«وداقباستىقتىڭ» سالدارى وڭايعا سوقپايدى...

/uploads/thumbnail/20170709055335397_small.jpg

جاقىندا عانا رەسەيدىڭ ۋكراينانى كەدەندىك وداققا تارتۋ تۋرالى قۇپيا قۇجاتتارى جاريالاندى. ىشىندە سان-الۋان تاسىلدەر مەن تەحنولوگيالار كورسەتىلگەن. كەشەگى "روشەن" كامپيتتەرىنە تىيىم سالۋ دا، سونىڭ ءبىر جولى. الدىمەن مۇقاتىپ، نارىعىنان ايىرىپ، ارتىنان "ارىپتەس، اكسيونەر بولايىق، سوندا رەسەيدە ساۋداڭ جۇرەدى" دەپ كومپانيانىڭ قۇرامىنا كىرىپ الۋ. ۋكرايندىقتار وسىنىڭ سالدارىن جاقسى ءتۇسىنىپ وتىر، حالقى دا بەلسەندى قارسىلاسىپ جاتىر.

ءبىز مىنانى ۇعۋىمىز كەرەك سياقتى. ءتۇبى كەدەندىك وداقتىڭ ەش بولاشاعى جوق. ءبىراق، وسىنى پايدالانىپ، رەسەي اينالاسىنداعى بارلىق نارىقتاردى جاۋلاپ الماق. ال بارلىق ماڭىزدى دەگەن نارىقتاردى جاۋلاپ الساڭ، ودان ارتىق بيلىك پەن باقىلاۋدىڭ قاجەتى دە شامالى. ەگەر بارلىق كومپانيالارىڭ رەسەي كاسىپكەرلەرىنىڭ قولىنا ءوتىپ كەتكەن بولسا، سەنىڭ بيلىگىڭ دە ەشتەڭە ىستەي المايدى. ەلدەگى شەتەل ينۆەستورلارى دەگەندەر ءجۇر عوي تايراڭداپ!
ياعني، كەدەندىك وداق ەڭ الدىمەن قازاق نارىعىن جاۋلاۋدىڭ ورىس ءۇشىن اسا ءوتىمدى، ءتيىمدى جولى. اپتا سايىن رەسەي وزىندە شىعاراتىن تاۋارلاردى وتكىزۋ ءۇشىن كەدەندىك وداق اياسىنداعى باج، كەدەن سالىقتارىن وسىرۋمەن كەلەدى. بىرەسە شىنى، بىرەسە قوندىرعىلار، بىرەسە تاعى باسقاسى. مىسالى، وسىنىڭ ارقاسىندا قازاقيادا ساتىلاتىن ورىس اۆتوكولىكتەرىنىڭ سانى ارتىپ كەلەدى. قۋلىقپەن، قىسىممەن ورىس ماشينەلەرىنىڭ ساتىلىمى 80 پايىزعا ءوسىپ، ەلدە ساتىلعان ەكى ماشينەنىڭ ءبىرى رەسەيلىك ماشينە بولدى. پايدا ما؟ تازا پايدا. وسى ارقىلى ءوز ونەركاسىبىن قولداپ وتىر. ساپاسى - ءنول، شاشىلىپ قالاتىن دۇنيەسىن وتكىزىپ جاتىر.
ورىستىڭ «سبەربانك» دەگەن بانكى نارىعىمىزعا باسا كوكتەپ كىرىپ جاتىر. ونداعى دەپوزيتتەردىڭ سانى مەن سوماسى تەز ارادا ءوسىپ كەتتى. بۇل وتە ءىرى بانك، ونىڭ باعانى دا تومەندەتىپ، جۇمىسىنىڭ ساپاسىن بيىك دەڭگەيدە ۇستاپ وتىرۋعا مۇمكىندىگى بار. ءبىراق، ەرتەڭ ءوز ماقساتىنا جەتىپ، نارىقتى العان سوڭ باعاسىن وسىرەتىنى بەلگىلى. بىر-بىرلەپ مايدا-شۇيدا بانكتەردى ساتىپ الىپ، ەرتەڭ ءنومىرى ءبىرىنشى بانككە اينالۋى