, ánshi Maıra Ýálıqyzy, úlken oqymysty, qoǵam qaıratkeri Barlybek Syrtanov, Ǵabdolǵazız Musaǵalıev syndy muǵalimder dáris beretin. Qazaq saharasynyń ár qıyrynan Jetisýǵa bilim dánin sebý úshin kelgen, jeti jurttyń tilin meńgergen, ǵıbraty mol saýatty oqyǵandardyń taǵylymdy dárisi İlıastaı oqýǵa yntyq balanyń qıalyna qanat bitiredi. Biraq turmys taýqymeti İlıastyń ary qaraı júıeli bilim alýyna tosqaýyl boldy. Osy mektepte oqyp júrgeninde bolashaq epık aqyn zańger Barlybek Syrtanulyn, Otynshy Áljanulyn, Kólbaı Toǵysulyn kórgen, áńgimelerin estigen. Maman qajy aýylyna ataqty Áset Naımanbaev kelgende, óz zamanynyń sal-serisi bolǵan aqyn ánshiniń óleńin tyńdap, aıtysyna qunyqqan edi. Keıinirek osy sezimin óleń retinde Ásetke arnap bylaı dep jazady:

«Saıradyń quıqyljytyp, qubyljytyp,

Tamsandym, tańdaıymnyń sýyn jutyp,

Tolqytyp, tolyqsytyp, emirentip,

Qıqýǵa qyzyqtyrdyń, qyldyń yntyq»... dep, emirenedi.

         Dúnıeniń astań-kesteńi shyǵyp, patsha taqtan qulaǵan soń, aqtar qashyp, qyzyldar qýǵanda, İlıastyń oqý oqyp, bilim almaq túgili óz aıtqandaı «jan qaıǵy...». Degenmen, oqýǵa ańsary aýady da turady.Sál beıbit kún ornap, el esin jıǵan tusta İlıastyń ol armany oryndala bastaıdy. İlıastyń budan keıingi shyǵarmalary baspasóz betterinen jıi  shyǵyp, tvorchestvolyq ósý evolúsıasy bastalady. Osy kezeńdegi  poezıanyń denin bylaı dep kórsetedi: «Men tóńkeristen ári jerde hat shyǵaryp, qıssa oqýdan artyq saýatym bolmaǵan aýyl nadanymyn.

1917 jyldyń turǵysyndaǵy bostandyq pen kóbeıe bastaǵan gazet-jýrnaldar meni úlken jazýǵa eliktirdi. Elikkenen esh nárse shyǵara  almadym...».

Áýeli Almaty, sonsoń Tashkent qalalarynda baryp, bilim alady. Tashkentte oqyp, bilim alǵan tusynda, İlıas tek bilim alyp qana qoımaı, baspasózge de aralasady. Gazettiń shyǵarýshysy Ǵanı Muratbaevpen tanysyp, ózinen onsha úlken bolmasa da oǵan hat jazady. İlekeńniń boıyndaǵy talantyn sezgen Ǵanı óziniń yqylasyn bergendikten, alǵashqy №1 «Jas Alash» gazetine óziniń alǵashqy jazǵandaryn gazet betine shyǵarady. 1921 jyly «Jas Alash» gazetinde 22 martta shyqqan «Jas zamandastarǵa» degen  bas  maqala meniki jáne sol nómirde  «Jalpy jasqa» degen óleńim de basyldy. Meniń alǵashqy baspasózge shyqqan, birinshi shyqqan maqalam osy» - deıdi, bir sózinde.

İlıas sol tusta el arasyndaǵy aýyz ádebıetin jınaý jumystaryna da qatysady. El ishindegi ańyz áńgimeler men ertegiler, jyr-dastandardy  jınap, halyq ıgiligine arnaıdy. Sol tusta akademık fólklorıst Ábýbákir Dıvaevtyń İlıastyń boıyndaǵy ádebıetke jaqyndyǵyn baıqap, SREDAZBÚRONYŃ fólklorlyq muralardy jınaý jumystaryna qosady.

İlıas qazaqtyń keń baıtaq dalasynda onyń ishinde Narynqol, Kegen, Jarkent, Jetisý jáne basqa jerlerin aralap, birqatar ádebı muralardy jınaıdy, onyń birazyn 1930 jyldary kitap etip te shyǵarady. Máskeýdegi Ulttyq kitaphanasynda İlıastyń jınaǵan ádebı nusqalary «Qul», «Alban Asannyń «Aqyr zaman» kitaby, «Jetisý», Baqtybaı, Súıinbaı, Shal aqyn, Shortanbaı, Bóltirik aqyn sekildi kitaptarynyń sol shyqqan kúıindegi jaıyn kórip, qýanǵanymyz jasyryn emes.

