قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ توراعالىعىمەن پارلامەنت سەناتىنىڭ وتىرىسى ءوتتى دەپ حابارلايدى قامشى اقپاراتتىق اگەنتتىگى.

سەناتورلار قازاقستان مەن قىرعىزستان اراسىنداعى تاريفتىك ساياسات نەگىزدەرىن قوسا العاندا، تەمىرجول كولىگى كورسەتەتىن قىزمەتتەرگە قول جەتكىزۋدى رەتتەۋ ءتارتىبىن قولدانۋ تۋرالى كەلىسىمدى راتيفيكاسيالادى.

قازاقستان مەن قىرعىزستان اراسىندا سانكت-پەتەربۋرگتە 2016 جىلعى 26 جەلتوقساندا قول قويىلعان كەلىسىم تاريفتىك ساياسات نەگىزدەرىمەن بىرگە تەمىرجول كولىگى كورسەتەتىن قىزمەتتەرگە قول جەتكىزۋدى رەتتەيدى. زاڭ جوباسىن قابىلداۋ تەمىرجول كولىگىمەن قىرعىزستانعا قاتىستى ترانزيتتىك جۇك تاسىمالىن قۇقىقتىق رەتتەۋدى قامتاماسىز ەتەدى. قازاقستان مەن قىرعىزستان اراسىنداعى كومەك كورسەتۋ جانە ونى پايدالانۋدى باقىلاۋ ءتارتىبى تۋرالى ۇكىمەتارالىق حاتتاما راتيفيكاسيالاندى.

حاتتاماعا سايكەس كومەك قىرعىز تاراپىنا: جابدىقتاردى، تاۋارلار مەن كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردى ساتىپ الۋعا، قۇرىلىسقا اقشا قاراجاتىن اۋدارۋ؛ جاڭا تاۋارلار جانە (نەمەسە) جابدىقتار بەرۋ؛ وقىتۋ بويىنشا قىزمەتتەردى ۇسىنۋ ارقىلى بەرىلۋى مۇمكىن.

جابدىقتاردى، تاۋارلار مەن كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردى ساتىپ الۋعا، قۇرىلىسقا اقشا قاراجاتىن اۋدارعان جاعدايدا، قىرعىز رەسپۋبليكاسىنىڭ ۋاكىلەتتى ورگاندارى قازاقستان تاراپىنا ءتيىستى قۇجاتتاردى: تەحنيكالىق ەرەكشەلىكتى، باعا ۇسىنىستارىن، تەحنيكالىق تاپسىرمانى، تەحنيكالىق نەگىزدەمەنى، جوبالاۋ-سمەتالىق قۇجاتتاماعا مەملەكەتتىك ساراپتاما قورىتىندىسىن الدىن الا جىبەرەدى. ۇسىنىلاتىن كومەكتىڭ نىسانالى ءارى ءتيىمدى پايدالانىلۋىن باقىلاۋ ماقساتىندا قازاقستان-قىرعىز ۇكىمەتارالىق كەڭەسى شەڭبەرىندە بىرلەسكەن ەكىجاقتى ريەۆيزيالىق كوميسسيا قۇرىلاتىن بولادى.

سونداي-اق، 2016 جىلعى 26 جەلتوقسانداعى قازاقستان مەن قىرعىز اراسىنداعى كومەك كورسەتۋ جانە ونى پايدالانۋدى باقىلاۋ ءتارتىبى تۋرالى حاتتاماعا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋ ەنگىزۋ تۋرالى ۇكىمەتارالىق حاتتاما راتيفيكاسيالاندى.

وسى حاتتامامەن كومەك كورسەتۋ جانە ونى پايدالانۋدى باقىلاۋ ءتارتىبى تۋرالى حاتتامانىڭ 6-بابىنا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋ ەنگىزىلەدى.

وزگەرىستەرگە سايكەس قىرعىز رەسپۋبليكاسىنىڭ ۋاكىلەتتى ورگانى ساتىپ الىناتىن تاۋارلار، جابدىقتار، كورسەتىلەتىن قىزمەتتەر مەن قۇرىلىس ءۇشىن – تەحنيكالىق جاردەم كورسەتۋ ءىس-شارالارىنىڭ تىزبەسىن جانە تەحنيكالىق وزىندىك ەرەكشەلىكتىڭ، باعا ۇسىنىستارىنىڭ، تەحنيكالىق تاپسىرمانىڭ، تەحنيكالىق-ەكونوميكالىق نەگىزدەمەنىڭ، جوبالاۋ-سمەتالىق قۇجاتتاماعا مەملەكەتتىك ساراپتاما قورىتىندىسىنىڭ بار ەكەندىگى تۋرالى قورىتىندىنى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ بيۋدجەتتىڭ اتقارىلۋى جونىندەگى ۋاكىلەتتى ورگانىنا ۇسىنادى.

