وزدەرىن «تۇركىشىلمىن» دەپ ەسەپتەيتىندەر، تۇركىشىلدىكتىڭ جولىن قۋۋشىلار ءدال وسى يدەولوگيانىڭ نەگىزىن سالۋشىلار  مەن ونىڭ تاريحى حاقىندا الەبەتتە حاباردار بولۋى ءتيىس دەپ جازادى http://turk-media.info
ەڭ العاشقى تۇركىشىلدىكتىڭ ناسيحاتشىسى (ۆەنگر) مادجار ارمينيۋس ۆامبەري بولعان. ول قازىرگى ۆەنگريا جەرىندە تۋىلىپ، XIX عاسىردىڭ 60-جىلدارىندا ورتا ازيادا ساياحاتتاعان.  وسى جەر تۇرعىندارىنىڭ ءتىلى مەن شىعۋ تەگىنىڭ ۇقساستىقتارىن العاش رەت عىلىمي تۇرعىدا نەگىزدەگەن تۇلعا ا. ۆامبەري بولدى. ءبىر تۇركى تامىرلارى تەك اناتوليالىقتار، تاتار، قىرعىز بەن ماڭعول ەمەس ۆەنگرلەر، فيندار مەن ت.ب. ەۋرازيا حالىقتارى اراسىندا بايقالعان.
 ا.ۆامبەري  ۇسىنعان ءىلىم تۇرانيزم يدەولوگياسىنىڭ نەگىزى بولىپ قالىپتاستى. ماجارستان - (ۆەنگريا) ءتۇرانيزمنىڭ ورتالىعى.  تۇركىشىلدىڭ يدەياسىن ناسيحاتتايتىن العاشقى ەڭبەك «بايكالدان بالكانعا دەيىن» بولدى. 110 جىل بۇرىن ءدال وسى ماجارستاندا «تۋران» العاشقى تۇركولوگيالىق فوندى اشىلعان ەكەن. ونىڭ دەمەۋشىلەرى ماديار اۋقاتتىلارى بولدى. 
بۇل ۋاقىتتا وسمان يمپەرياسى تۇركىشىلدىكدەن الىس بولعان. تۇركىشىلدىك يدەولوگتارى فيكرەت اكچۋرا جانە ت.ب ەندى-ەندى ۇگىت جۇرگىزە باستاعان ۋاقىت.
تۇراندىق يدەولوگيا نەگىزىندە العاشقى ساياسي پارتيالار ماجارستاندا پايدا بولعان.
ۆەنگريا سوسياليستىك مەملەكەتكە اينالعان ۋاقىتتا تۇرانيزم دامىماي كەنجە قالىپ قويعان. ونىمەن قوسا، «تۇران» فوندىنىڭ كوپجىلعى زەرتتەۋلەرىنە دە تىيىم سالىندى.  دەگەنمەن دە، كسرو قۇلاعان سوڭ، بۇل يدەلوگيا قايتادان جانداندى. ماسەلەن، تۇركىتانۋشى عالىم يشتۆان كوڭىر ءبارىن تاستاپ قازاقتانعا كوشىپ، ءوزىن تۋعان جەرىندە جەرلەۋگە وسيەت قالدىرعان. 
قازىرگى كەزدە مادجارلىق ءتۇرانيزمدى زەرتتەپ ج.رگەن عالىمدار قاتارىنا اندراش بيرونى جاتقىزساق بولادى.
ماجارستاننىڭ ءىرى ءارى مادەني جوبالارىنىڭ ءبىرى ەۋروپاداعى جالعىز «عۇن مەن تۇراندىق حالىقتار قۇرىلتايى».  2006 جىلى جۇرگىزىلگەن ەكسپەديسيادان كەيىن اندراش بيرو سوندا جينالعان ماتەريالدار مەن دنق ۇلگىلەرىن سالىستىرا كەلىپ، قازاق رۋى ماجارلار مەن ۆەنگرلەر اراسىندا گەنەتيكالىق بايلانىس بار ەكەنى انىقتالعان.
بۇگىنگى كۇنى وسى بايلانىستى دالەلدەۋ ماقساتىندا، حالىقارالىق ارەناعا شىعارۋ ماقساتىندا ەڭبەك ءسىڭىرىپ جۇرگەن وسىنداي تۇلعانىڭ بارى قۋانتارلىق جايت.

اۋدارعان

نازەركە مۇسا