 Ol 1924 jyly 10 qyrkúıektegi ómirbaıanynda aǵartý ınstıtýtynda basqarýshylyq mindeti júktelgenin, jasy otyzda, bir úıde eki jan ekenin aıtyp ketedi (Derek: «İlıas Jansúgirov rektor bolǵan ba?» «İlıastaný ǵylymı-praktıkalyq ortalyǵynyń aǵa ǵylymı qyzmetkeri Sh.Qyıahmetovanyń «Jetisý ýnıversıteti» gazetindegi №5(182) 22 mamyr, 2019 jylǵy maqalasy).

Iaǵnı, bul qujattyń aıtary - qazaq jerindegi tuńǵysh joǵary oqý ornynyń basqarýshysy İlıas bolǵandyǵyn rastaıdy. Al qazirgi 90 jyldyq tarıhy bar qart KazPI-diń jazbalarynda İlıastyń esiminiń atalmaýy nelikten eken degen suraq týyndaıdy.

Árıne, Joǵary komýnıstik oqý ornyna túsý, sol kezdiń talaby boıynsha, onyń áleýmettik jaıy men VKP(b) músheligi de úlken rol oınaıtyndyǵy da belgili. Sol turǵydan kelgende, İlıas oqýǵa túsý maqsatynda partıa músheligine ótýi de tarıhı jaıt. Onsyz oqýǵa túsýi de neǵaıbyl. Sol qujattyń arhıvte saqtalǵanyn aıta ketken jón.Ol №21qujatta.

№21

ZAIaVLENIE V IaCHEIKÝ KPT №7 PRI

ÝIGÝRSKOM KLÝBE G. ALMA-ATY.

10 fevralá 1924g.

Jelaıa rabotat v rádah KPT, kak ıstınnyı zashıtnık vseh trýdáshıhsá mass, proshý zachıslıt mená kandıdatom KPT. Ia po professıı gazetnyı rabotnık, t.e. kúltýrno-prosvetıtelnaıa [deıatelnost, ı aýlnyı ýchıtel, po soslovıý bednákı-týzem[nye] dehkane. Byl batrakom ý baıa. Imýshestva nıkogda ne ımel ı ne ımeıý v nastoıashee vremá. Jıvý[na] svoı skromnyı zarabotok, po doljnostı – sekretar gazety «Tlchı». Podrobnostı moeı bıografıı ı polojenıe prılojeno k  etomý zaıavlenıý.

S tovarısheskım prıvetom

Djansýgýrov

Rezolúsıa: Pred[lojıt] s 5-let[nım]stajem 5 chelovek. Eshe 2-h porýchıteleı s 5-letnym stajem […].

Prımechanıe: I.Djansýgýrov vstýpıl v komýnısıcheskomý partıý po Lenınskomý prızyvý, t.e. v moment massovogo vstýplenıa sochývstvýıýshıh v partıý,  ıavıvshegosá otklıkom na smert V.I.Lenına.

SGARK.F.1368.Op.3.D.64.L.7.Kserokopıa.

Sol qujattardyń ishinde, İlıastyń óz qolymen jazǵan jeke paraǵy da saqtalǵan.Al İlıasqa partıaǵa ótý úshin kepildeme bergen adamdardyń ishinde, belgili qalamger Sara Esova men qoǵam qaıratkeri Abdýlla Rozybakıev te bar.

№22

IZ LICHNOGO LISTKA KANDIDATOV V CHLENY RKP(b)5

10 sentábrá 1924g.

Kandıdatskaıa kartochka N1020, vydana Alma-Atınskoı gorodskoı organızasıeı. Kand.Staj s 2/H 1924g. na «2» let.

3.Famılıa                                                                                  Djansýgýrov

Imá                                                                                             Ilás

Ochestvo                                                                                    Djansýgýrovıch

4.Pol                                                                                          Mýjchına

5.Rodılsá                                                                                   v 1894g

6. Razgovornyı ıazyk kırgızskıı

7.Na kakıh ıazykah, krome togo, svobodno govorıte   Pomalý-na rýsskom

8.Chıslo chlenov semı prı Vas (ne vklúchaıa Vas samogo) Ijdıvensev      ...jena, rabotnıkov

9.Obrazovanıe: a) gramotny lı (da-net)                               Gramoten

b) Eslı ýchıtes, to gde, kak dolgo okonchılı kýrs ılı skolko klassov proshlı – Okonchıl dvýhgodıchnye kýrsy prı Tashkentskom kırgızskom ınstıtýte prosveshenıa v 1920-21g.g

10.Sosıalnoe ı nasıonalnoe proısqojdenıe – otnoshenıe k vam:

Ded s otsovskoı storony                                                       bednák, kırgız

Otes                                                                                          -«-, -»-

Mat                                                                                         [...] –»-

11.S kakogo vozrasta jıvete svoım trýdom:-S 17-tı let; po naımý ılı v svoem hozáıstve (podcherknıte) byl batrakom ý baıa (kýlaka)

12.Osnovnaıa professıa ılı spesıalnost- gazetnaıa rabota.

