...ساتقىندىعىن جاسىرىپ

/uploads/thumbnail/20170709031127045_small.jpg

قۋانىش ءسۇيىنىشقىزىنان باستالعان «سىپاتاي جىرىنا»  (№2417.06.11 ج. قازاق ادەبيەتى گازەتى)  «بولدىم» دەپ  نۇكتە قويعان ەدىم. ەل. پوشتاما ماحايەۆا  ايتكۇل  شايىمقۇل قىزىنىڭ «قازاق-قىرعىز ساياسي بايلانىستارىنىڭ تاريحى» (XVIII عاسىردىڭ ەكىنشى جارتىسى-XX عاسىردىڭ باس كەزى) تاريح عىلىمىنىڭ دوكتورى دارەجەسىن قورعاۋ ءۇشىن جازعان ديسەرتاسياسىن (285 بەت) سالىپ جىبەرىپتى. بىردەن ايتا كەتەيىن اۆتوردىڭ (ايتكۇل حانىمنىڭ) ماعان سالىپ جىبەرەتىن ءجونى جوق. مەنى تانىمايدى. ايتىسقا قاتىسىپ، اتىن بىلعاعان جوق. بۇركەنشىك اتپەن جازىپ جۇرسە ءوزى بىلەدى. عىلىمي كەڭەسشىلەرى (اكادەميك، ك.ن.نۇرپەيىس جانە تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور ك.ل.ەسماعامبەتوۆ 2009 ج. الماتى) سالىپ جىبەرگەن عىلىم كانديداتى بۇرلىبايەۆ الىبەك، ءوزىن «شىنايى تاريحشىمىن» دەپ جۇرگەن سۇرات سۇرقياتوۆتار بولۋ كەرەك دەپ توپشىلايمىن. ەكەۋى دە سىپاتايدىڭ جىرىن جىرلاپ ايتىستىڭ بەل ورتاسىنان ويىپ ورىن الىپ، اۋىزىنا كەلگەنىن قۇسىپ، قارعىستان باسقا ايتا المايتىن بەلسەندىلەر. مەنىڭ ءبىر دوسىم باياعىداعى كوللەكتيۆتەندىرۋ كەزىنەن  «ءستاليندى ماقتاپ كانديدات بولدىم.  ءستاليندى جامانداپ دوكتور بولدىم» دەۋشى ەدى. سول ويىما ءتۇسىپ كەنەسارىعا سىپاتايدى قالاي قارسى قويعانىن، ساتقىندىعىن قالاي جاسىرىپ، جۋىپ شايعاندىعىن ىزدەپ زەردەلەپ كوردىم. ايتكۇل حانىم بىردەن كەنەسارىنى «دىنسىزدەرگە قارسى وداق قۇرۋدى» كوزدەپ بۇقار، حيۋا، قوقان حاندىقتارىمەن ديپلوماتيالىق كەلىسسوزدەر جۇرگىزدى دەپ تىلگە تيەك ەتەسىز. كەنەسارى بۇل ءۇش حاندىققا كوزىنىڭ تىرىسىندە قارىم قاتناس جاساپ، حات جازىسقان جوق. اكەسى مەن اعاسىنىڭ كەگىن الۋدى ويلادى، العاشقى سوعىسىن مەركى قالاسىندا باستاپ تانەكە باتىر باستاپ كەلگەن 500 نايمان ساربازدارىمەن، ءوزىنىڭ 200-دەي باتىرلارىمەن اقىرتوبە شايقاسىندا جەڭىسكە جەتتى.

