Aral aýdany Jaqsyqylysh eldi mekeninde «Araltuz» AQ-tyń 90 jyldyq mereıtoıy atalyp ótti. Merekelik sharaǵa Qyzylorda oblysynyń ákimi Qyrymbek Eleýuly Kósherbaev pen Indýstrıalyq damý jáne ónerkásiptik qaýipsizdik komıtetiniń tóraǵasy Amanıaz Erjanov qatysty. Bul týraly Qamshy portaly Aıqyn-Aqparatqa silteme jasaı otyryp habarlaıdy.
«Araltuz» – ıodtalǵan as tuzyn shyǵaratyn respýblıkadaǵy jalǵyz oryn. Myńǵa jýyq jergilikti halyqty jumyspen qamtyp otyrǵan kásiporynnyń ónimine alys-jaqyn shet memleketterden de suranys kóp. 2012 jyly jańa ınvestor kelýine baılanysty keń ornynda ıgilikti jumystar júzege asyryldy. 2013 jyly aýqymdy jumystar atqaryldy. «Araltuz» aksıonerlik qoǵamy óz qarajaty esebinen jańa seh saldy. Oǵan ıspan óndirisiniń zamanaýı tehnologıalary satyp alynyp, jańarǵan jeli iske qosyldy. Bul óz kezeńinde 125 jumys ornyn ashýǵa múmkindik berdi. Tuzdy qaltalaý sehy da barynsha jańartylyp, ondaǵy Sankt-Peterbor qalasynan shyǵarylǵan bes «Pıtpak» avtomaty ónim kólemin arttyrýǵa sebebin tıgizdi. Qos sehtan birinshi sortta as tuzy óndirildi. Óndiristi damytýdyń josparyna sáıkes marketıngtik zertteýler nátıjesinde, mal azyǵyna qajetti brıkettelgen tuz óndirý qolǵa alyndy. Brıket bólimshesinde qyryqtan astam adam jumys isteıdi.
Keleshegi kemel tuz óndirisin damytý – ındýstrıalyq saıasattyń basym baǵyty. Básekege qabilettilikti arttyrǵan «Araltuz» búginde kúlli Qazaqstannyń betke- ustar kásipornyna aınaldy. Údemeli ındýstrıalyq-ınnovasıalyq damý memlekettik baǵdarlamasy aıasynda kásiporyn ótken jyly ınvestısıa kólemi eki mıllıardtan astam teńgeni quraıtyn jańa ıspan tehnologıasyn óndiriske engizdi.
Sol arqyly eńbek ónimdiligin 2 esege ulǵaıtty, ıaǵnı buryn kásiporyn aıyna 5-6 myń tonna tuz óndirse, endi tuz kólemin aıyna 12-13 myń tonnaǵa deıin jetkizdi. Nátıjesinde, tek Reseıge ónim shyǵarǵan kásiporyn, syrtqy naryqty keńeıtip, TMD men Eýropa elderine óz ónimin shyǵara bastady. Bul óz kezeginde eksportqa shyǵarylǵan ónim kólemin ústimizdegi jyly 8 aıda ótken jyldyń osy kezeńimen salystyrǵanda 15,6 esege arttyrýǵa yqpal etti.
– Erkin básekeniń babyn taýyp, qabilettiligin jumys nátıjesimen kórsetken kásiporyn el maqtanyshyna aınaldy. Ózgeler ekonomıkalyq qıynshylyq kezeńdi bastan ótkerip jatqan shaqta «Araltuz» jumys aýqymyn kóbeıtip, qyzmetkerler sanyn arttyrýdy josparlaýda. Oǵan qosa, kálsı qosylǵan soda shyǵarý sekildi iri jobalar júzege aspaq. Osylaısha, Aral daǵdarystan damýshy aımaqqa aınalyp otyr. Elbasy aımaqqa saparynyń birinde «Aralǵa kómektesemin degen armanyma jetkenime qýanyshtymyn» degen bolatyn. Bul Araldyń ósip-órkendegenin kórsetedi. Barshamyzǵa ortaq mereke qutty bolsyn, – dedi oblys ákimi Q.Kósherbaev.
Kásiporyn jańa tehnologıamen jabdyqtalǵan. Keıin ónimniń sapasy artyp, búginde jańa assortımenttermen shyǵarylýda.
«Araltuz» AQ «Jaqsyqylysh», «Jaqsyqylysh-2» jáne «Jaqsyqylysh-3» ken oryndaryndaǵy súlfat-natrıı qatty paıdaly qazbany barlaýǵa jer qoınaýyn paıdalaný quqyǵyn tabystaý boıynsha konkýrs jeńimpazy bolyp tabyldy. Joba qýaty jylyna 200 myń tonna bolsa, ınvestısıa kólemi 220 mln AQSH dollaryn quraıdy.
«Araltuzda» byltyr «Tehnıkalyq jáne as tuzyn óndirý» óndirisin jańǵyrtý jobasy iske qosyldy. Joba quny 1,5 mlrd teńge bolǵanymen, tolyq aıaqtaý úshin qosymsha 600 mln teńge qarjy jumsalýyna oraı jalpy ınvestısıa kólemi 2,1 mlrd teńgeni quraıdy. Kásiporynǵa tuz óndirýge arnalǵan qural-jabdyqtar shyǵarýdan dúnıejúzinde kóshbasshy Ispanıanyń «Constnrucciones mecanicas Iserra, S.A» kompanıasynyń zamanaýı quraldary alyndy. Jańa zaýyt iske qosylǵannan beri kásiporyn jylyna 120 myń tonna tuz óńdep shyǵarsa, onyń 80 myń tonnasy as tuzy, qalǵany tehnıkalyq tuz bolatyn. Búginde, óndiris qýattylyǵy 1,7 esege ulǵaıyp, onyń kólemi 213 myń tonnaǵa jetti. Saltanatty shara barysynda mekemeniń 200-ge jýyq úzdik qyzmetkeri memlekettik marapat, tósbelgi, «Qurmet» jáne alǵysqattarmen marapattaldy.
Merekelik shara at báıgesimen jáne estrada juldyzdarynyń qatysýymen ótken gala-konsertpen jalǵasty.