Skolko let rabotaete po etoı professıı - chetyre goda v Sovetskoı ı proletarskoı pechatı, lıteratýrnaıa ı pedagogıcheskaıa [deıatelnost.

13.Osnovnoı ıstochnık sredstv k sýshestvovanıý do 1914 – Svoım ı otsovskım trýdom. S 1914 g po 1917g.-svoım. S 1917g. Do sıh por  - svoım trýdom.

14.S kakogo vremenı vy chlen profsoıýza – s1921g.

15.Prınımaete lı ýchastıe v nastoıashee vremá v profrabote ı kakoe ımenno – seıchas v Rabprose ı seksıı jýrnalıs[ov].

16. Slýjılı lı v armıı (ýkazat kogda, rod orýjıa, zvanıe doljnost ýchastvoval v voennyh deıstvıah v kakoı voıne)…a) Sarskoı armıı - net; b/ Krasnoı armıı - ne byl; v/ v beloı, zelenoı armıah – net.
17. Eslı ýchastvovalı v revolúsıonnoı rabote do 1917 g. Vklúchıtelno, to gde, v kakoı oblastı rabotalı, kak dolgo – net.
18. Podvergalıs lı repressıam za revolúsıonnýıý deıatelnostdo Oktábrskoı revolúsıı – ne byl.
19. Prıvlekalıs lı k sýdebnoı otvetstvennostı pered sýdamı RSFSR – ne byl

22.Rabote s 1917 g. (ýkazat tolko opred. Dlıtelnýıý menee 3 mesásev).

23. Krome togo, ýkazat glavneıshýıý rabotý, ne svázannýıý s ıspolnenıem toı ılı ınoı doljnostı s 1917 g., spesıalnye porýchenıa, ýchastıe v komısıah, obsledovanıah ı.t.p.

Rabotal v komıssıı po sobıranıý kır[gızskoı] lıteratýry 1920g. Agıtatorom po zagotovke fýrajnogo fonda dlá skota kochevogo naselenıa po komandırovke Narkomzema Týrkestana v 1921g.o

24.Sohranáete lı sváz s derevneı (da - net) -net

Podpıs                                                                                         Djansýgýrov

¹Tak v tekste

²Raznısa v zagolovkah dokýmentov o vstýplenıı v partú obásnáetsá tem, chto Týrkrespýblıka byla ýprazdnena osenú 1924g. v svázı s nasıonalno-terrıtorıalnym razmejevanıem v Sredneı Azıı.

3«Akjol»  - gazeta, organ SK KPT, vyhodılo na kazahskom ıazyke v 1920-1924 g.g., v dalneıshem «Lenın joly» - organ Syr-Darınskogo gýbkoma RKP (b)

4 «Tlchı» (Tilshi) – osnovano v 1918 g., nazyvalas «Jetisý ishshı halyq múhbiri», 1919g. – «Kómek», 1920g. – «Ushqyn», 1922-1922g.g. – «Kedeı erki», 1922-1929 –«Tilshi», 1929-1934g.g. – vypýskalas vmeste s gazetoı «Eńbekshi qazaq», 1934-1954g.g. «Stalın joly». Nyne gazeta «Jetisý».

SGARK.F.1368.Op.3D.63.L.41.Kserokopıa

Oqýǵa júrer aldynda İlıastyń júrip turýy men ózin ustaýy qandaı kúıde bolǵandyǵyn qoǵam men orta jan-jaqty baqylaǵannyń kúási retinde myna qujattyń bar ekendigin kórsetýdiń esh artyqtyǵy joq.

№32

HARAKTERISTIKA NA I. DJANSÝGÝROVA

24 marta 1925g.

Djansýgýrov Ilás – dırektor Kırınprosa, ıavláetsá faktıcheskı rýkovodıtelem rabot. Imeet lıteratýrnoe sposobnostı. Rýkovodıt  rabotoı mojet, polıtıcheskýıý orıentırovký ımeet. Mojet byt vydvınýt na bolee otvetstvennýıý rabotý v gýbernskom masshtabe. Vyderjan, dısıplınırovan. (Rabotnık prosveshenıa).

