جاڭا جىلدىڭ العاشقى جۇمىس كۇنى «پرەزيدەنت قىسقا مەرزىمدى دەمالىسقا شىقتى» دەگەن اقپار تارادى. سول كۇنى قازاقستاننىڭ حورۆاتيا، بوسنيا مەن گەرسەگوۆينا جانە چەرنوگورياداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى اسلان مۋسين قىزمەتىنەن بوسادى. مۇنى اقوردانىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى حابارلادى. «مەملەكەت باسشىسىنىڭ جارلىعىمەن اسلان ەسبولاي ۇلى مۋسين زەينەت جاسىنا تولۋىنا بايلانىستى قىزمەتىنەن بوسادى» دەيدى رەسمي دەرەك كوزى. بۇل ەكى اقپاراتتىڭ قاتار جاريالانۋىن سايكەستىك دەيمىز بە؟

مۇنداي سەبەپپەن بوساتۋ ءبىر كەزدەرى «اۋزىمەن قۇس تىستەگەن» ا.مۋسينگە اسا اۋىر تيەتىنى ءسوزسىز. ونى قىزمەتتەن قۋعانداردىڭ كوزدەگەنى دە وسى بولسا كەرەك، ءسىرا. بۇلاي دەمەسكە لاج جوق. قىزمەتتەن بوساتۋدىڭ سىلتاۋى كوپ قوي. ادەتتە، «باسقا قىزمەتكە اۋىسۋىنا بايلانىستى» دەپ ەمەكسىتىپ، نەمەسە ۇندەمەي-اق بوساتىپ، ۇيقىسىن قاشىرىپ قوياتىن. ال ەندى ءمۋسيندى «قارتايدىڭ» دەپ، قايىڭ سويىلمەن قۇلاق شەكەدەن ۇرعانداي ەتتى. ايتپەسە، مۋسيننەن باسقا «قارتايعاندار» از با بيلىكتە؟..

اسلان مۋسين 2008-2012 جىلدارى پرەزيدەنت اكىمشىلىگىن باسقاردى. «اۋزىمەن قۇس تىستەدى» دەگەندە وسى كەزەڭدى مەڭزەدىك. اتىراۋ وبلىسىن باسقارعان بەرگەي رىسقالييەۆ ءىستى بولىپ ەلدەن قاشقاندا-اق ءمۋسيننىڭ جاندى جەرى سىرقىراپ قويا بەرگەن. ىلە-شالا مۋسين ەسەپ كوميتەتىنىڭ ءتوراعالىعىنا تاعايىندالىپ، ودان ءارى حورۆاتيا استى. ونى ەلشى ەتىپ قىر اسىرعاندا پرەزيدەنت ن.نازاربايەۆتىڭ «سەنىمىن جوعالتقانى» تۋرالى اڭگىمە گۋلەپ كەتكەنى دە بەكەردەن-بەكەر ەمەس.

سويتە تۇرا، ەلشىلىكتەن بوساتقاندا «سەنىمدى جوعالتۋىنا بايلانىستى» دەگەن «ۇكىم» قولدانىلعان جوق. مۇنداي سەبەپپەن بوساتسا، ونى بىردەن تۇتقىنداۋعا تۋرا كەلەتىن ەدى. ءدال ءقازىر «ءمۋسيندى تۇتقىنداي ما جوق پا؟» دەگەن سۇراقتان گورى «مۋسين ەلگە كەلە مە، كەلمەي مە؟» دەگەن سۇراق وتىمدىلەۋ. ويتكەنى ونىڭ ەندىگى تاعدىرى ەلگە قايتۋ-قايتپاۋىنا تىكەلەي بايلانىستى بولماق. «ءومىر كورگەن تۇلكىنىڭ ۇش-ۇشتەن ءىنى بولادى» دەگەندى اتام قازاق بەكەر ايتتى دەيسىز بە.

ەستەرىڭىزدە بولسا، بىرەر جىل بۇرىن يۋتۋب ۆيدەوحوستينگىندە «ۆيكتور حراپۋنوۆ پەن اسلان ءمۋسيننىڭ اراسىنداعى اڭگىمە» جاريالانعان بولاتىن. وندا ۆيكتور حراپۋنوۆ ءابليازوۆ پەن قۇلىبايەۆتىڭ اراسىنا دەلدالدىق جاساعىسى كەلەتىنىن ايتادى. ال «اسلان ەسبولايەۆيچ» دەگەن ادام حراپۋنوۆقا: «ۆيكتور ۆياچەسلاۆوۆيچ، كوپ ءسوزدى قوي دا، ەلگە كەل. اۋەجايدان ءوزىم كۇتىپ الامىن دا، كەرەك جەرگە اپارامىن. تۇتقىندايدى دەپ قورىقپا. تۇتقىنداۋعا ەشكىمگە جول بەرمەيمىن! قاشان ءبىر شەشىمگە كەلەسىڭ، سول كەزدە حابارلاس» دەپ ءبىر-اق كەسەدى.

