Qoǵamda «ózimdi taba almaı júrmin, nege qabiletim baryn bilmeımin, ózime unaıtyn mamandyqty tańdaı almaı kelemin» degen saryndaǵy saýaldarǵa jaýap izdeıtinder az emes. Adamnyń ózin tanı almaýyna kóptegen syrtqy faktorlar áser etýi múmkin. Mysaly, ata-ananyń áseri, ortanyń nemese ishki senimsizdiktiń saldary.

Kez kelgen adamnyń myqty ári álsiz tustary bolady. Muny moıyndap, ózin damytýdy myqty ári álsiz qabiletteri qandaı ekenin anyqtaýdan bastaǵyn abzal.

 Myqty qabilettiń tómendegideı belgileri bar:

• Sizdiń qabiletińiz men sheberligińiz kóbine senimsizdiktiń tasasyna jasyrynyp, baǵalanbaı qalady;
• Siz bul qasıetińizdi artyqshylyq, talant dep sanamaýyńyz múmkin. Biraq kez kelgen jaǵdaıda bul qabiletińizdi óte jeńil ári esh qınalmastan paıdaǵa asyra alasyz;
• Basqa adamdarǵa bul qabiletińizdi túsindirý, úıretý qıynǵa soǵady;
• Dál osy qabiletińizdi qoldaný barysynda ýaqyttyń qalaı ótip ketkenin baıqamaı qalasyz jáne bul sizge energıa beredi;

Iá, joǵarydaǵy atalǵan belgiler týraly oılanyp kórgenińiz artyq bolmaıdy. Keıin kelesi quraldardy paıdalanyp, ǵylymı túrde ózińizdiń myqty ári álsiz tustaryńyzdy anyqtaı alasyz.

Gallup Clifton Strengths

10 jyldan beri Gallup ınstıtýty túrli salalar boıynsha júıeli túrde zertteý jumystaryn júrgizip keledi. Búginge deıin 2 mln-ǵa jýyq ártúrli kásibı mamandarmen suhbat júrgizgen. Bul zertteýdiń nátıjesinde mamandar adam boıynan tabylatyn eń mańyzdy 34 qabiletti anyqtap, sol boıynsha test daıyndap shyǵardy. Test arqyly ómirde jáne jumys barysynda qandaı qabilet qoldanylatynyn túsinetin bolasyz.

Bul testti onlaın orys nemese aǵylshyn tilinde tapsyrýǵa bolady. Alaıda test aqyly, quny 50 dollar. Gallup-testi shamamen 40-50 mınýt ýaqytyńyzdy alady. Keıin sizge berilgen sıpattamaǵa arnaıy sertıfıkattalǵan mamandar arqyly saraptama jasap, ómirde qoldanysqa engize bastaısyz.

JobEQ

JobEQ kompanıasy motıvasıa men adamnyń jeke qundylyqtaryn anyqtaýǵa kómektesetin test daıyndaǵan. Testi 2 túrge bólinedi:

iWAM testi: Bul – adamnyń jumysqa qatysty qarym-qatynasy men qandaı kezde shabyt alatynyn anyqtaýǵa járdemdesedi. Test adamnyń kognıtıvti oılaý qabiletterine qaraı jasaqtalǵan. Kognıtıvti oılaý este saqtaý, nazar bólý, sheshim qabyldaý, túsiný qabiletteri kezinde kórinis tabady. Osyndaı qabiletterdiń 16 kategorıasyna baılanysty obektıvti túrde saraptama jasalyp, adamnyń myqty qabiletin anyqtaýǵa kómektesedi.

VSQ testi: Bul test adamnyń jeke qundylyqtaryn anyqtaýǵa septigin tıgizedi. Sondaı-aq bul test arqyly adam ózine qandaı orta keregin, qandaı ujymda jumys isteı alatynyn bile alady.

Bul testti de onlaın túrde tapsyrýǵa bolady. JobEQ – orys tilinde qoljetimdi testterdiń biri.

Hogan

Hogan testi: Hogan kompanıasy jeke psıhologıa men psıhodıagnostıkany zertteýmen aınalysady. Táýelsiz-onlaın testterdiń ishindegi iskerlik qabiletterdi anyqtaýǵa kómektesetin birden bir qural – Hogan testi. Shamamen 600 suraqtan turatyn test 3 túrge bólingen.

Tulǵalyq (Hogan Personality Inventory). Bul sizdiń myqty tustaryńyzdy anyqtaýmen qatar, basqalardyń sizdi qalaı qabyldaıtynyn jáne ózińizdi qalaı baǵalaıtynyńyz týraly anyqtap beredi.

Jeke damý (Hogan Development Survey). Stresttik jaǵdaı kezinde adamnyń boıynan qandaı jasyryn qabiletteri paıda bolatynyn, qandaı kemshilikteri kózge kórinetinin anyqtaıdy.

Motıvasıalyq (Motives, Values and Preferences Inventory). Sizge shabyt alatyn sátterdiń, qundylyqtaryńyz ben ishki qalaýlaryńyzdy tizimin jasaqtap beredi.

Testti onlaın túrde tapsyrý 20 mınýt ýaqytyńyzdy alady. Nátıjesin aǵylshyn nemese orys tilinde alýǵa múmkindik bar.

Jeke koých nemese ustaz

Qazir elimizde «koých» sózi jıi aıtylyp júr. Negizine bul sóz qazaq tilindegi «ustaz» sózimen maǵynalas. Test tapsyrǵyńyz kelmese ózińizge jol kórsetetin ustaz tabýǵa tyrysyńyz. Biraq bul áleýmettik jelidegi kez kelgen koých-mamanǵa baryp, aqylyna júginý kerek degendi bildirmeıdi. Jaqsy ustaz tańdaý úshin de kóp izdenis keregin umytpaǵan jón. Eger janyńyzǵa jaqyn ustazyńyzdy tapqan bolsańyz, ózińizdi búginge deıin tolǵandyryp kelgen máselelermen bólisip, birlese sheshim izdeısiz. Keıin tańdaǵan ustazyńyz boıyńyzdaǵy qabiletterińiz ben kemshin tustaryńyzǵa analız jasap, sizge jol kórsetedi.