OSNOVANIE: Postanovlenıe prezıdıýma GIKa № 34 ot 24.03s.g.

Predsedatel gýbgorıspolkoma

I.Koshkýnov

Sekretar Nadárnyh

GAAO. F. 489. Op. 2. D. 19. L. 39. Podlınnık.

İlıas osyndaı úlken tekseristen ótip, partıa músheligine ótip, eńbegi siń-daý, endi ótinish jazýǵa pisip jetilgen sáti týdy-aý degende, arman etken oqýyna barý úshin tómendegi jazǵan qujatyna kezigemiz:

№60

ZAIaVLENIE V DJETYSÝISKII GÝBKOM RKP (b)

O NAPRAVLENII NA ÝCHEBÝ

22 ıýná 1925

V dorevolúsıonnoe vremá ıa ne polýchıl nıkakogo obrazovanıa. V revolúsıonnoe vremá, blagodará bednostı, ıa ne mog postýpıt nı v kakoe  ýchebnoe zavedenıe ı zanálsá samoobrazovanıem. Polýchennogo takım obrazom obrazovanıa nedostatochno. Eto ıa chývstvýıý sam po sebe, eto davalı ı daıýt chývstvovat te ýchrejdenıa, v kotoryh ıa rabotal ı rabotaıý (byl dırektorom  Kırınprosa,  seıchas gýbınspektorom NKP)

Mne hotelos by polýchıt obrazovanıe, poetomý  proshý gýbkom RKP (b) predostavıt mne odno mesto ız razverstkı, doljenstvýıýsheı byt prıslannoı ız sentra.

Nadeıýs, chto moıa rabota, kotoraıa prı moem obrazovanıı dlá mená byla chrezvychaıno trýdnoı, prı sovvlastı  dast mne nadejdý, chto prosba moıa ne býdet otklonena.

Prı sem prılagaetsá anketa.     Djansýgýrov

Pometka A.Rozybakıeva: V delo otborkoma. 28. 06. 1925g.

SGARK. F. 1368. Op. 3. D.  64. L: 6. Kserokopıa.

Arman etken, talaı jyl kútken oqý ornyna barý qujaty tek bir aıdan keıin sheshilip, oqýǵa attanýǵa ruqsat alady, bul qujat №64.

VYPISKA IZ PROTOKOLA N 2 ZASEDANIA OTBOROCHNOI I STIPENDIALNOI KOMISSII PO KOMPLEKTOVANIÝ VÝZOV.

16 ıýlá 1925g¹

SLÝSHALI: telegrammý Kazkraıkoma RKP (b) za № 1698 o posylke kýrsantov v Akademıý kom[mýnıstıcheskogo] vospıtanıa v g. Moskvý.

POSTANOVILI: Poslat t. Djansýgýrova.

Ýtverjdeno protokolom № 26. pýnkt 10, zasedanıa sekretarıata Djetgýbkoma RKP (b) ot 11 ıýlá 1925g.

Podlınnyı za nadlejashımı.

Vypıska verna:

Sekretar agıtpropa Djetgýbkoma RKP (b)

Korıskıı

SGARK. F. 1368. Op. 3. D. 64. L. 25.

         Elinde óz otbasy, ıaǵnı áıeli Amansha Berentaıqyzy qalmaq. Onyń jaıy qalaı bolmaq, ol týraly da jan-jaqty oılastyrylǵan jáne oǵan ókimettiń de kómegi tıýi qajet. Onsyz alysta júrip, qalaı oqymaq? Derekterge súıensek, Amansha qazirgi Erkin aýylyda (Ol tusta Sadyq-Sydyq aýyly) turatyn Baldybalanyń janynda qalady. 1920 jyly óziniń dosy jáne keńesshisi Bilál Súleevtiń talabymen, İlıas oqýǵa Tashkent qalasyndaǵy qysqa merzimdi muǵalimder kýrsyna tústi. Oqýy bitken soń ol týǵan aýylyna qaıta oralyp, biraz ýaqyt Beltoǵan aýyl mektebinde sabaq bergen. Sol jerde ol óziniń ekinshi jaryn Amanshany kezdestirdi. Aman Berentaıqyzy 1903 jyly dúnıege kelgen. Januıasynda kishi balasy bolǵandyǵynan ata-anasy ony erkeletip Amansha dep ataǵan.

Muratbek Imanǵazınov, İlıas Jansúgirov atyndaǵy Jetisý memlekettik ýnıversıteti, fılologıa ǵylymynyń doktory, profesor.

(jalǵasy bar)