2017 جىلدىڭ 12 ساۋىرىندە ل.ن. گۋميليەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى تاريح فاكۋلتەتىندە ەلىمىزگە ءال-فارابيدى قايتارعان فارابيتانۋشى، گەولوگ، تاۋ-كەن ينجەنەرى، ءبىر سوزبەن ايتقاندا، ەنسيكلوپەديست عالىم اقجان ماشانوۆتىڭ زايىبى جامال شورايقىزىمەن كەزدەسۋ بولدى دەپ حابارلايدى قامشى اقپاراتتىق اگەنتتىگى.

الماتىدان ات تەرلەتىپ كەلگەن ۇلكەن كىسى اقجان اتانىڭ جارىق كورگەن 16 تومدىق ەڭبەكتەرى جيناعىنا ەنبەگەن، ءالى جارىققا شىقپاعان تاعى دا 16 توم بولاتىن قولجازبالارىن الىپ كەلىپ العاش رەت كورسەتتى. كەزدەسۋدە جامال شوراي قىزى فاكۋلتەتتىڭ وقىتۋشى-پروفەسسورلار قۇرامى مەن تاريحشى دوكتورانتتارىنا ۇزاق جىل اتانىڭ قاسىندا بولعان كۇندەرىنەن ەستەلىكتەرىمەن ءبولىستى. بۇل قولجازبالاردا اقجان اتا ءوز قولىمەن اراب، ورىس، قازاق، ءتىپتى اعىلشىن تىلدەرىندە ءال-فارابيدى ءدىني تۇرعىدا تالداعان. وندا ماتەماتيكالىق، گەومەتريالىق، استرونوميالىق، فيزيكالىق سىزبا، كەستەلەر، قۇران سۇرەلەرىندەگى تاريحي فيلوسوفيا  جانە عىلىمنىڭ قاينار كوزى يسلام دىنىندە دەگەن ويلارىن جازعان ەكەن. ەۋرازيا زەرتتەۋلەر كافەدراسىنىڭ 2–ءشى وقۋ جىلىنىڭ دوكتورانتى د.جۇمەكەنوۆا قوستاناي قالاسىنداعى ا.ماشانوۆتىڭ ى.التىنسارين اتىنداعى مەموريالدىق مۇراجايداعى قولدانعان جەكە زاتتارى ساقتاۋدا جاتقاندىعىن ايتتى. ول كىسىنى كەزىندە قوستانايدا ۇلىقتاعانى تەگىننەن تەگىن ەمەس. ماشانوۆ قوستاناي وبلىسى اۋليەكول اۋدانىندا قۇسمۇرىن التىن كەن ورنىن اشقان، ديپلوم يەگەرى.

 اپانىڭ ايتۋى بويىنشا، اقجان اتامىز «جۇمىسىن نان ءۇشىن جانە جان ءۇشىن دەپ بولەتىن» دەيدى. نان دەگەنى ۋنيۆەرسيتەتتەگى لەكسياسى، جان ءۇشىن دەگەنى ءال-فارابيى ەدى. بەس ۋاقىت نامازىن وقيتىن، مەشىتكە جۇما سايىن بارعانى ءۇشىن قۋدالاۋعا ۇشىرادى. ەڭبەكتەرىن جارىققا شىعارمادى. كورشىلەس وزبەك رەسپۋبليكاسى بىزگە كەل جاعدايىڭدى جاسايمىز، ەڭبەكتەرىڭدى شىعارامىز دەپ، ءال-فارابيدى وزبەك ەتكىسى كەلىپ شاقىرعاندا «وزگە ەلدە سۇلتان بولعانشا، ءوز ەلىڭدە ۇلتان بول دەپ» بارماعانىن اپانىڭ ءوز اۋزىنان ەستىدىك. كەزدەسۋدە ت.ع.د.، پروفەسسور م.الپىسبەس ستۋدەنت كەزىندەگى اتانىڭ قاسىندا جۇرگەنىن جىر عىپ ايتسا، دوكتارانت ن.سماعۇلوۆ ءى.ەسەنبەرليننىڭ كوشپەندىلەر تريلوگياسىنداعى «قاھار» رومانىنداعى اقجان ماشانوۆتىڭ اتاسى ماشان بي تۋرالى سويلەدى.

قورىتا ايتساق، وسىدان 40 جىل بۇرىن جازىلعان قولجازبالاردى وسى كەزدەسۋدى ۇيىمداستىرعان ت.ع.د.، پروفەسسور ەۋرازيالىق زەرتتەۋلەر كافەدراسىنىڭ مەڭگەرىشىسى ز.دۇكەنبايەۆاعا تاپسىردى. بولاشاقتا وسى قولجازبالاردىڭ فاكسيميلياسياسى ءتۇسىرىلىپ،  قالىڭ وقىرمانعا جول تارتادى.

ماشانوۆتىڭ جوقتاۋشىسى جامال اپانى سوناۋ الماتىدان استاناعا الدىرىپ، ستۋدەنت جاستارمەن كەزدەستىرۋ ۇيىمداستىرعانىنا زادا دۇكەنبايەۆاعا جاستاردىڭ اتىنان العىس بىلدىرەمىز.

استانا قالاسى

دوكتورانتتار راۋان بايدالى مەن نۇرتاس بىرلىك ۇلى