ابدەن مۇمكىن دۇنيە. ءدال وسى تاسىلمەن رەسەي قازاقتىڭ تەمىرجولىن الماقشى. «اەروفلوت» «ىشكى رەيستەرگە» كىرگىسى كەلىپ، جانتالاسىپ جاتىر. ەرتەڭ ارزان رەيستەر جىبەرىپ، ساپالى ۇشاقتارى بار «ەير استانانى» مۇقاتىپ، ونى دا ساتىپ الۋ نيەتتەرى بار. ءقازىر، مىسالى ارمەنيانىڭ اۆياسياسى رەسەيگە ءوتىپ كەتتى. ءبىزدى دە سول سياقتى قىلماق.
دەمەك، وداقباستىق دەگەنىمىز ەڭ الدىمەن رەسەي كاپيتالىنىڭ ەكسپانسياسىن قامتاماسىز ەتۋ قۇرالى. ەسەسىنە رەسەي ءبىزدىڭ بىردە-بىر كومپانياعا جەڭىلدىك جاسامايدى. ءبىزدىڭ تاۋارلاردى ىشكى نارىعىنا ولسە دە جىبەرمەيدى. بۇل ايدان-انىق! 
بۇعان نە ىستەۋگە بولادى؟ مەنىڭ ويىمشا، قوعام ويانىپ، بەيبىت نارازىلىق اكسيالارىن وتكىزىپ، رەسەيگە نارازىلىقتارىمىزدى ۇنەمى، تۇراقتى جەتكىزىپ تۇرۋىمىز كەرەك. قولدان كەلىپ جاتسا رەسەي تاۋارلارىنان باس تارتۋىمىز كەرەك. رەسەي ونىمدەرىن الماۋىمىز كەرەك. از دا بولسا ءوز ونىمدەرىمىزدى الىپ، ءوز وندىرۋشىلەرىمىزدى قولداعانىمىز ءجون. رەسەي ماشينەسىن ءمىنىپ ءجۇرۋ - ازعىندىقتىڭ سيمۆولى بولۋى كەرەك. رەسەي بانكىسىنە بارۋ - ساتقىندىقتىڭ سينونيمىنە اينالۋى ءتيىس. رەسەيدىڭ ەلەكتروندى پوشتاسىن پايدالانۋ - ماڭگۇرتتىكتىڭ ءبىرىنشى ساتىسى دەپ سانالۋى قاجەت. تاۋەلسىزدىك الارىنىڭ الدىندا ءۇندىستان وسىنداي ساياسات جۇرگىزىپ جەڭىپ شىقتى. 
ياعني ءبىزدىڭ الداعى ۋاقىتتاعى ساياساتىمىز - رەسەيگە قارسى نارازىلىق تانىتۋ، بۇل نارازىلىقتى ۇدەتە ءتۇسۋ، حالىقتىڭ رۋحىن وياتۋ، كوزىن اشۋ. رەسەي تاۋارلارى مەن ونىمدەرىنە بويكوت جاريالاۋ، ءاربىر نىسانىمىزدى، كاسىپكەرىمىزدى قىزعىشتاي قورعاۋ، بەلورۋس، ۋكراين، قىرعىز ارىپتەستەرىمىزبەن بەلسەندى قارىم-قاتىناس ورناتىپ، سولارعا دا رۋحاني، ادامي، ازاماتتىق كومەگىمىزدى كورسەتۋ. كوپ تۇرىكرسە كول دەمەكشى، كەشەگى رەسەي وتارلارى بولعان مەملەكەتتەر بىرىگىپ، بەلسەندى ساياسات جۇرگىزىپ جاتسا، ءبىر-بىرىنىڭ تاۋارلارىن قولداپ جاتسا، ءتۇبى رەسەي دە سىنادى. تەك ءوزىمىز مىقتى بولۋىمىز قاجەت. ەگەر بۇرىنعى رەسەي كولونيالارى بىرىگىپ، ارەكەت ەتسە، ولاردىڭ نارىعىنداعى ادام سانى رەسەيدەن اسىپ تۇسپەسە دە، كەم تۇسپەيدى.

ايدوس سارىمنىڭ فەيسبۋكتەگى پاراقشاسىنان الىندى

قاتىستى ماقالالار