سويلەسكەن ادامداردىڭ حراپۋنوۆ پەن مۋسين ەكەنىن دالەلدەپ اۋرە بولمايمىز. تىڭداعان ادام ءوزى قورىتىندى جاساي جاتار. ايتپاعىمىز، بۇل كۇندە ءمۋسيننىڭ وزىمەن الدەكىمدەردىڭ ءدال وسىلاي كەلىسسوز جۇرگىزىپ جاتپاعانىنا كىم كەپىل بولا الادى؟..

توڭكەرىلگەن قۇمساعات تۇگەسىلگەن جىلى ۇقك-نىڭ بۇرىنعى ءتوراعاسى نارتاي دۇتبايەۆ تۇتقىندالدى. وعان «مەملەكەتتىك قۇپيانى جاريالادى» دەگەن ايىپ تاقتى. بۇل نە قۇپيا بولۋى مۇمكىن. «ساياسي جاۋىرىنشىلاردىڭ» العاش اۋزىنان شىققان بولجامىنا سەنسەك، بۇل ءىس مۇحتار ابليازوۆپەن بايلانىستى بولۋى مۇمكىن. جاۋىرىنشىلاردىڭ تاعى ءبىر توبى مۇنى التىنبەك سارسەنباي ۇلى مەن ونىڭ كومەكشىلەرىنە جاسالعان قاستاندىقپەن بايلانىستىرادى. مۇنى «ۇقك ءتوراعاسى ءماسىموۆتىڭ بەلسەندىلىگى» دەپ باعالايتىندار دا جوق ەمەس. قالاي بولعاندا دا، انىعى مىناۋ: دۇتبايەۆ «بىرەۋدىڭ» قۇپياسىن «الدەكىمگە» ايتىپ قويعان، «الدەكىم» ونى «بىرەۋگە» جەتكىزگەن. جەكەلەگەن ادامداردىڭ قىلمىسى مەملەكەتتىك قۇپيا بولىپ سانالاتىن ەلدە مۇنداي نارسەگە تاڭعالۋعا بولا ما؟

ايتپاقشى، «نارتاي دۇتبايەۆ پەن ادىلبەك جاقسىبەكوۆتىڭ اڭگىمەسى» دەگەن جازبا دا يۋتۋبتا تۇر. مۇندا پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ جەتەكشىسى ءا.جاقسىبەكوۆ «وزىڭە تاپسىرىلعان ادامدى نەگە قاداعالامايسىڭ؟!» دەپ ن.دۇتبايەۆتى ابدەن سىلكىلەيدى. اڭگىمە وپپوزيسيانىڭ بۇگىنگى جەتەكشىسىنە قاتىستى ءوربيدى...

بۇل جازبانى دا «شىن بولعان» دەپ انت-سۋ ىشپەيمىز. سويتە تۇرا، بۇدان دا ءبىر قورىتىندى جاساۋعا ابدەن بولاتىنىن ەسكەرتەمىز.

«ازاپتى ديلەمما» (ا.سارسەنباي ۇلى)، ياعني ەكى جولدىڭ ءبىرىن تاڭداۋعا تۋرا كەلەتىن قيىن ءسات جاقىنداعان سايىن ءتۇرلى قارجىلىق توپتار مەن كلانداردىڭ قاقتىعىسى كۇشەيە تۇسەتىنى زاڭدىلىق. كەز كەلگەن قوعامدا سولاي. ءبىراق بۇل پروسەسس قازاق قوعامىندا اسا اۋىر ءارى زاردابىن توگە ويسىراتىپ وتەتىن سياقتى. ىقپالدى توپتاردىڭ مەملەكەت باسشىسىن ەسكى جىلدى جازالاۋمەن اياقتاۋعا، جاڭا جىلدى جازالاۋمەن باستاۋعا ءماجبۇر ەتكەنىنەن وسىنى اڭعارامىز.

ەرىك راحىم.

(Oinet.kz. اۋەلگى تاقىرىپ: جىل جازالاۋدان باستالدى...)