مەن سىپاتاي اتاسىنىڭ بويىنان ۇلتتىڭ ار نامىسىنا تيەتىن ساتقىندىق، كىسى قانىن ارقالاعان جاۋىزدىقتى ايتكۇل حانىمنىڭ ديسەرتاسياسىنىن، دوكتورلىعىنان (ارحيۆ ەمەس) تاۋىپ وتىرمىن. كەنەسارىنى 12 مىڭ اسكەر جينادىم، قىرعىزدارمەن سوعىسامىز دەپ كەكىلىك تاۋىنىڭ تابانىنا، مايتوبەنىڭ شۇڭقىرىنا ادام قاشىپ قۇتىلماستاي قاماۋعا كوشىرىپ اكەلگەن. (ءوزى كوشىپ كەلگەن جوق) ءسويتىپ، «حاندى رايىنان قايتارۋعا، كەنەسارى مەن ورمان ماناپتى جاراستىرۋعا شاقىرىپ» وتىرىك ءمۇلايىمسيدى.  ەلشىلىكتەردىڭ ءىسى ساتسىزدىكپەن اياقتالىپ «ەلشىگە ءولىم جوق، جاۋشىلىقتا قورلىق جوق» دەگەن قاعيدانى ساقتاماي،  قۇلاق مۇرىندارىنان ايىرىپ قايتارادى.  سوعىسارعا دارمەن جوق، سىپاتايدىڭ بۇرىننان ويلانىپ جاساعان ساتقىندىعى  جۇزەگە اسىپ كەنەسارى اجال قۇرىعىندا قالادى. سۇرانشى، ساۋرىق باتىرلار قۇساپ «جوق ءبىز قىرعىزبەن سوعىسپايمىز» دەپ ءبولىنىپ كەتپەدى. ونداي ادامدىق قاسيەت تانىتقاندا كەنەسارى «اجال اپانىنا» كوشىپ بارماس ەدى.

1846 جىلى جەتىسۋعا باسىپ كىرمەي اعايىندىقپەن كوشىپ كەلگەندە قىرعىز ماناپتارى «ءار جەردەن 30-40 بارىمتاشى اتتاندىرىپ كەنەسارىعا قاراعان ەلدىڭ جىلقىلارىن، مالدارىن  تالاي باستايدى.» «ەل بولايىق، بىرىگەيىك» دەگەن ۇسىنىسپەن كەلگەندە بۇل قانداي ساياسي قارىم قاتناس؟ مالىن توناپ جاتقاندا كەنەسارى نەگە قارىمتا قايتارمايدى؟ وتىرىكتىڭ دە ءجونى بار ەمەس پە؟ ايتكۇل حانىم! كەنەسارى قىرعىزعا ءۇش ءجۇز تولەڭگىت-وزىنىڭ ورەن جاراندارى، ەكى جۇزدەي باتىرلارىمەن عانا كەلگەن. ءسىز 1500 ساربازىنان ولىدەي، 2000 ساربازىن تۇتقىنعا ءتۇسىرىپ، 500-دەي قىزدارىن تاشكەنتتىكتەرگە ساتىپ جىبەرگەنىن جازاسىز. (كەنەسارىدا قىزداردان قۇرىلعان سارباز بار ەكەنىن ۇلى تاريحشى ە. بەكماحانوۆتان، جازۋشى ءى. ەسەنبەرليننەن وقىماپپىن) سويتەسىزدە، «كەنەسارى قىرعىزداردى شاپپاقشى ەكەن» دەگەن قاۋەسەتتەن قورقىپ، ەلشىلەرىنىڭ قۇلاق، مۇرنىن كەسىپ قىر كورسەتتىرىپ، قورلايسىڭ دا، مول تارتۋ تارالعىعا «ءبىر سۇلۋ قىزدى جاساۋىمەن قوسىپ، ءبىر ارعىماق ات، قىمبات تارتۋ-تارالعىمەن ەلشى جىبەرەسىز. وزىڭدە تۇيسىك بار ما، حانىم! اسكەرىن قىرىپ سالساڭ، (ءسىزدىڭ ەسەبىڭىزشە ءۇش جارىم مىڭ) قىرعىزبەن سوعىساتىن ادام قالعان جوق قوي. قالاي سوعىسادى؟ تالعاجۋ جاساپ وتىرعان سوڭعى توعىز بايتالىن تاعى ۇرلاتىپ الدىراسىز.  سىپاتاي سوققىزعان قاناي ءبيدىڭ كەسەنەسىن كەنەسارىعا قيراتقىزىپ، جاۋاپ رەتىندە سىپاتايدىڭ اعاسى انداس باتىردىڭ كەسەنەسىن قىرعىزدارعا قيراتتىراسىڭ.  ەكەۋى دە وزدەرىنىڭ تۋعان جيەندەرى ەمەس پە، جازىعى قانشا؟ سولار ءۇشىن قىزمەت ىستەپ جۇرگەن جوق پا؟ «تاستاي قىرعىز» دەگەن وسىدان قالعان.

