قاماۋدا جاتقان شەكاراشىنىڭ اتاسى ۆلاديمير چەلاح پەن اناسى سۆەتلانا ۆاششەنكو سەنبى، ماۋسىمنىڭ 9-ى كۇنى الماتى وبلىسى ءۇشارال قالاسىنداعى تەرگەۋ يزولياتورىنداعى ۆلاديسلاۆپەن كەزدەسكەن ەدى. ال جەكسەنبى كۇنگى باسپا ءسوز ماسليحاتىنا تەك اتاسى قاتىستى. ونىڭ ايتۋىنشا، كىشكەنتاي بالاسى سىرقاتتانىپ قالعاندىقتان سۆەتلانا ۆاششەنكو قاراعاندىعا شۇعىل تۇردە قايتىپ كەتكەن.
جاڭا بولجام
باسپا ءسوز ماسليحاتىندا ۆلاديمير چەلاح ءۇشارال قالاسىندا ايتقان سوزدەرىن جۋرناليستەر بۇرمالادى دەپ سانايتىنىن جەتكىزدى. نەمەرەسىمەن كەزدەسۋگە 5-اق مينۋت بەرىلگەنىن جانە كەزدەسۋ كەزىندە ۆلاديسلاۆ چەلاحتىڭ مۇلدەم سويلەمەي، مەڭىرەۋ قالىپتا تۇرعانىن ايتتى. «نەمەرەم «قىلمىستى مەن جاساعان جوقپىن» دەپ ايتتى» دەگەن كەشەگى مالىمدەمەسىن مۇلدەم جوققا شىعاردى. - ءبىزدى ەكى جارىم ساعات كۇتتىرىپ قويدى. تەرگەۋ ءوتىپ جاتىر دەگەن سەكىلدى سىلتاۋلار ايتتى. سودان كەيىن تەرگەۋ يزولياتورىنا الىپ بارىپ، ماعان دا، اناسىنا دا تەك 5 مينۋتتان بەردى. ول جەردە بىزدەن باسقا يزولياتور قىزمەتكەرلەرى، ادۆوكات، تاعى باسقا كوپ ادام بولدى. ۆلاديسلاۆ ماعان ەشنارسە ايتا المادى. ول ءوزىن جايسىز سەزىندى، ابدەن قورقىپ قالعان. ول ۇندەمەي عانا مەنىڭ ايتقانىمدى تىڭداپ تۇردى. مەن وعان: «ۆلاديك، ۇلىم، سەنىڭ جازىقسىز ەكەنىڭدى بىلەتىن ادامدار بار. ەگەر سەنى بىرەۋلەر قورقىتسا، قورىقپا» دەپ بىرنەشە رەت قايتالادىم. اقىر اياعىندا قوشتاسار ساتتە بەتىنەن ءسۇيىپ ەدىم، كوزىنەن بىردەڭە بايقادىم، مەنىڭشە ول مەنى تۇسىنگەن سياقتى، - دەدى ۆلاديمير چەلاح. چەلاحتىڭ پىكىرىنشە، نەمەرەسىن بەلگىسىز بىرەۋلەر پسيحوتروپتى زاتپەن ۋاقىتشا ەسىنەن اداستىرعان. سودان كەيىن وزدەرىنىڭ ارام ويلارىن جۇزەگە اسىرعان.
