ەلباسى ماقتا سالاسىن دامىتۋدا العا قويعان مەجەلەردi ءوزi تiكەلەي باقىلاۋعا الدى. ءسويتiپ، ءوڭتۇستiك قازاقستان وبلىسىندا ەركiن ەكونوميكالىق ايماق قۇرىلىپ، قازاقستاننىڭ ماقتا-توقىما كلاستەرiنiڭ العاشقى قازىعى قاعىلدى.
ەندi وسى iستiڭ جەمiسiن كورiپ وتىرمىز. ويتكەنi، وبلىستا ءوندiرiلگەن ماقتا تالشىعىنىڭ 30 پايىزدان استامى تەرەڭ وڭدەلiپ، ياعني جiپ يiرەتiن، ماتا توقيتىن، جاڭا ۇلگiدەگi باسەكەگە قابiلەتتi دايىن بۇيىمدار ءوندiرەتiن فابريكالار iسكە قوسىلدى. مىڭداعان جۇمىس ورنى اشىلدى، ال، بۇل كورسەتكiش ەگەمەندiكتiڭ العاشقى جىلدارىندا نەبارi 3-4 پايىزدان اسپايتىن ەدi.
ەگەر وبلىستا ءوندiرiلگەن ماقتا جانە ونىڭ جاناما ءونiمدەرiن تەرەڭ وڭدەپ، دايىن بۇيىم جاساپ ەكسپورتقا جiبەرسەك، 2 ملرد. اقش دوللارىنا جۋىق تابىس تابار ەدiك. قازiرگiدەي ەكونوميكالىق داعدارىس بەلەڭ الىپ، مۇناي باعاسى ارزانداپ جاتقان ۋاقىتتا ماقتا سالاسىن دامىتىپ، ونى تەرەڭ وڭدەپ، تاۋارلاردى ەكسپورتقا شىعارۋ ەلiمiزدiڭ ەكونوميكاسىن بiرشاما دامىتۋعا وڭ اسەرiن تيگiزەرi ءسوزسiز.
سوڭعى جىلدارى قازاق ماقتاسى بۇكiل الەمدiك ماقتا ءوسiرەتiن مەملەكەتتەر اراسىندا ءونiمدiلiك بويىنشا بەيرەسمي رەيتينگتە الدىڭعى قاتارلى ورىنداردى يەلەنiپ ءجۇر. ماقتا ءوندiرەتiن 95 مەملەكەتتiڭ اراسىندا ەلiمiز 2013 جىلى 11-شi ورىندا بولسا، 2014-2015 جىلدارى 10-شى ورىننان كورiندi. ءونiمدiلiك ءار گەكتاردان 29،5 سەنتنەردەن استى.
وبلىستا بۇل كورسەتكiشتi جاقىن ارادا ءار گەكتاردان 35-40 سەنتنەرگە جەتكiزۋگە تولىق مۇمكiندiكتەر بار. ويتكەنi، ماقتا ءوندiرۋ سالاسىندا ءالi پايدالانىلماي جاتقان مۇمكiندiكتەر جانە كەدەرگiلەر جەتكiلiكتi.
ەگەر جۇزەگە اساتىن iس-شارالارعا توقتالاتىن بولساق، ەڭ بiرiنشi ۇساق جەرi بار شارۋالاردى iرiلەندiرۋدەن باستاۋ كەرەك. قازiر ەلiمiزدە «اۋىل شارۋاشىلىعى كووپەراتيۆi» تۋرالى زاڭ شىعىپ، ونى ورىنداۋ ءۇشiن بارلىق جاعداي جاسالعان. الدا ورىندايتىن ماقساتتارعا جەردiڭ قۇنارلىلىعىن ارتتىرۋ جولىندا اۋىسپالى ەگiستi ەندiرۋ، ول ءۇشiن ماقتا سالاسىن ءارتاراپتاندىرۋ، اعىن سۋمەن تولىق قامتاماسىز ەتۋ، جەردiڭ مەليوراسيالىق احۋالىن جاقسارتۋ، تۇقىم شارۋاشىلىعىن جۇيەگە كەلتiرۋ، ازوت، فوسفور تىڭايتقىشتارىمەن تولىق قامتاماسىز ەتۋ جاتادى. جاڭا اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكالارىن ساتىپ الۋ جولدارىن جەڭiلدەتۋ، تيiمدi سۋبسيديالاۋ جولدارىن قاراستىرۋ، ماقتا تازالاۋ زاۋىتتارىنا قولداۋ كورسەتۋ سياقتى بiرقاتار جۇمىستار ساپالى ورىندالسا، ماقتانىڭ ءونiمدiلiگi ەسەلەپ ارتار ەدi.
يبادۋللا ۇمبەتايەۆ، قازاق ماقتا شارۋاشىلىعى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ باس ديرەكتورى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سiڭiرگەن قايراتكەرi، ق ر ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ كوررەسپوندەنت-مۇشەسi.
«ءوڭتۇستiك قازاقستان». http://okg.kz/