ايتكۇل حانىم! قىرعىز قازاق اراسىندا سۇرانشى، ساۋرىق  ەلشىلىكتە جۇرگەن جوق.  سىپاتاي اتاڭىز ساتقىندىق، جىمىسقى ىستەرمەن كۇن وتكىزىپ جان باعىپ ءجۇردى. بىلە بىلسەڭىز سايرامدا سۇرانشىنىڭ، قاستەكتە ساۋرىقتىڭ، شىمكەنتتە بايزاق داتقانىڭ ولىمىنە سەبەپشى بولعاندا سول ساتقىن.. (قازاق ادەبيەتى گازەتىندە «سىپاتايدىڭ ساياسي كەلبەتى-ساتقىندىق» دەگەن ماقالام ق.ءسۇيىنىشقىزىنا جاۋاپ رەتىندە شىققان) سىپاتايدى باتىر ەتىپ كورسەتۋ ءۇشىن كەنەسارىنىڭ الدىنان پۇشايمان بولعان ەكى جىگىتتى حاننىڭ ۇلىقساتىنسىز قولدارىن شەشىپ سۇيرەپ الا جونەلدى دەيسىز. 44 سۇلتاندى قولىمەن شاپقان، جاپپاستىڭ ءبيىن تىرىدەي وتقا ورتەگەن كەنەسارى وعان دەيىن دە ءتىسىن قايراپ جۇرگەندە، الدىنا كەلگەن سىپاتايدى ءتىرى جىبەرمەيتىنى حاق ەدى. ءارى قاراي «مەنىڭ قىرعىز دەگەن جاۋىم جوق» دەگىزدىرەسىز دە سىپاتاي باستاعان بوتپايلاردى قىرعىزعا قارسى جورىققا كەنەسارى تۋى استىنا جيناتاسىز. بوتپايلاردىڭ اراسىندا ءومىر سۇرمەگەن، باتىرلىق، ەرلىك شەشەندىك، بيلىك كورسەتە الماعان ادام قالاي اسكەر جينايدى. جازۋشى ايان ءنىساناليننىڭ تاپسىرىسپەن جازىلعان «جۇرەكجۇتقان» ماقالاسىندا «سىپاتايدىڭ ازات باسى بۇعالىقتان بوساماي، كىرىپتارلىق كۇن كەشتى. اعايىندار (بوتپايلار) اراسىندا ارىستانداي الاسۇرىپ، (ارپالىسىپ ەمەس) جولبارىستاي جان جاراقاتىن جالادى» دەپ جازادى. جۇرەكجۇتقان باتىر  اتاڭىزدىڭ سيقى وسى. اسكەردى جيناعان كەنەسارىنىڭ بولەسى شىمىر-بايزاق داتقا. كەنەن ازىربايەۆ ايتقانداي «ءوزىنىڭ مەكەن جايلاۋ، قىستاۋى بولماعان، بوتپايلار اراسىندا وسپەگەن، جەرىنەن توپىراق بۇيىرماعان ادام» قالاي اسكەر جينايدى؟ دوكتورلىق ديسەرتاسيانىڭ باستى كەيىپكەرى ەتۋگە قالاي ءداتىڭىز باردى؟   

1847 جىلدىڭ باسىندا كەنەسارىعا جانتاي مەن ورمان باستاعان ماناپتارعا «جاۋلاسۋعا ەمەس، ەلدەسۋگە كەلگەنىن» ايتقىزدىرىپ، ەلشىلەر الماستىرىپ ءپاتۋاعا كەلمەگەن قىرعىزدارعا 100.000 مىڭ اسكەر جيناتىپ كەنەسارىنى كەكىلىك تاۋىنىڭ بوكتەرىندە سوعىستىراسىز. «قازاق جاساعىن بايزاق داتقا، سىپاتاي، قاراقويلى-تىلەۋبەردى، اققويلى-بايەتكە باسقارتاسىز. مايتوبەدە ورنىققان كەنەسارى جاساعى ەشقانداي سوعىس جۇرگىزبەگەن، وعان سەبەپ ءسىزدىڭ سىپاتاي اتاڭىز 12 مىڭ اسكەردى الىپ ءتۇن جامىلىپ قاشىپ كەتكەن دەپ جازادى تاريحشىلار. بايزاق داتقانى دا تاستاپ كەتتى. 100.000 اسكەر ماناستا دا بولعان جوق، قازىردە جوق. سىپاتاي اتاڭىزدىڭ ساتقىندىعىنان سوعىس بولعان جوق. اعىباي، ناۋرىزباي، نايمان ساربازدارىن باستاپ كەلگەن تانەكە باتىرلارعا قورشاۋدى بۇزىپ شىعۋعا باتاسىن بەرىپ بۇعىباي، بۇقارباي تاعى بىرنەشە باتىرلارمەن «حاننىڭ باسىن حان الار، قاردىڭ باسىن قار الار» قاعيداسىمەن قالىپ قالادى. اعىباي مەن ناۋرىزباي سىرتتا جۇرسە ورمان ماناپتىڭ ولتىرتۋگە ءداتى شىداماس دەگەن سەنىمدە بولادى. «قازاق قولىنىڭ جەڭىلۋىنە سىپاتاي مەن رۇستەم تورەنىڭ ۇرىس دالاسىن تاستاپ، ساتىپ كەتۋى سەبەپ بولدى» دەپ سىڭارجاقتىقپەن قاراۋعا بولمايدى دەپ تۇيىندەيسىز. ءوزىڭىز ايتىڭىزشى، 100.000 اسكەرمەن 300 ادام (قاتىن قالاش، تاماق ىستەيتىن اسپازدار) قالاي سوعىسادى؟

