2025 jyly "Syrdarıa-Ferǵana dálizi" transulttyq nomınasıasyn IýNESKO-nyń Búkilálemdik mura tizimine engizý qarastyrylady. "Dalalyq ǵıbadattyq arhıtektýra" atalatyn Qazaqstannyń ejelgi keseneleri, meshitteri (Dombaýyl, Alasha han, Aısha bıbi, Arystan bab, Babadja hatýn, Abat Baıtaq keseneleri jáne basqalar) boıynsha nomınasıa qujattaryn ázirleý qarastyrylatyn bolady. Bul týraly premer-mınıstrdiń orynbasary Tamara Dúısenova aıtty.
–Ulttyq tarıhymyzdyń túpkilikti negizin quraıtyn derekter qory bolyp tabylatyn tarıhı-mádenı mura obektilerin qorǵaý maqsatynda birqatar jumystar atqarylýda. Atap aıtqanda memlekettik respýblıkalyq mańyzy bar tarıh jáne mádenıet eskertkishteriniń tizimine engizilgen Ysqaq bab, Qarashash ana, Ibragım ata kesenelerinde, Qyzyr munarasynda 2023 jyly olardyń saqtalýyn qamtamasyz etý maqsatynda ǵylymı-restavrasıalar júrgizildi. Sonymen qatar, memleket basshysynyń tapsyrmasyna sáıkes Qazaqstannyń tarıhı-mádenı murasynyń biregeı obektilerin IýNESKO-nyń Búkilálemdik mura tizimine engizý jumystary pysyqtalýda, – deıdi ol.
Aıta ketsek, Uly Jibek jolynyń Ferǵana-Syrdarıa dálizi 16 eskertkishti qamtıdy. Olardyń segizi Túrkistan oblysynyń aýmaǵynda ornalassa, qalǵan segizi Qyzylorda oblysynda ornalasqan. Iaǵnı, olarǵa Jankent qalashyǵy, Kesken-kúıik, Shirik-Rabat, Bábish-mola, Janqala, Syǵanaq, Jetiasar oazısi, Balandy qonysy. Ońtústik óńirdegi jádigerler qataryna Jýantóbe, Qaraspan, Sıdaq, Túrkistan, Saýran, Otyrar oazısi, Kúltóbe, Bórijar beıitteri jatady.