ەنگىزىلەتىن وزگەرىستەرگە دەيىن قازاقستان تاراپىنا قاجەتتى قۇجاتتامانىڭ بار ەكەندىگى تۋرالى قورىتىندى عانا ەمەس، تولىعىمەن بارلىق قۇجاتتاما ۇسىنىلاتىن بولادى.

قازاقستان مەن قىرعىزستان اراسىنداعى تەحنيكالىق جاردەم كورسەتۋ تۋرالى حاتتاما راتيفيكاسيالاندى.

ەكى ەل ۇكىمەتى اراسىنداعى ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق ينتەگراسيا جاعدايىندا ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋ تۋرالى كەلىسىمدى ىسكە اسىرۋ ماقساتىندا ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتىڭ سىرتقى شەكارالارىن بەكىتۋگە 2 483، 8 ملن. تەڭگە (7 526،8 مىڭ اقش دوللارىنا بارابار) سوماسىندا كومەكتىڭ ءبىرىنشى ترانشىن ءبولۋدى كوزدەيتىن حاتتاما ازىرلەندى جانە وعان قول قويىلدى.

كومەك قىرعىز تاراپىنا بەلارۋس رەسپۋبليكاسىنىڭ، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جانە رەسەي فەدەراسياسىنىڭ كەدەن وداعى مەن ءبىرىڭعاي ەكونوميكالىق كەڭىستىگىنە قىرعىز رەسپۋبليكاسىنىڭ قوسىلۋى جونىندەگى «جول كارتالارى» ءىس-شارالارىن قارجىلاندىرۋ ءۇشىن بەرىلەدى.

2016 جىلعى 26 جەلتوقسانداعى قازاقستان قىرعىزستان اراسىنداعى تەحنيكالىق جاردەم كورسەتۋ تۋرالى حاتتاماعا وزگەرىستەر ەنگىزۋ تۋرالى ۇكىمەتارالىق حاتتاما راتيفيكاسيالاندى.

قۇجاتپەن قازاقستان مەن قىرعىزستان اراسىنداعى حاتتامانىڭ 1-بابىنا كومەك سوماسىن 41 038،1 مىڭ اقش دوللارىنا دەيىن ۇلعايتۋ بولىگىندە وزگەرىس ەنگىزىلگەن. اتالعان كومەك قىرعىز رەسپۋبليكاسىنىڭ ەاەو-قا قوسىلۋى جونىندەگى «جول كارتاسىندا» كوزدەلگەن كەدەن جانە كولىكتىك ينفراقۇرىلىم، تەحنيكالىق رەتتەۋ، سانيتاريالىق-ەپيدەميولوگيالىق قاداعالاۋ، اقپاراتتىق ءوزارا ءىس-قيمىل، فيتوسانيتاريا جانە ۆەتەريناريا سياقتى سالالارداعى ءىس-شارالاردى قارجىلاندىرۋ ارقىلى ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتىڭ سىرتقى شەكاراسىن نىعايتۋعا باعىتتالعان. زاڭنامالىق اكتىلەرىنە ەلەكتر ەنەرگەتيكاسى ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەكى وقىلىمدا قارالىپ، قابىلداندى.

زاڭ جوباسىنىڭ ماقساتى ەلىمىزدىڭ وڭىرلىك ەنەرگەتيكالىق كومپانيالاردى ىرىلەندىرۋ كەزىندە تۋىندايتىن قوعامدىق قاتىناستاردى رەتتەيتىن زاڭناماسىن جەتىلدىرۋ بولىپ تابىلادى.