ايتكۇل حانىم! ساتقىن اتاڭىزعا: «مەنىڭ قىرعىز دەگەن جاۋىم جوق. امان قالاتىن ابىلايدىڭ تۇقىمى، ولەتىن ءبىز بە...» دەگىزدىرەسىز دە قازاق جاساقتارى اراسىندا ىرىتكى تۋدى دەيسىز. ىرىتكى تۋعىزعان كىم؟ ءوزىڭىز جازىپ وتىرعانداي سىپاتاي ساتقىن ەمەس پە؟ و باستا سوعىسامىن دەپ كەلگەن ادام ولىمنەن قورىقپاۋ كەرەك ەدى عوي. سوعىس بار جەردە ءولىم بار.  قايران كەڭكەڭ (كەڭەس نۇرپەيىس) ديسەرتاسياڭىزدى وقىماي، بەتىڭىزگە قاراپ وتىرىپ قول قويا سالعان با؟ كەنەسارىنىڭ كىم ەكەنىن، سىپاتايدىڭ كىم ەكەنىن اجىراتا الماعان با؟ ءسىز قۇساپ كەنەسارى باستاعان ۇلت-ازاتتىق قوزعالىسىمەن ساتقىندىقتىڭ اراسىنان ساياسي بايلانىس ىزدەپ نەگە اۋرە بولعىسى كەلمەگەن بە؟  اسكەردى الىپ كەتۋىنىڭ ارقاسىندا «قازاق-قىرعىز اراسىنداعى سوعىس ءورتىنىڭ تەز وشۋىنە اسەرىن تيگىزدى» دەيسىز. ارينە «سوعىس ءورتىنىڭ» تەز وشۋىنە حاننىڭ باسى الىنىپ، ناۋرىزبايىن ولتىرگەن ساتقىندىق تۇبىنە جەتۋ باستى سەبەپ بولدى. سول كەزدىڭ وزىندە-اق، قىرعىزداردىڭ قورقاۋ قاسقىرلارىنا اينالعان سىپاتايشىلار ۇلتتىق مۇددەلەردى اياق استى ەتىپ، ۇلتتىق (قازاقتىق) مۇراتتاردى تالقانداۋ ۇردىستەرىن جۇرگىزۋگە مۇرىندىق بولعان. «بۇگىنگى كۇنى كوپ قيىنشىلىقتارمەن (قانداي قيىنشىلىق) جەتىپ وتىرعان تاۋەلسىز مەملەكەتىمىزگە كەنەسارى قارسى بولعان دەيدى جەردەن جەتى قويان تاپقان، اپەندىم. كەنەسارىنىڭ ۇلت-ازاتتىق قوزعالىسىن «كوتەرىلىس» دەپ اتاۋ ەكىجۇزدىلىك دەيدى ءسىز «تانيتىن»، مەنىڭ سول اپەندىم-الىبەك بۇرلىبايەۆ. ايتكۇل حانىم جازعان كەكىلىك تاۋىنىڭ باۋرايىنا سىپاتاي باستاپ كوشىپ بارعان حان كەنەنىڭ تاماقتىق جىلقىلارىن، ءمۇيىزدى قارالارىن، ۋاق مالدارىن قىرعىزدار بارىمتالاپ، ەڭ سوعى توعىز بايتالىن ايداپ كەتكەندە، اش قالماس ءۇشىن اعىباي باستاعان باتىرلارىن جۇمساپ مالدارىن قايتارىپ الادى. سوندا ەل توناۋ، شاپقىنشىلىق جورىعىن كىم جاساپ وتىر؟ جىبەرگەن ەلشىلەرىنىڭ قۇلاق مۇرنىن كەسىپ كىم قورلاپ وتىر؟ قىرعىزدار ەمەس پە؟ ايتكۇل حانىم جازادى، الىبەك بۇرلىبايەۆ جوققا شىعارادى. وندا نەسىن جىبەرىپ وتىر ايتكۇل  حانىمنىڭ ديسەرتاسياسىن؟ ءوزىڭ وقىپ، ءوزىڭ ءبىلىپ حانىمدى مازاق قىلماعانىڭ دۇرىس ەمەس پە ەدى، اپەندىم! الدە، ول سىپاتايشىلاردىڭ تالقانىن جەپ، كوجەسىن ءىشىپ سىپاتايشىلارعا قارىزدار بولىپ قالعان با؟