- ونى قىستاقتان، توسەكتىڭ استىنان تاۋىپ العان. توسەكتىڭ شەتىندە تاپانشا ءىلىنىپ تۇرعان جانە ءبىر شولمەك اراق بولعان. قۇداي اتىمەن انت ەتەمىن، نەمەرەم اراق ىشپەيدى، - دەدى ۆلاديمير چەلاح. ونىڭ سوزىنشە، 19 جاستاعى بالانىڭ 14 ادامدى جايراتىپ سالعاندىعىنا، قازا بولعان شەكاراشىلاردىڭ دا اتا-انالارى سەنبەيدى ەكەن. - ولار ماعان كۇن ارا تەلەفون سوعىپ وتىر. ءتىپتى ءبىر ايەل ۇيىمىزگە دە كەلدى. «مەنى اسىپ تاستاسا دا، بۇل قىلمىستى جاساعان مەن ءسىزدىڭ ۇل ەكەندىگىنە سەنبەيمىن» دەدى. اتا-انالار ءقازىر مەنەن ءبىر حابار كۇتىپ وتىر. بارىپ، كورگەن-بىلگەنىڭدى ايت دەپ وتىر. ولار كەرەك بولسا مەنى قولداۋعا دايىن، - دەدى ۆلاديمير چەلاح. ءتىرى قالعان شەكاراشىنىڭ اتاسى پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ شەكارادا تەراكت جاسالۋى مۇمكىن دەگەن اۋەلگى بولجامىنا سىلتەمە جاساپ، ءۇشارال وتريادىنا قاراستى زاستاۆا پوستىلارىندا بۇرىن دا توتەنشە وقيعالار بولعان، بۇل دا سونىڭ ءبىرى دەگەن مازمۇندى ءسوز ايتتى. ول «ارقانكەرگەن» پوستىنىڭ قاسىنان «كوپشىلىككە بەلگىلى» ەسىرتكى ساۋدا جولى وتەدى دەپ سانايدى. ۆلاديمير چەلاح نەمەرەسىنە تەرگەۋ كەزىندە قىسىم جاسالىپ جاتقان جوق دەپ بىرنەشە رەت قايتالادى جانە مەملەكەتتىك ادۆوكاتتىڭ تاعايىندالۋىنا قارسى ەمەس ەكەنىن ءبىلدىردى. شەكاراشىلاردى جەرلەۋ "قازاقپارات" اگەنتتىگىنىڭ حابارلاۋىنشا، 10 ماۋسىم كۇنى قازاقستاننىڭ بىرنەشە وبلىسىندا قازا بولعان شەكاراشىلاردى رەسمي تۇردە جەرلەۋ راسىمدەرى ۇيىمداستىرىلدى. مارقۇم ەرلان اقىشيەۆ (1988 جىلى تۋعان) پەن تالعات سارسەمبايەۆتاردى (1988 ج.ت.) جەرلەۋ راسىمدەرى ءۇشارال اۋدانىندا ءوتتى. جەكسەنبى كۇنى قاراعاندى وبىلسىنىڭ بالقاش قالاسىندا شەكاراشى نۇرلانبەك مۇقاشيەۆتى (1991 ج.ت.) تۋىستارى مەن جاقىندارى اقتىق ساپارعا شىعارىپ سالدى. "قازاقپارات" ونىڭ وتباسىنا 1.4 ميلليون تەڭگە جاردەماقى تولەندى دەپ حابارلادى. تاراز قالاسى مەن شۋ اۋدانىندا قازا بولعان جامبىلدىق ەكى شەكاراشى نۇرجان ۇسىپالييەۆ (1991 ج.ت.) پەن جانات ءىلياسوۆتى (1992 ج.ت.) جەرلەۋ راسىمدەرى ۇيىمداستىرىلدى. اتىراۋ قالاسىندا مارقۇم ءۇش شەكاراشى دانيار بالعابايەۆ (1992 ج.ت.)، جەڭىس ساعىنعالييەۆ (1990 ج.ت.) جانە بەكزات امىرعالييەۆتەردى (1989 ج.ت.) سوڭعى ساپارعا شىعارىپ سالۋ جيىنى ءوتتى. ال باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ تاسقالا اۋدانى مەرەي اۋىلىندا «ارقانكەرگەن» پوستىنىڭ باستىعى، كاپيتان التىنبەك كەرەيەۆتى (1984 ج.ت.) جەرلەۋ ءراسىمى ءوتتى.
"قازاقپاراتتىڭ" حابارلاۋىنشا، وپات بولعان شەكاراشىلار رۇستەم اقىلبايەۆ، دەنيس رەي جانە مەيىرحان يمەنوۆتىڭ مۇردەلەرى ءالى تانىلعان جوق. 30 مامىر كۇنى الماتى وبلىسى الاكول اۋدانىنداعى «شىعىس» ايماقتىق شەكارا قىزمەتى ءۇشارال وتريادىنىڭ "سارىبوكتەر" زاستاۆاسىنا قاراستى "ارقانكەرگەن" پوستىندا 14 شەكاراشى مەن ءبىر قورىقشى ءولى كۇيىندە تابىلعان ەدى. باس پروكۋراتۋرا وكىلى بىرنەشە كۇننەن سوڭ تابىلعان ءتىرى قالعان جالعىز شەكاراشى ۆلاديسلاۆ چەلاح اسكەري قىزمەتتەستەرىن "ءوزى ولتىرگەنىن مويىندادى" دەپ حابارلاعان. چەلاحتىڭ تۋىستارى بۇل ايىپتاۋعا سەنە المايتىندارىن مالىمدەگەن بولاتىن. "ازاتتىق راديوسىنىڭ" سايتىنان. اۋەلگى تاقىرىبى: چەلاحتىڭ اتاسى "ارقانكەرگەننىڭ" قاسىنان ەسىرتكى تاسىمالداۋ جولى وتەدى دەيدى
پىكىر قالدىرۋ