زاڭ جوباسى ەلەكتر ەنەرگياسىن تۇتىنۋشىلاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋعا جانە ەنەرگەتيكالىق كاسىپورىندار كورسەتەتىن قىزمەتتەردىڭ ساپاسىن قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان. قۇجاتپەن ون ءبىر زاڭنامالىق اكتىگە، ونىڭ ىشىندە «سالىق جانە بيۋدجەتكە تولەنەتىن باسقا دا مىندەتتى تولەمدەر تۋرالى» كودەكسىنە (سالىق كودەكسى)، اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى، جەر، سۋ كودەكستەرىنە، سونداي-اق ءبىرقاتار زاڭدارعا تۇزەتۋلەر ەنگىزىلەدى. زاڭ جوباسىمەن يەسىز دەپ تانىلعان ەلەكتر جەلىلەرىن ەنەرگيا بەرۋشى ۇيىمدارعا بەرۋ جانە ولاردى كورپوراتيۆتىك تابىس سالىعىنان جانە مۇلىك سالىعىنان ءبىرجولعا بوساتۋ رەگلامەنتتەلەدى. سونىمەن قاتار، زاڭ جوباسىمەن تابيعي مونوپوليالاردى رەتتەۋ جانە رەتتەلەتىن نارىقتار سالاسىنداعى ۋاكىلەتتى ورگاننىڭ ەنەرگيا بەرەتىن ۇيىمداردىڭ ەلەكتر جەلىلەرىن بالانسىنا نەمەسە سەنىمگەرلىك باسقارۋعا قابىلداعان جاعدايدا رەتتەلىپ كورسەتىلەتىن قىزمەتتەرىنە تاريفتەردىڭ شەكتى دەڭگەيىن قايتا قاراۋ جونىندەگى قۇزىرەتى بەلگىلەنەدى.

زاڭ جوباسىنىڭ شەڭبەرىندە ەلەكتر ەنەرگەتيكاسى سالاسىنداعى ۋاكىلەتتى ورگاننىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءبىرتۇتاس ەلەكتر ەنەرگەتيكالىق جۇيەسىندە ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ تاپشىلىعى مەن ءپروفيسيتىن ايقىنداۋ قاعيدالارىن ازىرلەۋى جانە بەكىتۋى كوزدەلەدى. جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارعا جىلىتۋ ماۋسىمىن ىركىلىسسىز وتكىزۋ ءۇشىن ەنەرگيا ءوندىرۋشى ۇيىمدارعا وتىن ساتىپ الۋعا سۋبسيديا بەرۋ جونىندەگى قۇزىرەت بەرىلەدى. سونداي-اق ەلەكتر ەنەرگەتيكاسى سالاسىنداعى اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىقتىڭ جاڭا قۇرامدارى ەنگىزىلەدى.

زاڭ جوباسىمەن ەلەكتر ەنەرگياسىن ءوندىرۋدىڭ وزىندىك قۇنىنان تومەن ەمەس باعا بويىنشا جانە ەلدىڭ ءبىرتۇتاس ەلەكتر ەنەرگەتيكالىق جۇيەسىندە ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ ءپروفيسيتى جاعدايىندا عانا قازاقستان رەسپۋبليكاسى ەكسپورتتايتىن، ال تاپشىلىق جاعدايىندا عانا يمپورتتايتىن ەلەكتر ەنەرگياسىنا شەكتەۋ بەلگىلەنەدى. اۋكسيوندىق ساۋدا-ساتتىق ەنگىزۋ ارقىلى جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرىن پايدالانۋ سالاسىنا ينۆەستيسيالار تارتۋ تەتىگىن جەتىلدىرۋ كوزدەلەدى.

«قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە جەرگىلىكتى ءوزىن ءوزى باسقارۋدى دامىتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى « زاڭ جوباسىنا پارلامەنت سەناتى مەن ءماجىلىس اراسىنداعى كەلىسپەۋشىلىكتى ەڭسەرۋ جونىندەگى كەلىسۋ كوميسسياسىمەن ازىرلەنگەن تۇزەتۋلەر ەنگىزىلدى.

جوعارعى پالاتانىڭ وتىرىسىندا رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتىڭ اتقارىلۋىن باقىلاۋ جونىندەگى ەسەپ كوميتەتىنىڭ مۇشەسى الەكساندر گورياينوۆتىڭ ءوز وتىنىشىمەن وتستاۆكاعا جىبەرۋ جونىندە بەرگەن ءوتىنىشى قاناعاتتاندىرىلدى.

رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتىڭ اتقارىلۋىن باقىلاۋ جونىندەگى ەسەپ كوميتەتىنىڭ مۇشەسى بولىپ سەناتتىڭ قارجى جانە بيۋدجەت كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى راشيت احمەتوۆ تاعايىندالدى.

سەناتور سارسەنباي ەڭسەگەنوۆ پرەمەر-مينيستر باقىتجان ساعىنتايەۆتىڭ اتىنا «ۋرالسكاگرورەمماش» اكسيونەرلىك قوعامىنا قاتىستى ماسەلەلەردى شەشۋگە ىقپال ەتۋدى جانە مامانداندىرىلعان اۆتوتەحنيكانى ءوندىرۋدى كەڭەيتۋگە جانە قولداۋعا بايلانىستى ماسەلەنى جان جاقتى قاراستىرىپ شارالار الۋدى ۇسىنعان دەپۋتاتتىق ساۋالىن جولدادى.