ايتكۇل حانىمنىڭ ديسەرتاسياسى - انتي كەنەسارىلىق ديسەرتاسيا بولىپ شىققان. ۇلت-ازاتتىق قوزعالىسىنىڭ ءمانىسىن قاساقانا تۇسىنبەۋ اكادەميك پەن پروفەسسوردىڭ ىقپالى ما؟ ولار نەگە تۇزەمەدى، نەگە باعىت باعدار بەرمەدى؟ سوعىستى باستاماس بۇرىن ءساۋىردىڭ اياعىندا بوران تۇرعىزىپ  كەنەسارى جاساقشىلارىن ساستىرتىپ الاماق بولادى. ارقانىڭ التى اي قىسىنا دەس بەرمەگەن، كيىز ءۇيدى قىستاپ شىققان كەنەسارىشىلدارعا شۇڭقىردىڭ ىشىندەگى، ىقتاسىنداعى بوران ءسوز بولىپ پا؟ ورمان ماناپ 100.000 جەردەن وت جاققىزىپ «اسكەر سانىن كوبەيتىپ» الدى دەيسىز. كەنەسارىنىڭ ورىنبور گەنەرال گۋبەرناتورلارىنان سىيلىققا العان بىرنەشە دۇربىلەرى بار. جاۋى دا بولسا قولباسشىلىعىن، اسكەري دارىنىن باعالاي بىلگەن. تاياق تاستام جەردەگى، تاۋدىڭ باسىنداعى قىرعىزداردىڭ نە ىستەپ، نە قويىپ جاتقانىن كورمەيتىن نە جىنى بار.

ورىس وتارشىلدارى «كەنەسارىنىڭ ءولىمى ارقىلى ەكى تۋىستاس ەلدىڭ اراسىنا وت جاعىپ، جىك تۇسىرگەندە قانداي ناتيجەگە جەتكەنىن ءىس جۇزىندە كوردىك» دەپ اشىق ايتۋعا بولادى دەيسىز. ويتكەنى ولار، «تاۋەلسىزدىككە ۇمتىلعان ەكى حالىقتىڭ تاعدىرىن تالكەككە سالدى» دەگەندى تىلگە تيەك ەتەسىز. ال مەنىڭ اپەندىم - كانديدات بۇرلىبايەۆ الىبەك «ءبىز رەسەيگە «كولونيا» بولعان جوقپىز، ول قازاق عالىمدارىنىڭ دالباساسى» دەيدى. ءسىز سوندا قازاق عالىمى ەمەسسىز بە؟ ول ءوزىن رەسەي عالىمىمىن دەپ ەسەپتەيدى. قازاقستاندا قورعاتپاي قويىپتى. نيەتى ساتقىن ادامعا قورعاتپاعانى دۇرىس بولعان. سودان ساتقىنداردان باسقاعا وكپەلى.

كەنەسارىنىڭ قارىنداسى بوپايدىڭ اۋزىنا ءسوز سالىپ «ولەر حان ءولدى، ءتىرى قالعان قازاقتاردىڭ باسىنا 60 جىلقىدان بەرىپ تۇتقىنداردى الىپ قايتتى» دەيسىز. سىزدىكى وي جوتامەن سوعا بەرەتىن كوركەم ادەبيەت ەمەس، تاريحي تاعىلىم بەرەتىن ديسەرتاسيا. جاس ۇرپاققا ءجونى ءتۇزۋ ءبىلىم بەرسىن دەپ كەڭكەڭ سىزگە تاريح عىلىمىنىڭ دوكتورى اتاعىن الىپ بەرگەن بولار. جارايدى 1000 ادامدى بوساتقان شىعار، قۇنىنا بەرەتىن 60.000 جىلقى بوپايدا دا، كەنەسارىدا دا بولعان جوعى انىق، ونى قايدان تاپتى، ايتكۇل حانىم؟ ءار سوزگە جاۋاپ بەرۋ كەرەك ەمەس پە؟ بوپاي بار تۇتقىندى ساتىپ السا اعىباي مەن ناۋرىزبايدىڭ قورشاۋدى بۇزىپ شىققانى وتىرىك بولعانى ما؟

