ماقتاارالدا بيىل جيىن-تەرiم ناۋقانى جىلداعىعا قاراعاندا ەرتەرەك باستالدى. كۇنگەيلiكتەر 83 مىڭ گەكتارعا ماقتا ەگiپ، ودان 200 مىڭ توننا ءونiم جيناۋدى مۇرات تۇتىپ وتىر. ديقاندار ءۇشiن وسىناۋ مول بايلىقتى كۇزگi جاۋىن-شاشىنعا ۇرىندىرماي، دەر كەزiندە ىسىراپسىز جيناپ الۋ باستى شارۋا ەكەنi بەلگiلi.

اسا جاۋاپتى ناۋقان قارساڭىندا اۋدان اكiمدiگi مەن قازاق ماقتا شارۋاشىلىعى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى بiرلەسiپ «ماقتا شارۋاشىلىعىن دامىتۋ جانە جيىن-تەرiمگە دايىندىق ماسەلەلەرi» دەگەن تاقىرىپتا سەمينار-كەڭەس وتكiزدi. القالى باسقوسۋعا وبلىستىق اۋىل شارۋاشىلىعى باسقارماسىنىڭ باسشىسى س.تۇربەكوۆ، ءوندiرiستiك كووپەراتيۆ پەن شارۋا قوجالىقتارىنىڭ ءتوراعالارى، بايىرعى اگرونومدار مەن جەرگiلiكتi اۋىل اكiمدەرi، جەر سالاسىنىڭ ماماندارى قاتىستى.

سەمينارعا قاتىسۋشىلار الدىمەن جوعارىدا اتالعان ينستيتۋتتىڭ ءتاجiريبەلiك ماقتا القابىندا بولدى. ماقتا داقىلىنىڭ ءتۇرلi سورتتارىمەن جانە ءونiمدi قورلاندىرۋ پروسەسiمەن تانىستى. ءار 8 جۇيەككە بولەك-بولەك ەگiلگەن ماقتا قوزالارىن ءارتۇرلi مولشەردە كەشەندi تىڭايتقىشتارمەن ۇستەپ قورەكتەندiرۋ مول ءونiمگە نەگiز قالايدى. ماسەلەن، «ماقتاارال-4017» سورتىن الايىق. ەگۋ، شاناقتاۋ، گۇلدەۋ كەزiندە نيتروامموفوس پەن اممياك سەليتراسى قولدانىلىپ، سونىڭ ارقاسىندا ءار ءتۇپ قوزاسى 25-30 كوسەككە دەيiن سالعان. سونداي-اق، «دروپپ ۋلترا»، «اۆگۋرون-ەكسترا»، «رەگلون سۋپەر» سەكiلدi ءوسiمدiك حيميكاتتارى ماقتا جاپىراعىن ءتۇسiرۋگە تيiمدi اسەر ەتەدi. ءتاجiريبەلiك ماقتا القابىندا ديقاندارعا دەفوليانتتاردى ۇتىمدى پايدالانۋ جايلى كەڭەس بەرiلدi.

مۇنان سوڭ سەمينار جۇمىسى قايتا جالعاستى. كiرiسپە سوزبەن وتىرىستى اشقان ماقتاارال اۋدانىنىڭ اكiمi ع.يسمايلوۆ جينالعان بارشا جۇرتتى ماقتا ماسەلەسi ءتوڭiرەگiندە ءتاجiريبە ءبولiسiپ، پiكiر الماسۋعا شاقىردى. وبلىستىق اۋىل شارۋاشىلىعى باسقارماسىنىڭ باسشىسى س.تۇربەكوۆ ءوڭتۇستiكتiڭ ناعىز برەندiن دامىتۋ ماقساتىندا ماقتا كلاستەرi قۇرىلعانىن اتاپ ءوتتi. ماسەلەن، شىمكەنت قالاسىنىڭ iرگەسiنەن اشىلعان «ءوڭتۇستiك» ارنايى ەكونوميكالىق ايماعىندا جانە شاھاردىڭ ءوزiندە بۇگiندە بiرنەشە توقىما كاسiپورنى مەن جiپ يiرۋ فابريكالارى جۇمىس iستەيدi. جاڭادان ماقتا زاۋىتتارى بوي كوتەردi. شارۋالارعا ۇزاق مەرزiمگە ليزينگ ارقىلى تەحنيكا جانە پايىزى تومەن نەسيەلەر بەرiلۋدە.

– جەڭiلدەتiلگەن نەسيە مولشەرiن 18 ميلليون تەڭگەگە جەتكiزۋ، ال، مەرزiمiن بەس جىلدان جەتi جىلعا دەيiن ۇزارتۋ كوزدەلiپ وتىر. گەكتارلى سۋبسيديانى قالپىنا كەلتiرۋگە ارەكەتتەر جاسالۋدا. ۇلتتىق قوردان قارجى ءبولiنسە، بيىل 15 قاراشادان باستاپ اتالعان سۋبسيديا ماقتا، جۇگەرi، كۇرiش داقىلدارىنا بەرiلۋi تيiس. كەلەسi جىلى بۇل قارجىنى مامىرعا دەيiن ۇلەستiرiپ بiتسەك دەيمiز. شارۋانىڭ ءوندiرگەن ماقتاسىنىڭ ءار تونناسىنا دا كوبiرەك قارجى بەرiلۋ كەرەك. عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ ءتاجiريبەلiك ماقتا القاپ سانىن اۋداندا ۇشەۋگە ارتتىرساق جانە ونى مۇمكiندiگiنشە جول بويىنا ورنالاستىرساق دەگەن ۇسىنىسىم بار. سوندا ديقاندار ماقتا ءوسiرۋدiڭ وزىق ءتاجiريبەسiمەن تانىسۋعا مۇمكiندiك الار ەدi، – دەدi س.تۇربەكوۆ.

سونىمەن بiرگە، باسقارما باسشىسى تۇقىمدىق شيت دايىندايتىن شارۋا قوجالىقتارى ماقتا زاۋىتتارىنا بەكiتiلسە جانە ءوزارا بiرiگiپ، كووپەراتيۆ قۇرسا دەگەن پiكiر بiلدiردi.

ءسابيت قالدىبايەۆ. ماقتاارال اۋدانى.

«ءوڭتۇستiك قازاقستان». http://okg.kz/