قىرعىز ماناپتارى، بيلەرى مەن باتىرلارىنىڭ 12-نە التىن مەدال، قالىعۇلعا كۇمىس مەدال، حاننىڭ باسىن العان ق. تاستانبەكوۆكە التىن مەدال، ورمان ماناپقا بىردەن التىن مەدال، پولكوۆنيك شەنىن قوسا بەرگەنىن جازاسىز. نە دەگەن مىرزالىق! 14 التىن، ءبىر كۇمىس مەدال، بەس التىن مەدالدىق پولكوۆنيك شەنى. تاعى 3000 رۋبەل كۇمىس اقشا. پاي – پاي ايتكۇل حانىم. كەنەسارىنىڭ باسىنىڭ قۇنىنا جەتە الدىڭىز با؟ بۇدان كەيىن قازاق-قىرعىز اراسىندا قانداي ساياسي بايلانىس بولۋى مۇمكىن ەدى. سوۆەت ۇكىمەتىنىڭ ارقاسىندا قىرعىز تاريحشىسى ى. ابدىراحمانوۆ جازعانداي «اۋىلى ارالاس، قويى قورالاس، جىگىتتەرى جورالاس، قۇدالاسىپ، دوستاسىپ، جاراسىپ، قايتا تۋعان بولىپ كەتتى» دەيدى. تۇستەن كەيىن ماڭىراعان قوي سياقتى ەكىنشى ءبىر تاريحشىسى ك. ۇسەنبايەۆ «كەنەسارىنىڭ سوعىسى قازاق-قىرعىز ەلىنىڭ دوستىعىنا توسقاۋىل بولا المادى» دەسە «وكتەمدىككە ۇيرەنىپ قالعان حان كەنە قايشىلىقتاردى شەشۋ جولى كۇش ەكەن دەپ قاتە پايىمدادى، ماملەگەرلىك ساياساتتى پايدالانا المادى» دەپ قوشتايدى اكادەميك ماناش قوزىبايەۆ. ايتكۇل حانىمنىڭ قولتىعىنان قالاي-قالاي دەمەگەن. كەنەسارى حان  سەيداق قوجا مەن شوقپار بيگە 200-دەن استام حاتتى بوسقا جازدىردى ما؟ (ءبىر توم كىتاپ بولىپ شىققان.)

ەگەر ءسىز، ايتكۇل حانىم! XXI عاسىرداعى قىرعىزدىڭ پالەنباي پرەزيدەنتىمەن جەلتوقساننىڭ باس قولباسشىسى، قازاقتىڭ كۇن كوسەمى، ۇلت ليدەرى، عاسىر عۇلاماسى پرەزيدەنت ن. ءا. نازاربايەۆ اراسىنداعى ساياسي بايلانىستى تىلگە تيەك ەتسەڭىز قۇلاققا كىرەدى. ناعىز عۇلاما تاريحشى بولاتىنىڭىزعا مەن كۇمان كەلتىرمەس ەدىم.

 مەنىڭ پوشتاما ءسىزدىڭ ديسەرتاسياىڭىزدى جىبەرگەن الىبەك بۇرلىبايەۆ پەن سۇرات سۇرقياتوۆتىڭ ەكەۋىنىڭ بىرەۋى بولۋ كەرەك. «مىنە كور، ءبىزدىڭ اتامىزدىڭ اتىن اتاپ ديسەرتاسيا جازىپ، دوكتورلىق قورعاعان» دەگەن ماقتانىشىن جاسىرا الماعان.

ماتەريال قولىما تيگەن سوڭ مەندە «سىپاتايدىڭ ساتقىندىعى» دەگەن «دوكتورلىعىمدى» قورعاپ العاشقى رەفەراتىمدى جازدىم. قابىل الىپ، باعاسىن بەرەرسىز؟!

سادىق سماعۇل 

قاتىستى ماقالالار